Բիոէլեկտրական պոտենցիալ, տես Կենսաէլեկտրական պոտենցիալ։
Բիոմետրիա, տես Կենսաչափություն։
Բիոմիցին քլորաջրածնային, անաիբիոտիկ, ստացվում է Actinomyces aureofaciens սնկի կուլտուրայից։ Դեղնագույն, դառնահամ, բյուրեղային փոշի է։ Կիրառվում է թոքաբորբի, դիզենտերիայի, կապույտ հազի, բրուցելոզի, տուլարեմիայի, բծավոր տիֆի, միզա՜սեռական և ստամոքոաղիքային համակարգերի հիվանդությունների (ներքին օգտագործում), այրվածքների, ֆլեգմոնի (լուծույթի ձևով) բուժման դեպքերում։
Բիոյի օրենք, բնական օպտիկական ակտիվությամբ ամորֆ նյութերի (պինդ մարմին, լուծույթ կամ գոլորշի) միջով անցնող գծային բևեռացման լույսի բևեռացման հարթության պտտման անկյունը (ф) որոշող օրենք։ <p = [a]dc, ուր [aj-ն պտտման հաստատունն է, d-ն՝ նյութի շերտի հաստությունը, c-ն՝ կոնցենտրացիան։ Հայտնագործել է ժ․ Բիոն (1815)։ Տես նաև Օպտիկական ակտիվություն հոդվածում։
Բիոնիկա (հուն․ |3tog – կյանքի տարր), սահմանակից գիտություն կենսաբանության և տեխնիկայի միջև, որի խնդիրն է կենսաբանական համակարգերի ֆունկցիայի և կառուցվածքի ինժեներական սկզբունքների ուսումնասիրությունն ու մոդելավորումը, ստացված տվյալների կիրառումը գոյություն ունեցող տեխնիկական համակարգերի կատարելագործման և նորերի ստեղծման համար։ «Կենդանի նախատիպերը նոր տեխնիկայի բանալին են»,– այս նշանաբանով է անցել 1960-ին Դայտոնում (ԱՄՆ) կայացած Բ-ի առաջին սիմպոզիումը, որտեղ և Բ․ պաշտոնապես հաստատվեց որպես առանձին գիտություն։ Բ․ սերտորեն կապված է կենսաբանության, ֆիզիկայի, քիմիայի, կիբեռնետիկայի, Էլեկտրոնիկայի և այլ գիտությունների հետ։ Ինժեներական խնդիրների լուծման գործում կենդանի բնության մասին եղած գիտելիքների կիրառման գաղափարը տվել է դեռևս Լեոնարդո դա Վինչին, որը փորձել է պատրաստել թռչող ապարատ։ Բ-ի, որպես ինքնուրույն գիտության, առանձնացմանը նպաստեց տեխ․ գիտությունների բուռն զարգացումը։ ժամանակակից Էլեկտրոնային բարդ համակարգերի աշխատանքի պայմանները պահանջում են մեծ հուսալիություն, միջավայրի փոփոխվող պայմաններին հարմարվելու հնարավորություն ևն։ Այս խնդիրները լուծված են բնության մեջ, որտեղ կենդանի օբյեկտները զարգացել ու կատարելագործվել են Էվոլյուցիայի ու բնական ընտրության շնորհիվ, միլիոնավոր տարիների րնթացքում։ Այդ իսկ պատճառով Էլեկտրոնային տեխնիկայի ստեղծողներն առաջին հերթին դիմել և դիմում են կենսաբանական օբյեկտներին։ Բ․ բաժանվում է երեք բաժինների՝ կենսաբանական, տեսական և տեխնիկական։ Առաջինն ուսումնասիրում է կենդանի օրգանիզմների ֆիզիոլոգիական պրոցեսներն ու մորֆոլոգիան, բացահայտում հիմնական ինժեներական սկզբունքները։ Տեսական Բ․ մշակում է օբյեկտների մաթեմատիկական մոդելները։ Տեխ․ Բ-ի խնդիրն Է՝ տեխնիկայում իրագործել կենսաբանական համակարգերի, նրանց տարրերի, ֆունկցիայի ու կառուցվածքի սկզբունքները։ Հետազոտվում են մարդու և կենդանիների նյարդային կենտրոնները և ցանցերը, նյարդային համակարգի հուսալիությունը, սովորելու հատկությունը, ինքնակազմակերպումը, գիտակցությունն ու մտածողությունը։ Ներկայումս ստեղծվել են բազմաթիվ արհեստական րեյրոններ, որոնք այս կամ այն չափով արտացոլում են իրական նեյրոնների հատկությունները։ Րացահայտված Է, որ նյարդային համակարգի 1010–1011 բջիջների առկայության դեպքում մարդու ուղեղի ծավալը 1,5 դմ3 Է, իսկ նույն քանակությամբ տարրեր պարունակող տրանզիստորային հարմարանքները կզբաղեցնեն մի քանի հարյուր, նույնիսկ հզ․ մ3 ծավալ։ Ինչպես հայտնի Է, մարդու և կենդանիների յուրաքանչյուր անալիզատոր (լուսային, ձայնային ևն) կազմված է ռեցեպտորից, հաղորդիչ ուղուց և ուղեղային կենտրոնից, որոնցով ուղեղին են հասնում ինֆորմացիաներ։ Այդ սկզբունքներից մի քանիսն արդեն մոդելացված են և կիրառվում են տեխ․ համակարգերում (գորտի աչքի ցանցաթաղանթի սկզբունքով ստեղծված է ռադիոլոկացիոն համակարգ՝ օդերևութաբանական անբարենպաստ պայմաններում ինքնաթիռների բախումը կանխելու համար)։ Կենդանի օրգանիզմների մորֆոլոգիական առանձնահատկությունների ուսումնասիրությունը նոր գաղափարներ է տալիս տեխ․ կոնստրուկցիաների համար (դելֆինների մաշկի և լողաշարժումների հետազոտությունների հիման վրա ստեղծվել է նավերի և սուզանավերի «լամինֆլո» արհեստական ծածկոց, որը նրանց արագությունը մեծացրել է 15–20%-ով)։ Տեխնիկայում լայն կիրառություն ունեն պերսեպտրոնները՝ «ինքնուսուցանվող» համակարգերը, որոնք կատարում են ճանաչման և դասակարգման տրամաբանական ֆունկցիաներ։ Պերսեպտրոններն աշխատում են առանց նախնական ծրագրավորման աստիճանական մարզմամբ, որից հետո կարող են ընդունել ինքնուրույն վճիռնեի։ Պերսեպտրոնների հիման վրա ստեղծվում են գծագրերը, ռենտգենյան նկարները, գրությունները կարդացող սարքեր։ Բ-ի համար կարևոր է ոչ միայն կենդանի օրգանիզմների և նրանց համակարգերի հատկությունները մոդելացնող տեխ․ միջոցների ստեղծումը, այլև դրանց օգտագործումը տեխ․ համակարգերում։ (Տես նաև Կիբեռնետիկա)։ Րիոնիկական հետազոտություններին հատուկ է ձևականացումը, տեխ․ և մաթեմատիկական գաղափարների օգտագործումը, վերացական դատողությունների փոխարինումը պարզորոշ սխեմաներով ու մաթեմատիկական մեթոդներով։ Բ․ ծառայում է ոչ միայն տեխ․ առաջադիմությանը, այլև հսկայական օգուտ է տալիս կենսաբանությանը, նպաստելով նրա մաթեմատիկանացմանը, զինում նրան պրոցեսների մոդելավորման նորագույն մեթոդներով։ Գրկ․ Парин В․ В․ и Баевский P․ М․, Кибернетика в медицине и физиологии, М․, 1963; Крайзмер Л․ П․, Сочивко В․ П․, Бионика, 2 изд․, М․, 1968; Модели– рование в биологии, пер․ с англ․, М․, 1963․ Լ․ Ղամբաբյան, <,․ Աղոնց
Բիոպաիա (բիո․․․ և հուն․ օէխց – տեսք, տեսարան), կենդանի օրգանիզմից ախ– տահարված հյուսվածքի մի մասի հեռացում մանրադիտակով դիտելու և ախտահար– ված պրոցեսի (բորբոքում, ուռուցք ևն) բնույթը պարզելու համար։ Р․ հնարավո– րություն է տալիս ոչ միայն ճշտել կլինի– կական ախտորոշումը, այլև հաստատել վնասվածքի սահմանները։ ԲԻՈ–ԱԱՎԱՐԻ ՕՐԵՆՔ, Էլեկտրական հոսանքի ստեղծած մագնիսական դաշտի լարվածությունը որոշող օրենք։ Հայտնա– բերել են ֆրանսիացի գիտնականներ ժ․ Բիոն և Ֆ․ Սավարը (1820), իսկ ձևա– կերպումը ընդհանուր տեսքի է բերել Պ․ Լապւասը։ Ըստ այդ օրենքի, տվյաւ կետում (М) հոսանքակիր հաղորդչի Д/ հատվածի (տես գծ․) առաջացրած մագ– նիսական դաշտի լարվածությունը՝ ДН = _k IA/smO_, ո լ․ 1–ն Д/ հատվածով г անցնող հոսանքի ուժն է (Д/–ի համար որպես ուղղություն ընտրվում է հոսանքի ուղղությունը), §-ն՝ Д/–ի և г շառավիղ– վեկտորի կազմած անկյունը (Д/<г), k-ն՝ միավորների համակարգի ընտրությունից կախված համեմատականության գործակիցը։ ДН վեկտորն ուղղահայաց է Д/–ով և r-ով տարած Р հարթությանը, իսկ նրա ուղղությունը որոշվում է խցանահանի կանոնով։ Հոսանքակիր հաղորդչի ստեղծած մագնիսական դաշտի արդյունարար լարվածությունը (Н) М կետում հավասար է հաղորդչի բոլոր Д/ տարրերով պայմանավորված ДН մեծությունների վեկտորական գումարին։ Մասնավորապես, d հեռավորության վրա ուղիղ հոսանքակիր հաղորդչի մագնիսական դաշտի լարվածությունը՝ H = k2I/d, R շառավղով շրջանային կոնտուրի կենտրոնում՝ Н = к*2л1/К, կոնտուրի առանցքով կենտրոնից d(d>R) հեռավորության վրա՝ H = k-2лR2I/d3, իսկ ո գալարանի սոլենոիդի առանցքի վրա՝ Н = к-4лп1։ P-Ս․ օ․ արտահայտող բանաձևով կարելի է հաշվել նաև ДВ մագնի– սական ինդուկցիան։tCGStհամակարգի միավորներով հաշվելիս ДН-ը պետք է բազմապատկել ւ մագնիսական թափանցելիությամբ, իսկ SI համակարգի միավորներով հաշվելիս, ւււ–ից բացի՝ նաև վակուումի До մագնիսական թափանցելիությամբ (|ւ0 = 4jt10՜7 հն/մ)։ ԲԻՈ ՍՏՐԱՏԻԳՐԱՖԻԱ, տես Կենսաշերտագրություն։
Բիոսֆերա, տես Կենսոչորտ։
Բիոտին (վիտամին H), տես Վիտամիններ։
Բիոտիտ [ֆրանս․ գիտնական ժ․ P․ Րիռյի (Biot) անվամբ], միներալ փայ
