Էջ:Խաչատուր Աբովյան, Երկերի լիակատար ժողովածու, հատոր 3 (Khachatur Abovyan, Collective works, volume 3).djvu/62

Այս էջը հաստատված է

մեկ կսկիծը, ամեն մեկ յարեն բառով եդ պատմիլ։ Ողորմելի մերը էսպես խելքը կորցրել, չէր իմանում, թե ի՞նչ էր ասում, ի՞նչ էր անում։ Թուրքերն էլ՝ որ տասը հատ էին թվով, է՛ն անօրեն տեղըներովն էլ՝ ղորդ ա, բարկանում, հարբա էին գալիս, ամա մոր էսպես մորմոքվիլը տեսնելով, սիրտըները մի քիչ գութ ընկավ։ Իրանք էլ էին գիտում, որ մոր համար հեշտ չի, որդի մեծացնիլ, եդո էսպես բիրադի կորցնիլ։ Հավն իր ձագը կորցնելիս՝ կյանքը հետը տալիս ա, ո՞ւր մնա բանական մարգը. իրանք էլ մնացել էին մոլորված, ամա սարդարի հրամանն էր, չանեին, չտանեին, իրանց գլուխը կթռչեր, յա աչքը դուս կգար։ Ճարըները կտրվեց, խոսքը մին արին, որ մորն էլ աղչկա հետ տանին բերդը, սարդարի դուռը, իրանց պարտքի տակիցը դուս գան, եդո ինչ կուզենան, անեն։ Նոքարներին հրամայեցին՝ որ ձիանները թամքեն, յաբաղ, ասպար քցեցին, թուրըները կապեցին ու կամաց կամաց մոտ էկան, որ մորն էլ, աղչկանն էլ վերցնեն, տանին։

Թագուհի՛ն, Թագուհի՛ն, աշխարքի աչք Թագուհին, երկնքի տակին, գետնի երեսին անթառամ ծաղիկ Թագուհին, դրախտ, մանիշակ, անգին, անհատ, աննման Թագուհին, ի՞նչ լեզու պետք է ըլի, որ նրա գովասանությունը պատմի, ի՞նչ աչք, որ նրա տեսքն ու կերպարանքը մեկ բանի նմանացնի։ Շարմաղ, լուսաթաթախ երեսը, որ արեգակի պես լիս էր տալիս, ու վարդի պես փայլում, դառել էր սիպտակ քաթան, սառել, սպրթնել։ Էն երկնանման աչքերը, որ տեսնողի հոգին վառում, կրակում էին, ընկել էին խոր, փակվել, կուլ գնացել։ Թագուհին, ջիվան Թագուհին, մորը մեկ Թագուհին, որ հրեշտակի նման, ում որ մեկ մտիկ էր տալիս, հոգին անմահական խնդությունով լցվում էր, սառել, փետացել, անշունչ, անլեզու մնացել էր գետնի վրա ընկած, երեսը երկինքը քցած, հենց գիտես՝ թե էլ էս աշխարքումը չի, հրեշտակաց մեջն ա համբարձել, դրախտումն ըլի իր անմեղությունը վայելում։ Նրա թուխ թուխ ունքերը, նրա չալ չալ աչքերը, նրա նռնահատ թշերը, նրա բարակ բարակ՝ ղալամքաշած պռոշները, նրա լուսեղեն ճակատը, նրա մարմառ, նուրբ քիթը, նրա բլբյուլի լեզուն, նրա ոսկեցնցուղ բուգը, բոլոր բոլոր սառել, քարացել, պապանձվել էր։ Հենց հարամ ձեռը նրան առավ թե չէ, մեկ ախն էր, նրա հոգին։ Քաշեց, թուլացավ, իրանից գնաց ու մինչև դռան շեմը կբերեին, հավի պես մեկ էլ թըպրտաց ու ձենը փորն ընկավ։ Շլինքը ծռվել, թուլացել, գլուխը շեմի էս կողմն էր մնացել կախ էլած, մարմինը էն կողմն ընկած։ Ոսկեթել մազերի կեսը մնացել էր բարձր, որ նրա անմեղ երեսն ու դոշը ծածկի, կեսը էնպես խճճված՝ գետնի վրա փռվել, քաշ էր ընկել։ Նազուք ձեռների մեկը՝ սրտի վրա էր թուլացած, ընկած, մյուսը հողի վրա չորացած, տարածված։ Դամարը ցամաքել, շունչը կտրվել, հոգին երկինքն էր վերացել։

Բաս ի՞նչ կըլեր, որ էսպես չէ՛ր էլել։ Մինչև էն հադաղը նրա անկաջը մեկ թթու խոսք չէր լսել, նրա աչքը՝ մեկ դառը օր չէ՛ր տեսել, նրա երեսը մեկ կոշտ զրից չէ՛ր էկել։ Վարդի պես ծաղկել, մանիշակի պես մեծացել էր։ Դեռ ոտը քարի չէ՛ր դիպել, դեռ մատը մեկ փուշ չէր մտել։ Տասնը հինգ տարին անց էր կացել, դեռ նրա անմեղ հոգին աշխարքիցս մեկ բան չէ՛ր խաբար։ Նրա ընկեր դռներին, կտրներին էին ման գալիս, օր անց կացնում, նա ծունկը մոր ծնկանը կպցրած, յա կար էր