Էջ:Արամ Մանուկյան․ Փաստաթղթերի և նյութերի ժողովածու.djvu/69

Այս էջը հաստատված է

ամենաաննշան աշխատութիւն մ՛ իսկ չեն յանձն առներ խանգարուած ջրաղացները նորոգելու: Հետաքրքրութեան համար մտայ մի քանի ջրաղացներ, որոց վերի քարերը միայն մէկ կողմ ձգուած էին, մնացեալը ամբողջութեամբ տեղն ու տեղն կ’մնային և երկաթ սռնակները կ՛դառնային ի զուր:

Դ. Այն գիւղացիները, որոնք նախապէս յաջողած են ոևէ պատրուակով հրազէն կրելու արտօնագիր ձեռք ձգել, ինքզինքնին տուած են միայն և միայն աւարառութեան և յաճախ այդ վայրագ բնազդին զոհ կ՛դառնան անուժ հայ գիւղացիներ, նման դէպքերու մասին լսեցի Հիւրթիկի մէջ:
Այժմ տանք մասնաւոր տեղեկութիւնները.
1. Խօշապ.-Բոլորովին անբնակ է և ամայի, դիակները հոտած կ՛մնան դէս ու դէն, բնակելի դարձնելու միջոցներ կան:
2. Զերնակ.-Բոլորովին անբնակ, մօտ 100 չափ ցանքեր կան:
3. Հիւրթիկ.-50-է աւելի տուներ վերահաստատուած են, մօտ 100 չափ ցանքս կայ հայերուն և քիւրդերուն, գիւղացիները սակայն զէնք չունենալուն համար աւար չեն կարողացած բերել, մինչև իսկ յարձակում կրած են առեղցի և հաւշիէսօրեկցի հայ և ասորի հրոսակախումբէ մը, մայիս 20-ին:

4. Փակակեդիկ.-9-10 տուն վերահաստատուած, հայեր ունին 50, իսկ քիւրդերը 120-140 չափ ցանքս, ասոնք բաւ անասուն չունին: Երկրագործ գործիներ հաւաքած են:

5. Ակրակ- 3 տուն վերահաստատուած, մէկ տուն ալ Քռելէն հոն հաստատուած է: Մօտ 80 չափ ցանքս կայ գիւղին սահմաններուն մէջ: Ունի 1 գոմեշ, 4 եզ միայն:

Այս գիւղին մէջ եղած ցանքսերը գրէթէ ամբողջապէս կ՛պատկանին Սէֆէթ պէյ անուն թրքի մը, որու տունը նոյն գիւղի մէջն է և հոն եղած բոլոր գոյքերը Քռէլ գիւղացի Օհաննէս անուն մէկը վար դրեր է և դուռները փակել է, յետոյ սպառնացեր է, որ ոչ ոք ձեռք չ՛դպցնէ:

6. Քռել.-70-80 տան վերահաստատուած, մօտ 100 չափ ցանքս ունին, ըստ իրենց միայն 7 եզ և 60 ոչխար ունին, սակայն տեղեկացայ, թէ բաւական շատ աւար բերած են, թէև իր կարգին այս գիւղն ալ աւարառութեան կենթարկւի, որովհետև հոն կ՛բնակի Բոթ գիւղացի Խալիլ պէյը, մի քանի օր առաջ գուռուպաշցի, շուշանցի և տօնեցի գիւղացիներ զինւած նոյն գիւղը մտնելով, կսպառնան Խալիլ սպաննել, ի վերջոյ 200 ոչխար իբր փրկանք վերցնելով՝ կհեռանան:

7. Բոթ.-4 տան վերահաստատուած, 70 չափ սերմանւած ունին, սակայն բոլորը փճացուած են քիւրդերու կողմէ: Ունին 2 գոմեշ, 5 եզն և 100-է աւելի ոչխար, երկրագործ, գործիքներ հաւաքած են:

8. Պհանց.-7 տուն վերահաստատուած, ունին 100 չափ ցանքս, նոյնպէս փճացուած, ունին մօտ 100 ոչխար, հազիւ 10 տղամարդ կան աշխատելու կարող: