Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 3.djvu/575

Այս էջը սրբագրված չէ

տանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։ X հնգամյակում նախատեսվում է վե–րակառուցել և ընդլայնել գործարանը, ներդնել ագրեգատային 52 և ծրագրային կառավարմամբ 32 հաստոց, աշխատանքի արտադրողականության և ապրանքային արտադրանքի աճի տեմպը հասցնել 140,7 %-ի։ Ք ու չ ա կ ի մասնաճյուղը հիմնադըր– վել է 1966-ին, արտադրում է լայն սպառ–ման ապրանքներ։ Տոկտեմբերյանի հաստո–ցաշինական գործարանը հիմ–նադրվել է 1929-ին՝ տևղի մեքենատրակ–տորային կայանին կից մեխանիկական արհեստանոցի բազայի վրա։ Սկզբում կատարել է նորոգման աշխատանքներ, թողարկել գյուղատնտ․ մեքևնաների մա–սեր, 1950-ից՝ «2135» մակնիշի շաղափող հաստոցներ, 1959–68-ին՝ «252», ապա «2Ե52» և «2Լ53» մակնիշի շառավղային շաղափող հաստոցներ, նաև կատարել գյուղատնտեսության տեխ․ սպասարկում։ 1976-ից սկսել է «2Լ530ւ» մակնիշի հաստոցի արտադրության յուրացումը։ Ար–տադրանքն իրացվում է ՄՍՏՄ–ում, 1963-ից առաքվում արտասահման (Իրաք, Թուրքիա, Եգիպտոս, Տնդկաստան, Իտա–լիա, Տոլանդիա, Նորվեգիա, Ֆինլան–դիա, Բուլղարիա ևն)։ Արտադրատեսակ–ները բազմիցս ներկայացվել ևն միութև– նակաև և միջազգային ցուցահանդեսնևրի (Իզմիր, Լայպցիգ, Մոֆիա, Բանգկոկ, Բաղդ աղ), արժանացել բարձր գնահատա՛–կանի, իսկ 1976-ին, ՍՍՏՄ ԺՏՆՑ–ում, «2Լ53» մակնիշի հաստոցը՝ բրոնզե մե–դալի։ X հնգամյակում նախատեսվում է կառուցել և ընդլայնել դարբնոցն ու գոր–ծիքային տեղամասերը, երկու անգամ մե–ծացնել հալվող նմուշներով ձուլվող մա–սերի ծավալը։

ԵՐԵՎԱՆԻ ՀԵՂԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ԹԱՏՐՈՆ, քաղլուսգլխվարի հեղափո– խության թատրոն, բացվել Է 1924-ի դեկտ․ 14-ին, Կարմիր բանակի տան (այժմ՝ Գ․ Գայի անվ․ սպայի տուն) թատրոնում, Ա․ Լունաչարսկու «Արքայի սափրիչը» պիեսով։ Գործել է մեկ թատե–րաշրջան՝ տնտհաշվարկային սիստեմով։ Գլխավոր ռեժիսորն էր Ֆ․ Ռադոլինը։ Դրամատիկական թատրոնը արձագանքել է հեղավտխական օրերի խնդիրներին։ Բեմադրվել են Վ․ Վիննիչենկոյի «Մեղք», վ․ Կրյաժինի «Կարմիր աքաղաղ», Ա․ Վարդանյանի «Գործադուլ» և այլ պիես–ներ։ Խմբում աշխատել են ժասմենը, Ն․ Մանուչարյանը, Տ․ Բերոյանը, Ա․ Տով– հաննիսյանը, Տ․ Գարագաշը, Տ․ Դան– զասը, Լ․ Զանիբեկյանը և ուրիշներ։ 1925-ի գարնանը թատրոնը հանդես է եկել Լենիևականում և Դիլիջանում։

