ՍՊԱՆՈԻԹՅՈԻՆՆԵՐԻ ԴԵՄ
(էջ 477)
Գրված է, հավանաբար, 1910 թ.։ Բովանդակությամբ առնչվում է «Դատապարտում ենք» հոդվածին։
Ինքնագիրը պահվում է ԳԱԹ, Թֆ № 237։ Նույն տեղում պահվում է նաև մի սևագիր պատառիկ, որ ներկայացնում ենք «Տարբերակներ» բաժնում։
Առաջին անգամ տպագրվել է ՈւՀ 2, էջ 348։
Տպագրվում է ինքնագրից։
ԴԺԲԱԽՏ ԱՍՏՂԻ ՏԱԿ ԾՆՎԱԾ ՄԱՐԴԸ
(էջ 478)
Գրված է 1910 թ.։
Ինքնագիրը պահվում է ԳԱԹ, Թֆ, № 203:
Առաջին անգամ տպագրվել է ԵԺ VI, 134 — 135:
Տպագրվում է ինքնագրից։
1 Ավետիս Տեր-Հարությունյանը, որ զբաղվել է նաև գրականությամբ, այդ ժամանակ որպես ուսուցիչ աշխատել է Նոր Նախիջևանի թեմական դպրոցում։
2 «Լույս» շաբաթաթերթ, Նոր Նախիջևան, 1910, № 24. Ավ. Տեր-Հարությունյանի «Հայերեն գիտցողին» հոդվածից»։
«Լույսի» իր սեփական օրինակի հիշյալ հոդվածի լուսանցքում Թումանյանն արել է հետևյալ դիտողությունները. Ա «Ապացույց, որ միայն դուք եք խոսում «Հայերեն չգիտեն» առաջ<նորդողի> մասին»։ Բ հոդվածից մեջ բերելով «ընթերցողն էլ կկարծի, թե խոսքը Վրաստանի հայերի վրա է» նախադասությունը գրել է. «Այս ո՛չ գրական և ո՛չ էլ Ժողովրդական, այլ միայն հայերեն չիմացողի լեզու է», ապա «Տեսնել օր<ինակ> ժող. նյութերը»։
1911
ՊԱՏԱՍԽԱՆ Պ<ԱՐՈՆ> ԳԵՎՈՐԳ ԲԱՇԻՆՋԱՂՅԱՆԻՆ
(էջ 480)
Գրված է Ալ. Շիրվանզադեի հոբելյանի նախօրյակին, 1911 թ, ապրիլի 24-ից հետո, ի պատասխան Գ. Բաշինջաղյանի «К юбилею Ширванзаде» հոդվածի (տե՛ս «Тифлиский листок», 1911, № 92)։
