Էջ:Ինչ է, ով է (What is, Who is) 1.djvu/286

Այս էջը հաստատված է

է ծով ու ծովային տեսարաններ: Այս խճանկարը հին Հայաստանի մոնումենտալ գեղանկարչության հրաշալի հուշարձաններից է։

Այո, հին է այս հոյակապ տաճարը, բայց նրանից ավելի հին է Գառնի անունը, որով կոչվել են նաև բարձրիկ հրվանդանի վրայի ամրոցն ու կողքի գյուղաքաղաքը: Պատմահայր Մովսես Խորենացին գրում է, որ այս բնակավայրը հիմնադրել է Հայկ նահապետի ծոռ Գեղամը, որի թոռան՝ Գառնիկի անունով էլ կոչվել է Գառնի։

Այժմ իր նախկին տեսքն ստացած տաճարը Սովետական Հայաստանի տեսարժան վայրերից է: 1980 թվականից սկսած այստեղ անց են կացվում երգի ու պարի ամենամյա փառատոներ: Գառնիի հրաշալի տաճարն են այցելում արտասահմանյան տարբեր երկրներից Հայաստան ժամանած հազարավոր զբոսաշրջիկներ։


Գավրոշ

Փարիզի աղմկոտ փողոցներով օրեր շարունակ թափառում է տասներկուամյա մի տղա։ Նրա հագին կանացի կարճ վերնաշապիկ է, չափից դուրս երկար տաբատ, իսկ փողպատի փոխարեն վզին պատռված թաշկինակ է կապել: Հաճախ էլ քաղցած է մնում։ Բայց նա՝ Գավրոշը, չի վհատվում, նրա շուրթերին միշտ մի ուրախ երգ կա և ուրիշներին օգնելու հնար էլ է գտնում. իր թաշկինակն օրինակ, տվեց մի աղքատ աղջկա, իսկ վերջին դրամով հաց գնեց մոլորված երեխաների համար: Սրանց նաև օթևան տվեց «իր տանը»՝ հրապարակում կանգնած փայտե հսկայական փղի փորում։

Բայց Գավրոշի կյանք ներխուժեցին փոթորկոտ ժամանակներ: Ֆրանսիայում հեղափոխություն բռնկեց: Բուրժուական կառավարությունը ապստամբած բանվորների, արհեստավորների, ուսանողների դեմ զորք հանեց:

Փողոցներում բարիկադներ են բարձրանում ցած գլորած ծառերից ու լապտերասյուներից, իրար գլխի դիզած սալաքարերից, տախտակներից ու ջարդոտած կահույքից։

Գավրոշն օգնում էր ապստամբներին: Երբ նրանց փամփուշտները վերջանում էին, Գավրոշը դուրս էր գալիս բարիկադների ետևից, իջնում սալարկուղուն և սպանված զինվորների պայուսակներից փամփուշտներ հավաքում: Գնդակների տարափի տակ վախ չիմանալով, նա երգում է իր ուրախ երգը և ծիծաղում կառավարության զինվորների երեսին:

Քթիցս արցունք է գալիս
Բյուժո բարեկամ,
Ժանդարմներըդ փոխ տուր ինձ,
Խրատեն նրան։
Շինելը կապտավուն,
Գլխարկին էլ մի հավ։
Մոտեցանք մեր ուղուն
Կեցցե ծուղրուղուն։

Բայց երգը կիսատ մնաց նրա շուրթերին: Նա ընկավ խոցված...

Գավրոշի և շատ վիշտ ու ցավ տեսած ուրիշ հասարակ մարդկանց մասին է պատմում ֆրանսիացի գրող Վիկտոր Հյուգոյի (1802-1885) «Թշվառներ» վեպը: Իսկ Գավրոշի մասին կարդացեք երեխաների համար լույս տեսած առանձին գրքույկը։ Հյուգոյի գրքերը՝ «Փարիզի աստվածամոր տաճարը», «Մարդ, որը ծիծաղում է», «Իննսուներեքը», կարդում և սիրում են, որովհետև դրանք պատմում և ազնիվ, բարի ու արդարամիտ մարդկանց մասին, հանուն մարդու ազատության և արժանապատվության մղվող պայքարի մասին։

Հյուգոն բարեկամական և նամակագրական կապեր է ունեցել մի շարք հայ