|
Եվ այս արյուն արցունքով լի գրքի այս զարհուրելի գլուխը վերջանում է հասան խանի խոսքերով՝ «Փշրեցե՛ք, ջարդեցե՛ք, [քանդեցեք]...»41, ու Աբովյանի կսկծալի մրմունջով.
|
Պատմական դոկումենտներն այսպես են հաստատում ու լրացնում այս հրեշավոր դեպքի նկարագիրը։ Ճիշտ որ հարձակումը եղել է լուսաբացին, ինչպես գրում է Աբովյանը, և ժողովուրդը հուսահատ կռվով ուժեղ դիմադրություն է ցույց տվել 5000 զորաբանակին ամբողջ 7 ժամ։ Այս մասին սահմանապահ զորքի հրամանատար իշխան Աևարսամիձեն ահա թե ինչ է հաղորդագրում Կովկ<ասի> կառավարչապետ գեներալ Երմոլովին 1826֊ի օգոստոսի 5֊ին։
«Спешу довести до сведения вашего Высокопревосходительства подробно на предписание Ваше от 16 - го числа №241. Гасан-хан со всею эриванскою и макинскою конницею папал в 5-м часу по полуночи на Малый Караклис, в котором жители защищались до двенадцати часов. Со стороны персиян убито и ранено ло четырехсот человек» («К. с.,» XXIII, 102)43.
Գեներալ Կոցեբուն մեղադրում է, որ Խլղարաքիլիսին օգնելու փորձ վճռական քայլ չարավ Գյումրի նստած ռուս զորքը: Ասում Է.
Գեներալ Կոցեբուն իր օրագրության մեջ Խլղարաքիլիսի ավերման մասին խոսելիս ասում Է.
