Սղերդցի այս ծերունին տեսած է Անդրանիկը Մուշի դաշտին մէջ: Կը պատմէ: Իր պատմածէն աւելի ինքն է հետաքրքրական:
Այս ծերունիին մեծ հայրը 187 տարի առաջ կու գայ Հալէպ: Հարիւր ութսուն եօթ տարի առաջ: Ու ահա հարիւր ութսուն եօթ տարի այս գերդաստանը կ՚ապրի Հալէպի մէջ, կ՚ապրի հայօրէն, կը խոսի հայերէն ու վճռած է շարունակել կեանքը այսպես...
Անդրանիկը բոլորս գիտենք. հայ ապրելու կենացը, ձեր կենացը, սղերդցի՛ հայ: Սղերդի հայերը արաբախօս էին, բայց ահա՛ դուն, արաբական այս քաղաքին մեջ մեծ-հօրդ այստեղ գալէն հարիւր ութսուն եօթ տարի ետք կը խոսի հայերէն և կ՛ըսես թե պիտի թաղուիս Հայաստանի մէջ: Քո՛ւ կենացդ, տոկո՛ւն, տոկացող և տոկալու վերջնական կռուանին հաւատացող սղերդցի հայ:
ՖՈՒԹՊՈԼԻՍՏԸ
Աջ և ձախ բեմահարթակներէն ժողովուրդը ոտքի ելած խելայեղօրէն կը պոռար. բազուկներու անտառակներ կը ճօճուէին, բռունցքները կը սկսէին վերածուիլ յանկերգային չափերու ու բրաններ կը կլորնային շեփորելու համար-Կո՜ոո՜ոո՜լ...
Գնդակը բարձրէն գնաց:
Հարուածողը ինկաւ գետին, երկու անգամ թաւալգլոր գլուխկոնծի տուաւ, ցատկեց, ու սկսաւ քալել գկխիկոր տափատը մաքրելէն...
Ամէն կողմէ ժպիտները վերածուած էին զայրութի, ծափերը՝ ձեռային հայհոյանքներու: Ժողավրդին բերնէն պարսաւի չգերազանցուած ծուէններ կը հասնեին ֆուփպոլիստի ականջին:
Ժողովուրդը չէր հանդարտեր: Վայրագորէն կը շարունակէր լուտանքներու իր կարկուտը.
— Ծօ, շան ղաւակ, բերդը պարապ էր, է՜...
—Ծօ, աւազակ, կերած հացդ հարամ ըլլայ...
—Ես քեզի պէս ֆութպոլիստին մայրը...
Խաղը վերջացաւ:
Ֆութպոլիստը գլուխը կախ դաշտէն կը հեռանար. չորս կողմէն լուտանքները կը շարունակէին:
Վերջապես տղան չկրցաւ համբերել ու պոռթկաց:
—Այսինքն, բոլորդ կ՛ուզեիք որ իմ հարուածս կէտի վերածուէր ու ես միայն չէի ուզեր, չէ՞. այսինքն, մարդ խիղճ կ՛ունենայ,
