ատրպատականւ ագմի%1՝ատրա8իան
201
ձիով և քուրդը մեծ հռչակ է վայելում իր գործածած գէն քով և քաֆութիւնով։ Երկրի բնական անառիկ բեռները, ան-մատչելի ձորերը չեն թօյլ տալիս, որ պարսիկ կառավարութիւնը կարողանա սրանց ընկճել և հպատակեցներ Կառավա* րութիւնը չկարողանալով սրանցից շատերին կատարելապէս նւաճել, հարկերը չի պահանջում, այլ պարտաւորացրել է սահմանապահ հեծելազօր պահել—հարկի փոխարէն։ Բայց այս բոլորը աննպաստ պայմաններում անգամ նա հանգը այնպէս խեղճացած է կառավարութեան առաի ինչպէս ընկճւած է Ա ալմաստի, Մարանդի, Մարաղայի ևհաշտաբայի դաշտային ստրկացած և օպիումից ապուշ դարձած ժողովուրդը։ 1881 թ. Շէյխ-Իբադոլլւահի և 1899 ^7. %աղի Փէթթահի ապստտմ րութիւնները պարսիկներն ինչպէս ընկճեցին, ծտնօթ է արդեն Կովկասի լրադրութ եան։ Կ առա վարութիւնը ամբողջ ցեղի յան ցանք ի ու ոճրի պատասխանատւուիք իւնը գցում է ցեղա պետների վրա և նրանցից բաւարարութիւն է պահանիւմ։ Այս բաւաբարութիւնը երբեմն տասնեակ և հարիւր հազարների կ հասնում։ Այդ տուգա՝նքը ստիպում է ցեգապետներին ղսպել իրանց ցեղը։ Հակառակ դէպքում կառավա րութիւնը իշխանուհիւնը յանձնում է ցեղապետների հակառակորդ մրցակիցներին և սրանց այնքան է իրար դէմ կռլեցնամ, մինչև բոլորին էլ ընկճում է։
20. Պա՛րսիկ ադմինիստրացիայի միակ ոխերիմ ներքին հակառակորդն եղել է շիա կղերը, որբ յսսակնել է միշտ իրան վևրապտհել երկրի ղտտառտանական, քաղաքական և տնտեսական գործերը և թանացել է (Լահերի դիրքը ուգոէ* ոյատուփ, կամ լոկ զինլծբտկան սպարապետի աստիճանով սահմանափակել։ Արքունիքը խօւլ կերպով տնվերֆ շարունակել է կղերի դէմ մի ներքին կռիւ, բայց և այնպէս Պարսիկ
