ԱՐԵՎԵԼՔԻՑ ԱՐԵՎՄՈՒՏՔ
Սովորություն է մեզանում՝ Էջմիածնի միաբանությանը տեղի թե անտեղի նախատինք կարդալիս, ցույց տալ Մխիթարյան միաբանությունները և նրանց գրական-գեղարվեստտական, գիտական-բանասիրական գործերը։ Կարծիք կար, որ մինչև անգամ Էջմիածնի նոր սերունդը, Ռուսաստանի ու արտասահմանի միջին թե բարձր ուսում առած միաբաններն էլ չեն փոխելու այդ դրությունը։ Անկասկած պատմական-աշխարհագրական պայմանները և հայոց մայր աթոռի վարչական բնավորությունը կարող են այստեղ շատ առարկություններ թույլ տալ նրա միաբանությունն արդարացնելու համար, բայց այդօրինակ նախատինքից Էջմիածինը փրկելու են նոր միաբանները՝ իրենց գրական-գիտական գործերով և, ժամանակի ընթացքում, ամենայն հավանականությամբ, խլելու են Մխիթարյաններից առաջնության պատիվը այդ ասպարեզում։ Եվ բացի այն աշխատություններից, որ արդեն դրված են հրապարակ, միաբաններից շատերն այժմ զբաղված են զանազան մեծարժեք գործերով։
Մեսրոպ եպիսկոպոսն այժմ կազմում է Էջմիածնի, Երուսաղեմի և այլ տեղերի հայերեն ձեռագիրների մի այնպիսի հսկայական ցուցակ, որի տպագրությունը տասնյակ հազարներ է նստելու և մեծ նշանակություն է ունենալու մեր բանասիրական գիտության համար։
Սահակ վ<արդապետ> Ամատունին արդեն տպագրում է (Ղուկասյան ֆոնդի հաշվով) իր «Բառ ու բան» խոշոր աշխատությունը2, որի մեջ հավաքված են մեր կենդանի բարբառներից ու գրականությունից այն բոլոր ոճերն ու բառերը, որ չկան Հայկազյան բառարանում։
Տիրայր վարդապետը Օքսֆորդի ու Մանչեստրի հայ ձեռագիրների ցուցակն է պատրաստում և պարապում է միջնադարյան տաղարանների ուսումնասիրությամբ3։
Հանրածանոթ Կոմիտաս վարդապետը զբաղված է ժողովրդական երգերը գրի առնելով և հայկական հին եղանակները վերականգնելու նշանավոր գործով։
