Իրականում նույն համաստեղության աստղերը Տիեզերքում կարող են իրարից շատ հեռու լինել:
Նավաստին, ճանապարհորդը, օդաչուն, երկրաբանը պետք է կարողանան զանազանել գլխավոր համաստեղությունները: Գիշերը, անծանոթ տեղանքում, դրանք օգնում են գտնելու ճիշտ ճանապարհը:
Հայ ազգային-ազատագրական շարժումներ
451 թ. մայիսի 26-ն էր: Սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանի գլխավորությամբ հայոց զորքը զինավառ կանգնած էր Ավարայրի դաշտում, Տղմուտ գետի ձախ ափին: Գետի հանդիպակաց ափին պարսից զորքն էր, որը եկել էր ընկճելու ապստամբած հայ ժողովրդին, վերջ տալու նրա ազգային գոյությանը: Վճռվում էր հայ ժողովրդի լինելիության հարցը: Սկսվեց նշանավոր Ավարայրի ճակատամարտը (որի մասին դուք մանրամասն կկարդաք «Վարդան Մամիկոնյան» զրույցում): Մինչև ուշ երեկո տևեց այդ կատաղի ճակատամարտը: Տեսնելով հայ ժողովրդի անվեհեր ու համառ դիմադրությունը՝ Պարսկաստանը հրաժարվեց հայերին ձուլելու մտադրությունից և Հայաստանից դուրս բերեց մեծաթիվ կորուստներ կրած իր զորքերը: Ավարայրի ճակատամարտը եղավ հայ ժողովրդի մինչ այդ մղած ազգային-ազատագրական պայքարի բարձրակետը:
Անցավ 1467 տարի: 1918 թ. մայիսն էր: Հայ ժողովուրդը դարձյալ ոտքի էր ելել ազատագրական պատերազմ մղելու թուրք հրոսակների դեմ, պաշտպանելու իր հայրենիքն ու անկախությունը: Ամեն կողմից նա զենքը ձեռքին շտապում էր դեպի Սարդարապատ: Հնգօրյա մարտերում թշնամին ջախջախվեց և փախուստի դիմեց: Մեր ժողովուրդը կրկին հաստատեց լինելիության իր իրավունքը: Այդ ամենի մասին ավելի մանրամասն դուք կիմանաք «Սարդարապատի հերոսամարտ» զրույցից:
Ավարայրի և Սարդարապատի ճակատամարտերը միմյանցից բաժանող գրեթե հազար հինգհարյուրամյա ժամանակաշրջանը հայ ժողովրդի համար եղավ ազգային հարատևության, ազատ ու անկախ գոյության համար մղված անդադար պայքարի մի ժամանակաշրջան:
481—484 թվականներին հայ ժողովուրդը սպարապետ Վահան Մամիկոնյանի գլխավորությամբ կրկին ապստամբեց Պարսկաստանի դեմ, որը դարձյալ կամենում էր զրկել նրան հոգևոր-մշակութային անկախությունից և վարչական ինքնուրույնությունից: Համառ պայքարով նա Պարսկաստանին նորից ստիպեց հարգելու իր ազգային իրավունքները:
Հայ ազգային-ազատագրական շարժումների փայլուն դրվագներից է արաբական տիրապետության դեմ Սասունի լեռնականների 851 թ. հուժկու ապստամբությունը Խութեցի Հովնանի ղեկավարությամբ, որի ժամանակ գլխովին ջախջախվեցին արաբ զորապետ Ցուսուփի զորքերը:
Հետագա մի շարք դարերի ընթացքում Հայաստանը ասպատակեցին ու ավերեցին բյուզանդացիները, սելջուկյան թուրքերը, մոնղոլ-թաթարները, այն մրցասպարեզ դարձավ Իրանի ու Թուրքիայի միջև, բայց հայոց ազատասիրական ոգին մնաց աներեր: Հայ ազգային-ազատագրական շարժման նշանավոր գործիչներից մեկը՝ Իսրայել Օրին, խորապես ըմբռնեց, որ հայ
