Էջ:Հայկական Հարց Հանրագիտարան (Armenian Question Encyclopedia).djvu/423

422 ՍՈՒՐՄԱԼՈՒ Հայաստանի 1555-ի բաժանմամբ Ս. վերջին բեկորները հեռացել են անցել է Պարսկաստանին։ 1828-ի խորհրդային Հայաստան։ Այժմ Ս. կազմում Թուրքմենչայի պայմանագրով միացէ Թուրքիայի Կարսի իլի եվ. մասը, թ.» մեծածավալ կտավը, որտեղ ավերվել Է Ռուսաստանին։ Հիմնականում բնակեցված է հիմնականում քրդերով և ված գյուղի ֆոնի վրա պատկերված են Խոյից և Սալմաստից գաղթած հայերը թուրքերով։ մի խումբ փրկված հայ գեղջուկներ ստվարացրել են տեղի հայության թի- ս ՄեւՔո°յան (նկարը չի պահպանվել)։ 1915-ին իմավը։ 1832-ին ուներ 1500 տուն (շուրջ 12 նալով հայկական ջարդերի նոր ալիքի մահզ. ) հայ բնակիչ, որից 550 տունը ՍՓՅՈՒՌՔ հայկական, հայ Սողոսկն՝ նկարիչը եկել Է Վաղարշապատ և (4400 հոգի)՝ Իգդիրում։ XIX դ. 2-րդ կեվըրդի այն հատվածը, որը գտնվում է ստեղծել Մեծ եղեռնից փրկված հայ սին և XX դ. սկզբին արևմտյան Հայաստահայրենիքից կամ բնօրրանից դուրս։ նից, թուրք, իշխանությունների հալա«Սփյուռքահայություն» տերմինն սկսել ծանքներից փախած բազմաթիվ հայեր է օգտագործվել 1920-ական թթ. բնակություն են հաստատել Ս. գավասկզբից, 1915-23-ին թուրք, իշխանուոում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի թյունների իրագործած հայերի ցեղանախօրյակին ապրում էին 37 հազար հասպանության (տես Մեծ եղեռն) և արևմտյան յեր, որից 10 հզ-ը՝ Իգդիրում։ Հայաստանից ու Թուրքիայի հայա- 1915-ի սկզբին Իգդիրում ձևավորբնակ վայրերից բռնագաղթի ու ցեվել է հայկական կամավորական 2-րդ ջոկատը ղասպանության հետևանքով աշխարԴրոյի գլխավորությամբ։ 1915-ի հուլիհով մեկ ցրված հայերի (շուրջ 1,5 միլիոն) սին Վանից ռուս, բանակի նահանջի նկատմամբ։ 1920-ական թթ. վերջին, հետևանքով տասնյակ հազարավոր 1930-ական թթ. սկզբին Ս-ի տարածահայեր հանգրվանել են Ս-ում. նրանց կան կառուցվածքը հիմնականում կամի մասը զոհվել Է սովից ու համաճայունացել է։ հայկական փոքր ու մեծ գաղթարակներից։ 1916-ի հուլիսին ոուս. իշվայրեր գոյություն են ունեցել դեռևս խանություններն արգելել են արևմտավաղ միջնադարից՝ Աիջին և Աերձ. Արլհայ գաղթականների վերադարձը իի (Իրան, Իրաք, Լիբանան, Սիրիա, րենց բնակավայրերը, որի հետևանքով Հորդանան և այլն), Աֆրիկայի (Եգիպտոս, Ս-ում հաստատված բազմաթիվ գաղԵթովպիա և այլն), Եվրոպայի (Հունասթականներ կրկին համաճարակների տան, Կիպրոս, Բուլղարիա, Ռումինիա, զոհ են դարձել։ Ականատեսների վկաՖրանսիա, Իտալիա, Անգլիա և այլն) յությամբ, Իգդիրում և շրջակայքում օերկրներում, նաև Հնդկաստանում, րական մահացել են տասնյակ ու հարՉինաստանում, ԱՄն-ում, նախկին յուրավոր մարդիկ, 1918-ի մայիսի կեԽորհրդ. Միության տարբեր շրջաննեսին, թուրքերի կողմից Ալեքսանդրս)րում՝ Հս. Կովկաս, Ղրիմ, Միջին Ասիա, պոլի գրավումից հետո Ս-ից մեծ թվով և քաղաքներում՝ Թբիլիսի, Բաքու, հայեր հեռացել են Արաքսի ձախափՄոսկվա, Սանկտ Պետերբուրգ և այլն։ նյա շրջանները՝ տալով նոր զոհեր։ 1950-ական թթ-ից սկսվել և ցայսօր գաղթականների բազմաթիվ ջրաներկ 1918-ի հունիսի 4-ի Բաթումի պայմա(որոշ ընդմիջումներով) շարունակվում ու մատիտանկար Էսքիզներ, որոնք նագրՈվ Ս. անցել է Թուրքիային։ է սփյուռքահայերի տեղաշարժի մի նոր նյութ պետք է ծառայեին նոր թեմատիկ Մտնելով գավառ՝թուրքերը սրատել են շրջան։ Արևելքի երկրներից արտակտավի համար, դրանց մեջ կան միանմըացաձ հայերին։ 1919-ին Ս. ագագաղթը պայմանավորված Է տվյալ գամայն ինքնուրույն թեմատիկ ջրատագրվել և միացվել է Հայաստանի երկրներում տնտեսական անկայուն և ներքին ներկ նկարներ «Վանեցի կանայք», Հանրապետությանը։ Մինչև 1920-ի աանբարենպաստ քաղաքական կացու«Գաղթական կանայք» և այլն։ շունը շատ սուրմալուցիներ վհրադարթյամբ, ազգային փոքրամասնություն- Վ. Հարությունյան ձել են։ 1920-ի նոյեմբ. գավառ ներխուների նկատմամբ խտրականությամբ ժած թուրք, հրոսակները արյունալի և այլն (1952-ի հեղափոխությունը ԵգիպՍՌՒՐԱԱԼՌՒ, Սուրմալի, Սուրջարդեր են կազմակերպել։ 1921-ի սասում, քաղաքացիական կռիվները Լիբա- մառի. Սուրբ Մարի (Մամարտի 16-ի Մոսկվայի ռուս-թուրք. նանում, Կիպրոսի մի մասի զավթումը րիամ), գավառ Արևելյան Հայաստապայմանագրով խորհրդային Ռուսաստանը թուրքերի կողմից, իսլամական հեղանում՝ Երևանի նահանգում։ Եղել Է Մեծ Բաթումի մարզի դիմաց Ս. հանձնել է փոխությունը Իրանում, 1980-88-ի Հայքի Այրարատ նահանգի ճակատք Թուրքիային և խորհրդային Հայաստանի Իրաք-Իրանյան պատերազմը)։ Հայերի գավառի կազմում։ վարչական կենտրոնը՝ կառավարությանը հարկադրել նույն մեծ մասը ներգաղթել Է ԱՄՆ, ԿանաԻգդիր (Ցոլակերտ) գյուղաքաղաք, թվականի հոկտ. 13-ին Կարսում Թուրդա, Ավստրալիա, Ֆրանսիա, Անգլիա, գտնվում է Երևանից 40 կմ հարավ-արմ., Աքիայի հետ կնքած պայմանագրով ճանաև Բելգիա, արևմտյան Գերմանիա. Բեռլին, րաքսի աջ կողմում։ նաչել այդ բռնակցումը։ Հայության Ավստրիա, Շվեդիա, Իսպանիա, Պոր- Վ. Ս ու ր ե ն յ ա ն ց. «Ջարդից հետո» (1899թ.)