հա էյեան յ ան ձնլա ծ ղիւղերին, ոչ միայն իրենց կանքը չեն խնայել կալւածլլրարւսքելու, այլ շատ անւլամ դրամագլուխ էլ են դրել երկիրը ոռոգելու, մշակելու, շէնացնելու և անտառներ գցելու համար։ Այո պարագաները այնպէս ամրւսւդնդել են կապալատէրների կալսսծների վրա ունեցած իրտ ւունքները, որ հալի վրա պետութեան և համայնքի ունեցած իրաւ ուհիները տեղի են տւել և նախագասւել կալւած ա տիրական իշխանւսթիւնը։
9. Վաղ ժամանակներից մինչև անցեաւ XIX գարի ա ո ակին կէսը Ատրսլատականի կալւածները գրեթ է ամրողկսւ-պէս դտնւում էր խան-խաւանի—տզնւականու թեան ձեռքում, որը կազմում է պետութեան վարչական մար մին ր: հայց հր րէք արդեր ած չէ եղել ժ ողովրդ ին, կղերին , էլ կտրածներ ձեռք րհրելր, քանի որ Վարանը ղառակարգ չի լչհդունում և ամբոխից խաւանի դասն անցնելը շատ սովորական հրե այթ է հղեր Եթէ վաճաո տկանր, կամ կղհրը աչք չէ տնկել կտրած ատէլ.ա թե ա՝հ, պատճառը երկրին տիրող անվերկ խըռս վութիւններն են հղեր. Թէև Իրանը մի հաԿնշահ է ունեցել,բայց երկրի ամէն մի նտեանգամ, դաւաոում, ալանում, նոյն իսկ գիւղում անպակաս են հղել ինքնակոչ բււնսւ1յալ շտեեւ*լւ։ Այո րռնաւորների տնլչնդհսոո իրար դէմ մղած կլւ-՝ ոիւներից, յոոիշտակաթիւններից ոս ալոսո ութիւններից ոչ ոք ձէ յւսնղդնել ղրամաղլուխը կտրածքի վերածել և րէնաով ապրելուրիսկ անելու՝. /*՛ այ ց երբ վերկին դարում շահնշահհրը մանաւանդ նաորէդդին շահր վերկ տւին Այդ անղուսպ շտհհրին, կոտորեցին և ընկճհցին «ղէրէրէյի»—ներին և երկրի վ ար չ ութիւնը (ո.հոԱՈ1 ՏէՈՂէւՕՈ ) ԳՏ^ցին իրենց ղերիչխանութ հան տակ, խաղաղաթիւն և ընչից ապահովութիւն տիրեց, այդ ժ ամանակից սկոհալ կղերը, վաճառականները կամաց