Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 13.djvu/297

Աղ․ 1 Բնակարանային շինարար ու թյ ա ն մեջ կապիտալ ներդրում– ն և ր ը (համադրելի գներով մլն ռ․) Այդ թվում Ընդամենը կապի– տալ ներդրումնել պետ․ և կոոպերա– տիվ ձեռնարկու– թյուններ և բնակշինկոոպ դրանցից բնակ– շինկոոպը սեվւական տներ և բնակարաններ կոլտնտեսու– թյուններինը Ընդամենը 1921–85-ին 4969 4098 272 863 8 1921 –28-ին (առանց 1928-ի 4-րդ եռամսյակի) 16 2 14 Առաջին հնգամյակ 9 6 – 3 – Երկրորդ հնգամյակ 35 30 – 5 – Երրորդ հնգամյակ (3,5 տարի) 29 20 – 9 – Չորս ու կես տարի (1941-ի հուլիս– 1946 հունվար) 16 6 _ 10 _ Չորրորդ հնգամյակ 89 58 _ 31 – "Հինգերորդ հնգամյակ 144 89 – 55 – Վեցերորդ հնգամյակ 322 219 ․– 103 – Ցոթերորդ հնգամյակ 548 439 18 109 – Ութերորդ հնգամյակ 766 645 43 118 3 Իններորդ հնգամյակ 943 805 65 137 1 Տասներորդ հնգամյակ 926 811 61 114 1 Տասնմեկերորդ հնգամյակ 1126 968 85 155 3 Քաղաքային մարդատար էլեկտրական գ ա ց ու մ ը Աղ․ 2 տրանսպորտի զար– 1940 1960 1970 1980 1985 Գծերի երկարությունը (տարեվերջին), կԱ Տրամվայի շահագործվող միակողմ գծի երկարութ․ 39,5 72,0 98,8 98,8 96,6 Տրոլեյբուսի շահագործվող միակողմ գծի եր– կարութ․ – 61,3 129,3 228,6 292,6 Մետրոպոլիտենի շահագործվող գծի երկարութ․ (երկուղի հաշվարկով) – – – – 8,9 ՏեղաՓոխվել է ուղևոր , մլն ւ /արդ Տրամվայով 47,0 63,8 52,9 30,5 31,2 Տրոլեյբուսով – 38,1 69,7 67,8 77,5 Մետրոպոլիտենով – – – , – 23,6 վորական և կոլտնտեսային ավանները, ստեղծվեցին նոր բնակավայրեր։ Հետ– պատերազմյան տարիներին, բնակարա– նային–կոմունալ շինարարությունը լայն թափ ստացավ։ ՀՍՍՀ–ում նոր խնդիր Էր դրված, բնակարանով ապահովել տեղի բնակչությանը և հայրենադարձ հայերին։ Ավելի քան 200 հզ․ հայրենադարձ հայեր մշտական բնակություն հաստատեցին Երևանում, Լենինականում, Կիրովակա– նում, Ալավերդիում և ՀՍՍՀ տարբեր շըր– ջաններում։ Բացի այդ, հայրենադարձ հայերի մի մասը պետությունից արտոն– յալ պայմաններով ստացված վարկի օգ– նությամբ կառուցեց հարմարավետ բնա– կելի տներ, ստեղծվեցին նոր բնակավայ– րեր։ 1945-ին քաղաքային բնակարանա– յին ֆոնդի ընդհանուր (օգտակար) տա– րածությունը կազմում Էր 2521 հզ․, 1950-ին4 3716 հզ․, 1960-ին՝ 7762 հզ․ է/2։ Հետպատերազմյան 15 տարվա (1945– 1960) ընթացքում բնակելի ֆոնդի տարե– կան միջին աճը նախապատերազմյան 83 հզ․ ւ/2-ից հասավ 125 հզ․ է/2։ «Բնակա– րանային շինարարության հետագա զար– գացման մասին» ՍՄԿԿ Կենտկոմի և ՍՍՀՄ Մինիստրների խորհրդի 957-ի հու– լիսի 31-ի որոշումից հետո, միայն երկու տարվա ընթացքում, կառուցվեց շուրջ 1050 հզ․ մ2 բնակտարածություն։ 1956– 1960-ին շահագործման հանձնվեց 1394 հզ․, 1961–65-ին՝ 3188 հզ․, 1966–70-ին՝ 3934 հզ․, 1971–75-ին՝ 4542 հզ․, 1976– 1980-ին՝ 4363 հզ․, 1981–84-ին՝ 3484 հզ․ է/2 բնակտարածություն։ 1956-ին ջրմուղի ցանցի երկարությունը կազմում էր 499,1, 1959-ին՝ 760 կմ, կոյուղու ցանցը համա– պատասխանաբար՝ 108,8 և 130,9 կմ։ 1970-ին ջրմուղ և կոյուղի ունեին 23 քա– ղաք, ջրմուղի երկարությունը 