ԵՐԵՎԱՆԻ ՀԻԴՐՈԷԼԵԿՏՐԱԿԱՅԱՆ, Սևան–Հրազդան կասկադի, վեցերորդ (վերջին) կայանը։ Գտնվում է Երևան քա–ղաքի շրջագծում։ Շինարարությունը սկսվել է 1957-ին։ Առաջին ագրևգատը շահագործման է հանձնվել 1961-ին, երկ–րորդը՝ 1962-ին։ Կայանի կարողությունը 44 հզ․ կվա Է, էլեկտրաէներգիայի տարե–կան միջին արտադրանքը՝ 210 մլն կվւոժ։ Ե․ հ․ օգտագործում է Քանաքեռի ՏԷԿ–ի ներքին բիեֆի և Արտաշաւոի ոռոգման Երևանի հիդրոէլէկ՝՜ աըրակայանի արտա–քին տեսքը գլխային հանգույցի հատվածքի գետի ավելի քան 90 U անկումը։ Գլխային հան–գույցը կազմված է քարալիցքային պատ–վարից (որի շնորհիվ ստեղծվել է 120 հզ․ ւՐ օգտակար ծավալով օրական կար–գավորման ջրավազան), ջրընդունիչ U ջրթավւ կառույցներից։ Ջրընդունիչից սկիզբ է առնում դերիվացիոն ճնշումնային թունելը (երկարությունը՝ 2,8 կւէ)։ Այն վերջանում է հավասարեցնող երկաթբե–տոնե ջրամբարով, որից սկսվում է 281 it երկարությամբ մետաղե խողովակաշարը։ Մեքենայական սրահում տեղադրված է 2 հիդրոագրեգատ, յուրաքանչյուրը՝ 22 հզ․ կվա հզորությամբ։ Ե․ հ․ շահագործ–ման հանձնելուց հետո վերասարքավոր–վեցին նախկինում գործող Ե․ հ․ I-ը (շա–հագործման է հանձնվել 1926-ին, կարո–ղությունը՝ 5,2 հզ․ կվա, ՍՍՏՄ հիդրո–էներգետիկայի առաջնեկն է) և Ե․ հ․ 11-ը (շահագործման է հանձնվել 1932-ին, կա–րողությունը՝ 2,35 հզ․ կվա, ԱՍՏՄ առա–ջին ավտոմատացված ՏԷԿ–ն է)։

ԵՐԵՎԱՆԻ ՄԵՏԱՔՍԻ ԿՈՄԲԻՆԱՏ Վ․ Ի․ Լենինի անվան, ՏՍՍՏ թեթև արդյունաբերության մինիստրության ձեռ–նարկություն։ Տիմնադրվել է 1953-ին4 Ստ․ Շաևումյանի անվ․ մետաքսե գործ–վածքի և Մարտի 8-ի անվ․ մետաքսաթելի ֆաբրիկաների բազայի վրա։ 1957-ից կրում է Վ․ Ի․ Լենինի անունը։ Ունի բնական և արհեստական մետաքսաթելի, ոլորման, գործվածքի, ներկման–վերա– մշակման արտադրություն։ Թողարկում է 23 տեսակի մետաքս, որից 11-ը արժա– Երևանի Վ․ Ի․ Լենինի անվ․ մետաքսի կոմ–բինատը նացել են պետ․ որականիշի։ 1953-ին ար–տադրել է 1300 հզ․, 1975-ին՝ 18000 հզ․ it մետաքս։ Արտադրանքն իրացվում է ՏՄՍՏ–ում, առաքվում ՍՍՏՄ 275 հասցեով։ IX հնգամյակում բարձր նվա–ճումների համար կոմբինատն արժանա–ցել է ՍՍՏՄ տեքստիլ ու թեթև արդյու– նաբևրության և ճյուղային արհմիության Կենտկոմի I կարգի մրցանակի և Փոխան–ցիկ դրոշի։ 64 բաևվոր–ծառայողներ պար–գևատրվել են ՍՍՏՄ շքանշաններով ու մեդալներով։ Ջուլհակուհի Ծ․ Գալան– տերյանը սոցիալիստական աշխատանքի հերոս է, ՍՄԿԿ XXV համագումարի պատգամավոր։ X հնգամյակի տարինե–րին նախատեսված է բարձրացնել ար–տադրանքի որակը և 1980-ին արտադրու–թյան ծավալը հասցնել 20100 հզ․ it։

ԵՐԵՎԱՆԻ ՄՍԻ ԿՈՄԲԻՆԱՏ, ՏՍՍՏ մսե–ղենի և կաթնեղենի արդյունաբերության մինիստրության ձեռնարկություն։ Տիմ– նադրվել է 1932-ին։ 1959-ին շահագործ–ման է հանձնվել կոմբինատի նոր համա–լիրը։ Ունի մսաճարպային մասնաշենք, երշիկեղենի, թռչնաբուծական մթերքի ար– տադրամասեր, սառնարան, սպանդի, տեխ․ ֆաբրիկատների, աղիքի, ենթամթերք–ների, կիսաֆաբրիկատների, ոսկրից մսի անջատման, խճողակման և այլ տեղամա–սեր։ Արտադրում է երշիկեղենի 75, կիսա–ֆաբրիկատների 20 տեսակ, վերամշա–կում ավելի քան 50 անուն մսամթերք։ 1932-ին համախառն արտադրանքի ծավա–լը կազմել է 1,9, 1959-ին՝ 12, 1975-ին՝ 57,8 մլն ռ․։ Արտադրանքն իրացվում է