Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 3.djvu/583

Երերույքի բազիլիկը (IV–V դդ․) հարավ– արևմուաքից Երերույքի բազիլիկի հարավային մուտքերից մեկը վորված տերևների և այլ թեմաներով քան–դակազարդ խոյակները, մուտքերի միա–կտուր բարավորևերը, ՝ որմևամույթևրի խարիսխները են։ Բոլոր քանդակներին բնորոշ է ոչ մեծ խորությունը։ Որոշ ման– րամասներ, ինչպես և շքամուտքերի հո–րինվածքը, հետագա դարերի հայ ճարտ․ բազմաթիվ կառույցների սկզբնաղբյուր են եղել։ Պահպանվել ևն որմնանկարչու–թյան բեկորներ։ Թվագրված արձանա–գրություններից ամևնահինը 1038-ի Է։ Ե–ի բազիլիկը քրիստոնեական վաղ շըր– ջանի ճարտ․ նվաճումներից է և հնարա–վորություն է տալիս պարզաբանել հայկ․ ճարտ․ ծագման ու կազմավորման, այլ ժողովուրդների հետ մշակութային փոխ–ազդեցությունների արմատական հարցեր։ Բազիլիկից մոտ 200 Վ դեպի հվ–արլ․ 1958-ի պեղումներից բացվել է IV–V դդ․ արհեստական լճի պատնեշը։ Լիճը ստեղծ–վել է դեպի Ախուրյան հոսող գետակի ջրերից՝ արգելակող պատնեշ կառուցե–լու միջոցով։ Պատնեշի երկարությունը 120 վ Է, հաստությունը մի մասում հաս–նում է 4 it։ Ներսից աստիճանաձև Է, դըր– սից՝ 5–6 it հեռավորությամբ ոըմնամույ– թերով։ Կենտրոնական հատվածն ունի կրկնակի պատ և սրբատաշ Է։ Գրկ* Թորամանյան Թ․, Նյութեր հայկական ճարտարապետության պատմու–