Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ9.djvu/201

Այս էջը հաստատված է

ջանք. ոչ ընտանիքին ես մի ճար անում, ոչ գրականության մեջ ես գործ տեսնում. երկուսն էլ խանգարվում են։ Եվ այս կռիվը շարունակվում է, մինչև ուժասպառ է լինում մարդը, մեռնում են, բթանում են ընդունակությունները, և այնուհետև, ֆիզիկապես էլ, երբ ուզում է մեռնի…

Այսպես է հայոց գրողի անցնելիք ճանապարհը, այսպես է իմ ճանապարհը: Իսկ եթե ավելի մոտենաս, իհարկե, սրանից էլ հազար անգամ վատ։ Դու արդեն գիտես, թե ձեռքս գրիչ առնելու օրից ես ինչ վրդովմունքներ, ինչ անհանգստություններ, ինչ սպանիչ թշվառություններ ու դժվարություններ եմ տարել, որոնց գլխավոր աղբյուրներից մեկն էլ իմ ամուսնական-ընտանեկան կյանքն էր, իմ տնփեսայական (ավելի ճիշտը շնփեսայական) բացառական անտանելի դրությունն էր։ Վերջապես բաժանվեցի ահագին աղմուկներով ու անբավականություններով, երկու ամիս շարունակ կռիվ անելուց հետո, ասացի հիմի որ կհանգստանամ մի քիչ Հենց այն օրը, որ պետք է նոր բնակարանը բերեի երեխաներին, հեռագիր ստացա, թե շուտով գյուղն արի՝ հայրդ մեռավ… Այս տնաքանդություն էր, բառիս բովանդակ մտքով (իմ վիշտը մի կողմ եմ թողնում), բայց այս բավական չէր։ Գանձարանը (казна) վեճ ուներ մեզ հետ. մերժեց մեր դատը, մեր հողերը խլեց, մինչև անգամ տունը… Գյուղից եկել եմ, ընտանիքս նոր տեղափոխել, վեց մանր երեխաների հետ (և մի կնոջ հետ, որի հետ նոր եմ հաշտվել ընտանեկան այլանդակ կռիվներից հետո), սրանց հետ, ինչպես ասում են, կանաչ խոտի վրա կրակ եմ արել։

— Բայց… չէ՞ որ ես բանաստեղծ եմ, պետք է գրեմ, պետք է տպեմ, մարդիկ պահանջում են, տրտնջում են, զարմանում են։ Ահա, դու էլ ես գրում նույնը, և դեռ ավելին, թե եթե այստեղ լինեիր, ինձ կհամոզեիր, որ գրեմ, տպեմ և այլն։ Մարդիկ իրավունք ունեն, բանաստեղծ ես, վերջապես թոշակ էլ են նշանակել1

Բայց ես խոսքս շարունակեմ։ Անցյալները հաշվեցի, տեսա, որ պարտատերերիս թիվը արդեն վաղուց անցել է