Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ6.djvu/113

Այս էջը հաստատված է

է բթամտությունը. նրա պղտոր գիտակցությունը ավելի խառնվում ու մթնում է և կորցնում է բանականության ու բարո­յականության բոլոր լուսավոր նշանները։ Աչքերն արյուն կոխած, հանդուգն ու համառ, հաստ ճակատը դեմ արած հարձակվում է նա անհաշտ ու անդադար։ Մի անգամ վրդովվել, վեր է կացել, այլևս դժվար է նրան զսպել։ Զղջում, ամոթ, խղճահարություն․․․ էլ ոչ մի բան ետ չի պահիլ նրան, մինչև զոհի շունչը չկտրի, չխեղդի, որ հանգստանա։ Եվ նա միշտ խեղդում է ու աշխատում է խեղդել․․․ Բայց եթե այդ պայքարում, հանգամանքների բեր­մունքով, տաղանդը պատռում է իր շրջապատը, հաղթող է հանդիսանում ու փայլատակում իր աստվածային ուժի չքնաղ վեհությամբ, այն ժամանակ նա՝ այդ բթամտությունը, զարհուրած, ապուշ կտրած իրան է քաշում ոճրագործ ձեռքը, շշկլված, հիացած աղաղակում է այդ իրանից մեծ հրեշի առաջ, երկրպագում է, կեցցեներով ու պսակներով գալիս անամոթ ճակա­տով կանգնում, թե դու իմ կուռքն ես, և ճգնում է հավատացնել, որ ինքը վաղուց հիացած էր և փայփայում էր նրան․․․

Բայց չպետք է հավատալ, թե արդեն նա փոխեց իր խավար բնությունը։ Ո՛չ, անհաշտ ու անվերջ է այդ մաքառումն, քանի որ կան տաղանդն և բթամտությունը։ Նա հաղթվեց, տեղի տվեց, ինչպես իրանից ավելի զորեղ ուժի հանդիպած մի տարր, բայց իր սպանիչ ուժով այժմ էլ մի ուրիշ «նորածին» տաղանդի վրա է ծանրացել խեղդելու, ճիշտ առասպելական այն հին դևի նման, որ, ըստ ավանդության, աշխատում էր դեռ օրորոցում խեղդել այն երեխաներին, որոնք ճակատներին շնորհքի նշան կունենա­յին։ Եվ ահա ծաղրում է, հռհռում, զարմանում, զայրանում, եռում, փրփրում և ուզում է խորտակել անճոռնի ոտների տակ։

Տաղանդը, կյանքի արահետը թողած, ձգտում է դեպի վեր։

— Խե՜նթը, խե՜նթը․․․ աղաղակում է նա. այծե՛ր ունի դա, այծե՛ր․․․ հե՛յ, հու՛յ, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛․․․

Տաղանդը իր ոգևորության մեջ բարձր հայտնում է իր կո­չումը։

— Ա՜յ դու հանդուգն, լիրբ, անպատկառ, խելառ. վա՛յ, վա՛յ, վա՛յ, վա՛յ․․․