Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ2.djvu/548

համադրական ժանրային ձև է։ Նրա բովանդակության և կառուցվածքի մ բնականորեն զուգակցվում են իրականն ու ֆանտաստիկը, առօրեականն ու պայմանական֊այլա բանականը, ինչպես նաև պատմողական, քնարական և դրամատիկական տարրերը։ Ժանրի այդ համագրական բնույթը շատ լավ է երևում նաև Թումանյանի երկերի օրինակով, որոնք իրենց հիմնական գծերով լիովին համապատասխանում են բալլադի ժանրի՝ նշված և ուրիշ էական հատկանիշներին։ Թամանյանը հայ իրականության մեջ բալլադի, իբրև ինքնուրույն դրական տեսակի, հիմնադիրն ու խոշորագույն վարպետն է։ ճիշտ է, նրանիս աոաջ (I ո զո վյ։ դս։ կ ան ավանդութ ւունների չավւածո մշակման աոանձին վարձեր են արել Աբովքանն ու Պատկանյանը, Րաֆֆին ու Հովհ. Հովհտն– նիոյանր, սակաւն նրանք չհասան ազգային բալլադի ինքնատիպ ստեղծագործական նկարագրի բացահայտման։ Այգ խնդրի իրականացումը վիճակվես Հովհ. Թուման յանին, որից հետո հայ գրական բալլադի հետագա պատմական ընթացքը շարունակեցին Ավ. Իսահակյանը, Ե. Չաըենցը, Գ. Սարյանր և "՚րիշ բանաստեղծներ։ Դիմելով ազգային բանահյուսության ֆանտաստիկ ե այլաբանական սյուժեներին, Թումանյանն, իհարկե, չէր հեռանում իր ստ ե ղծ ա գործ п ։ թ յան <*ոզովոոա յին ե ռեալիստակաս հիմքերից, այլ ցուցադրում էր նրանդ գեդա րվ ե սա ա կ ան լայն հնարավորությունները։ Նրա բալլադներին լիուլի վերաբերում է այն միտքը, որ բանաստեղծն արտահայտել է 1899 թ. մի նամակում. «Ամեն մի ազդի բանաստեղծություն ժողովրդական լեգենդա– ներով, ազգային ոգու ստեղծագործություններով է զորանում ու ինքնուրույնության ենիր առնում, հաստատվում, աոաջ դալիս, որպետ; մի ամբողջ Ժողովրդի խոսք և գույնով էլ դաոն՛ում սլատկառե/ի» Լևժ V՛, 147)։ Ւրոք, Թումանյանի լավագույն բալլադները ամբողջ հայ գրական ութ յան պատմութ ՚ս/ն մեջ ադդային– ժողովրդական ոգու լիարյուն գեղարվեստական մ աըմնսւվ որմւսն ան դեր ազանց օրինակներ են։ Իրենց արտահայտած լու֊ սավոր գա դա ւիա րնե ր ::վ և հավերժական ընդհանրացումներով ղրանւք ձեռք են բերում համամարդկային արմեք և նշանակություն։ Պետը ե, նկատի առնել նաև. հետևյալ կարևոր հանգամանքը։ Համաեվ– րւ՚պական ։՚լ. ա ելան ո ։թ յան մեջ բալլադի Л անոր նախաոլես ծագել ու ձևավորվել է ռոմանտիզմ ի ուղղության ներսում՝ XVIII ղարի վերջի և XIX. դարի առաջին կեսի ռոմանտիկ բանաստեղծների ջան։ բերով, Բյուրգերից մինչև ժուկովսկի։ Եվ այգ իր ո զութ յունը իր ուժեղ կնիքը դրեց ժանրի զեգարվեստական նկարագրի վրա։ Բալլադն իր խորհրդավոր և ֆանտաս– ՚-ռիկ մոտիվներով, անսովորի և բացառիկի հակումով հաճախ համարվել Հ է զտարյուն» ռոմանտիկական ժանր, նրան դիմելը ռոմանտիզմին «տուրք տալու» արտահայտություն։ Սակայն գրականության պատմությունը նաև օ– րինակներ Է տայիս այն բանի, երբ բալլադի ժանրի ֆանտաստիկ, այլաբանական շղարշի տակ արտահայտվել Է լիարյուն ռեալիստական բովան»