Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ6.djvu/219

Այս էջը հաստատված է

գովեցեք Դավթի մոտ։ Դրանք ընդհանուր սովորություններ են եղել և սովորական էլ մոտիվներ են ժողովրդական ստեղծագործությունների մեջ։

Հենց հետևյալ §-ում խոսքը միջնադարի «կնոջ պաշտամունքի» և նրա վրա է, թե ինչպես սիրահարը սիրած կնոջ ճորտն ու գերին է միանգամայն, ինչպես Շոթան ասում է, նա «պատրաստ է անխռով տանելու արքայական ցասումը, բայց նրա (սիրած կնոջ) առջև ակնածություն ունի ու երկյուղ»։

Մեր Սայաթ-Նովեն էլ, որ ինքնավստահ պարծենում է թե՝

«Չ՚իմ քաշվի էկած մահէմէն,
Րաղիփի տըված ահէմէն․
Թէգուզ րաղամ գայ Շահէմէն…»


Իր «յարից» է վախենում ու նրան է հայտնում իր հպատակությունը.

«Սուլթան ու Խան իս ինձ ամա»8։


Կամ թե չէ՝


«Դուն ինքնակալ թաքավուր իս, բեհ ու բազար չիս անի»։


Կամ պարսիկ բանաստեղծը, որ «յարին» ապսպրում է, թե՝


«Շունչս եկել բերանիս է հասել, ինչ հրաման ես արձակում․ թողնեմ գնա, թե ապրեմ»։

(«Անահիտ»)

Պարզ է, որ էստեղից էլ հրամաններ են առաջ գալի բանաստեղծներին՝ երգելու, քաջերին՝ կռվելու և այլն։ Ահա պատճառն ու բացատրությունը էն երևույթի, որ շատ ու շատ մեծ գործեր կատարել ու կատարում են սիրած կնոջ հրամանով։

Էսպես էլ Նեստան Դարեջանը, գաղտնի տեսակցության ժամանակ, հրամայում է իր սիրահար Տարիելին․ «Գնա՛, ասում է, արշավանքներ արշավի աշխարհի չորս կողմերի