Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 4.djvu/338

Այս էջը սրբագրված չէ

Բրնձի մշակումը Սուլավեսի կղզում գ ա ց մ ա ն կ ու ս ա կ ց ու թ յ ու ն: Ըս– աեղծվել է չորս մահմեդական կուսակցու– թյունների միավորումով: Ի ն դ ո ն ե– զիայի կոմունիստական կ ու– սակցություն (ԻԿԿ), ստեղծվել է 1920-ին, 1965-ի դեպքերից հետո արգել– վել է: Արհմիությունները: 1970-ին ինդոնե– զական արհմիությունները ունեին ավելի քան 18 մլն անդամ: Ինդոնեզիայի բանվորների ֆեդերացիա: Ստեղծվել է 1973-ին: Ինդոնեգի– այի գյուղացիների միասնու– թ յ ա ն մ ի ու թ յ ու ն: Ստեղծվել է 1973-ին: VII. Տնաեսա–աշխարհագրական ակ– նարկ Գաղութային տիրապետության շրջա– նում Ի–ի տնտեսությունն ուներ ագրարա– հումքային ուղղություն, զարգացած էր պլանտացիոն տնտեսությունը և լեռնա– հանքային արդյունաբերությունը: ճապո– նական օկուպացիան (1939–1945) U հո– լանդական ագրեսիան (1945–1949) մեծ վնաս են հասցրել Ի–ի տնտեսությանը: Անկախություն նվաճելուց հետո միջոցներ ձեռնարկվեցին երկրի տնտեսությունը վե– րականգնելու և զարգացնելու, արտասահ– մանից տնտ. կախումը թուլացնելու ուղ– ղությամբ: Սակայն 1965-ի սեպտեմբերի դ*պք*րյւց Jitiuin Նրկրի տնտ. վիճակը սկսեց վատանալ, տնտեսության առա– ջատար ճյուղերում կրկին ուժեղացավ օտարերկրյա կապիտալի ազդեցությունը: Գյուղատնտեսությունը երկ– րի տնտեսության գլխավոր ճյուղն է. տալիս է ազգային եկամտի 40% –ը (1974): Նրանում զբաղված է աշխատու– նակ բնակչության ավելի քան կեսը: Հո– ղերի զգալի մասը պատկանում է կալվա– ծատերերին և վաշխառուներին, պլան– տացիոն տնտեսության մեծ մասը՝ պետու– թյանը: Կան նաև անգլ., ամերիկյան և այլ օտարերկրյա պլանտացիոն տնտեսու– թյուններ: Արտահանության համար մշակ– վող կուլտուրաներից են կաուչուկատու– ները, կոկոսյան և յուղատու արմավենի– ները, թեյը, սուրճը, կակաոն, շաքարեղե– գը, ծխախոտը, պղպեղը, քինածառը: Կո– կոսյան ընկույզի միջուկի (կոպրայի) արտադրությամբ Ի. գրավում է աշխար– հում II տեղը՝ Ֆիլիպիններից հետո (1300 հզ. ա, 1975): Առաջնակարգ տեղ է գրա– վում նաև արմավենու յուղի (425 հզ. ա), թեյի (70 հզ. տ), սուրճի (170 հզ. տ), շա– քարի (1100 հզ. տ) արտադրությամբ, հա– մարվում է քինաքինայի հիմնական ար– տադրողը: Արդյունաբերությունը: Զար– գացած է լեռնահանքային ճյուղը: Արդյու– նահանում են նավթ, գազ, անագ, նիկելի հանքանյութ, բոքսիտներ, քարածուխ: Նավթի արդյունահանության 70%-ը բա– ժին է ընկնում ամերիկյան «Կալտեկս», 10% –ը՝ «Սաանվակ» նավթային ընկերու– թյուններին, մնացածը՝ Ի–ի պետ. «Պեր– տամինա», ճապոնական և օտարերկրյա այլ ընկերություններին: Կարևորագույն օգտակար հա– նածոների արդյունահանումը "Հանածոների տեսակ– ները Չափի միավո– ՐԸ 1975 1976 Նավթ մլն ւո 64,9 74,9 Բնական գազ մլն մ3 6,3 8,7 Անագ (մետաղի պա– րունակությամբ հանքում) հզ. ա 24,4 24,2 Բոքսիտներ մլն ա 0,993 0,863 Նիկելի հանքանյութ հզ. ա801,0 802,0 Պղնձի հանքանյութ հզ. ա 204,9 224,0 Քարածուխ հզ. ա206,4 202,3 Տրանսպորտը: Առաջատարը ծո– վային տրանսպորտն է: խոշոր նավահան– գիստներ են Տանջունգպրիոկը, Սուրա– բայան, Պալեմբանգը, Բելավան, Բալիկ– պապան, Մակասարը: Արտաքին ա ռ և տ ու ր ը: Արտա– հանվում է երկրում արտադրվող ապրան– քային համախառն արտադրանքի 1 /4-ը, այդ թվում կաուչուկի, բոքսիտների, անա– գի, մանգանի