ամիս ուռչում էր, կարմրում, հետո դեղնում և հուսկ ապա պայթո՜ւմ։ Ես չեմ կարող նկարագրել նրա բերանը, որովհետև մշտական ձև ու բնավորություն չուներ։ Եթե տանն էր նա, ընտանիքի անդամների ներկայության, նրա բերանն առանձին ձև ուներ, եթե հյուրեր գային՝ տարբեր ձև էր ստանում, հայրիկիս ներկայության՝ տարբեր, իսկ մայրիկիս հետ բամբասանք արած ժամանակ՝ բոլորովին այլ ձև էր ստանում, վա՜յ թե քներ, այն ժամանակ բերանը իրը չէր— մի անտեր և ավերակ խոռոչ, ուր ամեն ինչ մտնում էր ու ելնում, և այս ավերակ խոռոչից դուրս էին ցցվում իր մի կամ երկու մնացած ատամները, ինչպես ցամաքը նետված հին և փչացած նավի կայմեր։
Իր հագուստը միշտ հին էր։ Երջանիկ էր ցնցոտիներում։ Նա նախանձում էր մինչև անգամ բնության շռայլության։ Ատում էր լավ հագնվողներին, ատում էր գեղեցիկներին։
Հիմա երբ հիշում եմ նրան, մեր բարեկեցիկ տան տպավորություններիս մեջ, ցցվում են իմ աչքի առաջ նրա կարկատանները, նրա խունացած վերարկուն, նրա հազար ու մի գույներով կպցրած շապիկը, մանավանդ նրա գլխի շալը, որ մի հիմար անգլիացի փորձեց գնել իբրև անտիկ ձեռագործ։
Հորաքույրս թեև չէր սիրել, բայց մի պահ ամուսնացած էր եղել։ Այդ անցյալ իրողության հետ մենք չէինք կարող հաշտվել՝ եթե այդ կյանքի թանձրացյալ հետքը՝ իր որդին, չլիներ այս աշխարհի վրա։ Բացի դրանից, մայրիկս էլ վկայում էր։ Ի՞նչպես կարելի էր մորս վկայությունը կասկածի տակ դնել։
— Ա՜յ օձ կին քեզի,— ասում էր հայրիկս շատ անգամ իր քրոջ,— գլխավորդ հողին տակ դրիր և վրան նստար։
Այս խոսքը իմ մեջ զարթեցրել էր խոր հետաքրքրություն հասկանալու համար, թե ի՞նչպես մի կին կարող էր իր ամուսնուն դնել հողի տակը և վրան էլ նստել։ Մի օր հարց տվի մայրիկիս.
— Մայրի՛կ, հայրիկը կըսե, որ հորաքույրը իր մարդուն