1787, իսկ կոյուղունը՝ 717 կւէ էբ։ Եթե 1932-ին ՀՍՍՀ բոլոր քաղաքներում և բանվորական ավաններում կանաչ տնկիների տարածու– թյունը կազմում էր ընդամենը 28 հա, ապա 1960-ին՝ 3300 հա։ Բնակ–կոմունալ տնտեսությունն առանձ– նապես սկսեց զարգանալ 1960–86-ին։ Խոշոր քաղաքներում (Երևան, Լենինա– կան, Կիրովական, Հրազդան) կառուց– վեցին բնակելի նոր զանգվածներ և միկ– րոշրջաններ (օրինակ, Երևանում՝ «Նոր Նորք», «Հվ․-արմ․»է Լենինականում՝ «Ան– տառավան» և այլ թաղամասեր), որոնք ունեն կոմունալ–կենցաղային, մշակութա– յին, առևտրական, բուժ․, կրթական ևն հիմնարկությունների և ձեռնարկություն– ների լայն ցանց։ ՀՍՍՀ բնակ–կոմունալ տնտեսությունը դարձել է ժողտնտեսության ինժեներային խոշոր ճյուղ։ Դրա հետագա զարգացումն իրագործվում է տեխ․ նոր բազայի ստեղ– ծումով՝ օգտագործելով հայրենական և արտասահմանյան գիտատեխ․ նվաճում– ները։ 1981–84-ին կառուցվել է 68,9 հզ․ բնակարան՝ 4308 հզ․ ւ/2 ընդհանուր (օգ– տակար) բնակտարածությամբ։ ՍՄԿԿ Կենտկոմի 1986-ի ապրիլի 17-ի «Երկրում բնակարանային պրոբլեմների արագ լուծ– ման հիմնական ուղղությունների մասին» որոշման դրույթներին համապատասխան ՀՍՍՀ–ում մշակված է մինչև 2000-ը յու– րաքանչյուր ընտանիքին առանձին բնա– կարանով կամ անհատական տներով ապահովելու համար միջոցառումների պլան։ Բնակ–կոմունալ տնտեսությունում զգա– լիորեն ընդլայնվել է տրամվայ–տրոլեյ– բուսային հաղորդակցման ցանցը։ 1981-ին Երևանում շահագործման է հանձնվել մետ– րոպոլիտենը։ 1970-ին հանրային բնակֆոնդի 85% –ն ուներ ջրմուղ, 84% –ը՝ կոյուղի, 83% –ը՝ կենտրոնացված ջեռուցում, 4%–ը՝ տաք ջրամատակարարում, 1984-ին՝ համապա– տասխանաբար 95, 95, 93 և 65% ։ 1985-ին բարեկարգված բնակելի տարածության (ջրմուղով, կոյուղիով, կենտրոնացված ջեռուցմամբ և տաք ջրամատակարար– մամբ) տեսակարար կշիռն ընդհանուր բնակտարածության մեջ կազմել է 95%։ Բնակավայրերը խմելու ջուր ստանում են գլխավորապես աղբյուրներից և արտեզ– յան ջրերից։ ՀՍՍՀ քաղաքների, ավանների և այլ բնակավայրերի գազիֆիկացման ծավա– լուն աշխատանքներն սկսվել են 60-ական թթ․։ 1984-ին (տարեվերջին) 27 քաղաք և 31 քտա ունեին գազամատակարարում, այդ թվում ցանցային գազով՝ համապա– տասխանաբար 25-ը և 17-ը։ Գազիֆիկաց– ված բնակարանների թիվը 1985-ին եղել Է 607,4 հզ․, դրանցից 374,1 հզ․՝ ցանցային գազով և 233,3 հզ․՝ հեղուկ գազով։ Ջեր– մային տնտեսության զարգացումն ընթա– նում է դրա խոշորացման, կենտրոնաց– ման և տեխ․ մակարդակի բարձրացման ուղիով։ 1984-ին (տարեվերջին) հանրային բնակ՜ֆոնդի 97% –ն ապահովված էր կենտ– րոնացված ջեռուցման ցանցով։ ՀՍՍՀ բնակավայրերի բարեկարգումը և կանաչապատումն սկսած 50-ական թթ–ից իրագործվում է քաղաքների և քտա–ների կանաչ գոտու համալիր զար– գացման միասնական պլանով։ 1985-ին ՀՍՍՀ գրեթե բոլոր բնակավայրերն ու– նեին արտաքին Էլեկտր, լուսավորում։ Քաղաքների սանիտար, մաքրման աշ– խատանքների զգալի մասը մեքենայաց– ված են, և քաղաքային ու շրջանային սո– վետների գործկոմների կազմում գործում են այդ աշխատանքներն իրականացնող վարչություններ և տնտեսություններ։