…Եւ խօսքս մուրճ էր եւ խօսքս հրդեհ
Ես փշրում էի սրտերը մարդկանց.
Եւ խօսքս մուրճ էր եւ խօսքս հրդեհ
Ես այրում էի սրտերը մարդկանց:
Ինձ տանում Էին դէպի կախաղան
Սուիների տակ զինավառ զօրքի
Եւ հետեւում էր ամբոխն ինձ ունայն,
Ամբոխը հոգու եւ նանիր խօսքի:
Ինձ բարձրացրին դէպի կախաղան.—
Եւ ճակատիս ցնորք եւ վսեմ պսակ.
Ամբոխը սակայն թշուառ եւ ունայն
Խուռն սողում էր իմ ոտների տակ…
Այս կարգի յղացումները ցոյց կու տան թէ մեր բանաստեղծը վեր է մեզմէ, եւ կը գծեն ճանապարհ մը հոգով «վաստակածներու եւ բեռնաւորներու» առջեւ ՝ թօթափելու առօրեան եւ բարձրանալու դէպի տիեզերական համազգացում եւ անձնուիրութիւն: Ահա սպեդանին բոլոր հոգեկան խոցերու:
Գրականութեան պատմութեան մէջ որոշ եւ հաստատուն է Ա. Իսահակեանին տեղը: Ան կու դայ Յ. Թումանեանէն յետոյ եւ ձեռք կը մեկնէ Վ. Տէրեանին: Իր անունն ու գործը անկորնչելի ստացուածքն են Հայոց Գրականութեան: Քանի կայ երազ, սէր ու սիրասթափութիւն, քանի կայ անցաւորին ապրումն ու համազգացումը բնութեան՝ կան ու կը մնան մեր բանաստեղծին ընտիր երգերն ու մրմունջները: Հայոց լեզուն կրնայ փոխուիլ, բայց անոր լաւագոյն երգերը կը մնան ու կր խօսին հայ սրտերուն, ինչպէս Քուչակի եւ Աայաթ-Նովայի երգերը: Յիսուն տարի անցած է, բայց անոր երգերը թարմ են ու բուրեան: Այդպէս շատ յիսուն տարիներ պիտի անցնին, աոանց որ փոշի նստի այդ ծաղիկներու վրայ։
Ահա մի վերջին տաղ, որ գրուած է յիսուն տարի առաջ եւ զոր չպիտի կարենայ մաշել ժամանակը։
Շղարշ ամպերդ երկինքն առան
Լուսնակն անդորր կը շողայ.
Լռիկ ճահճում հարհանդ-մարմանդ
Նուրբ եղԷգնը կը դողայ։
Արագիլը մինակ ու լուռ
-128-
