Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ1.djvu/15

Այս էջը հաստատված է

մաթիվ ավարտված երգեր ու հատվածներ, ձեռագրային այլ ընթերցումներ (հատկապես առաջին և երկրորդ հատորներում)։ Ծանոթագրությունների մեջ տրված են տեղեկություններ երկերի ստեղծագործական պատմության, հիմնական հրատարակությունների և պահպանված ձեռագրերի մասին։

Այսպիսով, վեցհատորյակն առաջին անգամ ներկայացրեց հայ ազգային մեծ բանաստեղծի գրական ժառանգությունը իր բոլոր կողմերով, նրա գրեթե ամբողջական ստեղծագործական դիմապատկերը։ 40-ական թվականներից ի վեր այդ հրատարակությունը դարձավ Թումանյանի ստեղծագործության ուսումնասիրության հիմքը։

Սակայն, իր գրական և գիտական խոշոր արժանիքներով հանդերձ, Թումանյանի երկերի այդ առաջին ակադեմիական հրատարակությունն ուներ մի շարք բացթողումներ և թերություններ։ Ամենից առաջ, այն ըստ ամենայնի լիակատար չէ։ Օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ կարգի տարբեր պատճառներով՝ նրանից դուրս են մնացել չափածո և արձակ ոչ քիչ թվով ավարտուն և անավարտ երկեր, բազմաթիվ հոդվածներ ու նամակներ։ Կազմողները միշտ չէ, որ հնարավորություն են ունեցել հաշվի առնելու բանաստեղծի բոլոր ձեռագրերը, որի հետևանքով հրատարակության մեջ տեղ չեն գտել որոշ երկերի (մանավանդ՝ պոեմների) սևագիր տարբերակների մի զգալի մասը, հետևաբար և ըստ ամենայնի չի ներկայացվել հեղինակի կատարած ստեղծագործական աշխատանքի լրիվ պատկերը։ Մի շարք հոդվածներ, ելույթներ, նամակներ, նույնիսկ բանաստեղծություններ, տպագրվել են կրճատումներով։ Թեև 1959 թ. տպագրված լրացուցիչ VI հատորն զգալի չափով հարստացրեց հրատարակության կազմը, սակայն չէր կարող լիովին վերացնել նշված բացերը։ Պետք է ավելացնել, որ վեց հատորյակի ծանոթագրությունները ևս, ընդհանուր առմամբ, խիստ կարճառոտ են, իսկ երբեմն (մանավանդ IV հատորում) չեն պարունակում նույնիսկ ամենաանհրաժեշտ տվյալները։

Հետագայում հրատարակված՝ Թումանյանի երկերի մի

13