Այս տիպի պետութիւնները կազմուած են
մօտաւորապէս մէկ ազգից միայն եւ այս կարգի ազգերը
համարեա ամբողջովին պարփակուած են մէկ
պետութեան մէջ միայն: Ազգային եւ պետական
սահմանները նոյնն են համարեա եւ համապատասխան
գաղափարները մօտաւորապէս ծածկում
են իրար:
Բայդ միազգեան պետութիւնների կողքին գոյութիւն
ունեն նաեւ բազմազգեան պետութիւններ
եւ այստեղ արդէն անւիճելիօրէն հանդէս է գալիս
«ազդ» եւ «պետութիւն» գաղափարների բացարձակ
անկախութիւնը։
Թիւրքիան, Ռուսիան ու Աւստրօ—Հունգարիան
մեծ պատերազմից առաջ, իսկ Բրիտանական
կայսրութիւնը, Հիւսիսային Ամերիկայի Միացեալ
Նահանգները եւ Զուիդերիական Դաշնակցութիւնը
նաեւ այսօր - բազմազգեան պետութիւններ
էին ու են:
Օսմանեան կայսրութեան մէջ, օսման թուրքերի
հետ միասին, մտնում էին նաեւ արաբներ,
առնաւուտներ, չերքէզներ, քուրդեր, յոյներ, հայեր,
հրեաներ... Սրանք բոլորն էլ տարբեր ազգեր
են, թէեւ պարփակուած էին մէկ պետական
շրջանակի մէջ:
Ռուսական լայնածաւալ կայսրութեան մէջ,
բացի ռուսներից ու իրենց ազգակից ուկրայինացիներից,
մտնում էին նաեւ ֆիններ, լետոններ,
յատիշներ, լիտուանացիներ, լեհեր, հրեաներ,
