Էջ:Ազգ և հայրենիք, Յովհաննէս Քաջազնունի.djvu/272

Այս էջը սրբագրված է

ջեւ, որոնք դասակարգ են անուանւում:

Մարդկային հաւաքականութեան մէջ դասակարգերը
բնորոշւում են ոչ միայն աշխատանքի
բաժանման սկզբունքով, այլ նաեւ — ու գլխաւորապէս —
սպառման խնդիրով: Սրա՛ դէմ է,
որ ըմբոստանում է մարդու խիղճն ու միտքը եւ
սա է, որ անկարելի է անում՝ առանց խոշոր
վերապահումների՝ անալոգիան հաստատել օրգանի
ու դասակարգի միջեւ:

Օրգանիզմի մէջ — խօսքս առողջ օրգանիզմի
մասին է, հարկաւ — բոլոր օրգանները աշխատում
են եւ սպառում են ընդհանուր պահեստից
այնքան միայն, որքան անհրաժեշտ է իրենց
գոյութիւնը պահպանելու ու աշխատանքի ընդունակութիւնը
ապահովելու համար: Այդպէս չէ
դասակարգայնօրէն կազմակերպուած մարդկային
հաւաքականութեան մէջ. այստեղ կան դասակարգեր,
որոնք սպառում են առանց արդիւնաբերելու
կամ սպառում են շատ աւելի՝ քան արդիւնաբերում:
Եթէ որոնենք անալոգիաներ՝ այսօրուայ
մարդկութիւնը պէտք է նմանեցնել հիւանդ
օրգանիզմի՝ անպտուղ ու շահագործող,
իսկ դասակարգերը — այն ատաւիստական կամ
rudimentaires օրգաններին, որոնք ծանրաբեռնում
են վատ կազմուած օրգանիզմները եւ որոնք
ոչ միայն անպէտք են ու աւելորդ, այլ եւ ուղղակի
վնասակար, այն աստիճանի, որ մարդիկ
յաճախ դիմում են վիրաբուժական գործողու–