հանքանյութի գրեթե ամ– բողջ արտադրանքը, նավթի և նավթա– մթերքների, արմավենու յուղի և գյու– ղատնտ. այլ մթերքների մեծ մասը: Ներ– մուծվում են մետաղներ, մեքենաներ, արդ. սարքավորումներ, տրանսպորտային մի– ջոցներ, ցեմենտ, պարենամթերք (բրինձ): Ի–ի առևտրական հիմնական գործընկեր– ներն են ճապոնիան, ԱՄՆ, ԳՖՀ, Նիգեր– լանդները, Մեծ Բրիտանիան, Ավստրա– լիական Միությունը: Աոևտրա–տնտեսա– կան և տեխ. համագործակցության մեջ է ՄԱՀՄ–ի, ԳԴՀ–ի և ԼԺՀ–ի հետ: Դրամական միավորը ինդոնեզական ռուփին է, ՄՍՀՄ Պետբանկի 1977-ի կուր– սով 1000 ռուփին= 1 ռ. 80 կոպեկի: VIII. Բժշկա–աշխարհագրական բնու– թագիրը 1968-ին ծնունդը 1000 բնակչին կազմել է 48,3, ընդհանուր մահացությունը՝ 19,4: Մանկական մահացության ճշգրիտ գրան– ցում չկա: Ի–ում տարածված են վարակիչ հիվանդությունները՝ հատկապես մալա– րիան: Բժշկ. օգնություն են ցույց տալիս մասնավոր և պետ. բժշկ. հիմնարկները, ինչպես նաև մասնավոր պրակտիկայով զբաղվող բժիշկները: 1968-ին գործել է 1052 հիվանդանոց՝ 76,9 հզ. մահճակալով (1000 բնակչին՝ 0,7 մահճակալ), 53 բորո– տանոց, հիվանդանոցների 463 պոլիկլի– նիկային բաժանմունք, 7,4 եզ. պոլիկլի– նիկա, առողջապահական 9 կենտրոն: IX. Լուսավորությունը 1940-ին Ի–ի բուն բնակչության 6% էր գրագետ: Անկախություն ձեռք բերելուց հետո ընդլայնվել է ուս. հաստատություն– ների ցանցը: 1950-ին օրենք է ընդունվել ընդհանուր կրթության, 1961-ին՝ 6-ամյա պարտադիր տարրական կրթության մա– սին: ժողկրթության համակարգի մեջ են մտնում, մանկապարտեզները (հիմնակա– նում մասնավոր), պետ. և մասնավոր (հիմ– նականում եկեղեցական) 6-ամյա տարրա– կան, առաջին և երկրորդ աստիճանի միջ– նակարգ դպրոցները (ուսման տևողու– թյունը՝ յուրաքանչյուրում 3 տարի): X. Մամուլը, ռադիոն, հեռուստատե– սությունը 1971-ին Ի–ում լույս է տեսել 159 թերթ: խոշորներից են ինդոնեզերեն հրատարակ– վող «Մերդեկա» («Merdeka»), 1945-ից, «Անգկատան բերսենջատա» («Angkatan Bersendjata»), 1965-ից, «Բերիտա բուանա» («Berita Buana»), 1965-ից, «Աուլուհ նասիո– նալ» («Տսհփ Nasional»), 1966-ից, «Կոմ– պաս» («Kompas»), 1965-ից և այլ թերթեր: Անգլերեն հրատարակվող առավել հայտնի թերթերից են «Ջակարտա թայմս»-ը («Dja– karta Times»), 1967-ից, «Ինդոնեզիան օբ– գերվեր» («Indonesian Observer»), 1956-ից, չինարնն՝ «խարիան Ւնդոնեւփա>-ն: Ռա– դիոհաղորդումներն սկսվել են 1934-ին: 1945-ին ստեղծվել է Ինդոնեզիայի Հան– րապետության ռադիո (ԻՀՌ) կազմակեր– պությունը: Հեռուստահաղորդումները վարում է Ինդոնեզիայի Հանրապետու– թյան հեռուստատեսության պետ. կազ– մակերպությունը 1962-ից: Արդյունաբերական արտադրանքի հիմնական տեսակների արտադրությունը Արտադրանքի տեսակները Չափի միա– վորը 1974 1975 Պարարտանյութեր հզ. ա 338,0 529,0 Ցեմենտ հզ. ա 828,9 1089,0 Դողեր հզ. 1704,0 2866,0 Գործվածքեղեն մլն Վ 920,0 1030,0 Բամբակե մանվածքեղեն հզ. հակ 316,2** 366,8* Թուղթ հզ. ա 43,4 47,0 Կաուչուկ հզ. ա 364,7 380,0 Ռադիոընդունիչներ (հավաքում) հզ. 1000,0 1000,0 Հեռուստացույցներ (հավաքում) հզ. 135,0 135,0 Ավտոմոբիլներ (հավաքում) հզ. 59,8 78,0 Մոտոցիկլետներ հզ. 227,7 250,0 Գունավոր մետաղի և պողպատե գլանվածք հզ. ա215,0 185,0 Պողպատե խողովակներ հզ. տ 94,0 95,0 Ապակի հզ. ii2 51,5 60,3

    • 1973/74 թ. * 1974/75 թ.