Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 4.djvu/385

Այս էջը սրբագրված չէ

խոսում է անգլերեն, Իռլանդական Հան– րապետության բնակչության 1/4-ը >Ա ար– տագաղթածների մի մասը՝ իպանդերեն: Ի. մեծ մասամբ կաթոլիկներ են: Իռլան– դական ազգության հիմքը (ձևավորվել է X–XII դդ.) կազմել են մ. թ. ա. IV դ. Շոտ– լանդիայից թափանցած գելերի կելտա– կան ցեղերը: Իռլանդական ազգը ձևավոր– վել է XVIII-XIX դդ.: 1921-ին, Իռլանդա– կան Ազաա պետության ստեղծումից հեաո իռլանդերենը, անգլերենին զուգահեռ, ճա– նաչվեց պետական լեզու:

ԻՌԼԱՆԴԵՐԵՆ, Իռլանդական Հանրապե– տության և Հյուսիսային Իռլանդիայի բնակչության մի մասի լեզուն: Իռլանդա– կան Հանրապետության առաջին պաշտո– նական լեզուն (1921-ից): Պատկանում է կելտական լեզուների գոյդելյան ճյուղին: Խոսողների թիվը Իռլանդական Հանրա– պետությունում՝ մոտ 0,6 մլն (1971): Ներ– կայանում է հին (VII–X դդ.), միջին (X– XIV դդ.) և նոր (սկսած XV դարից) փու– լերով: Կառուցվածքով կցական է: XV դա– րից կրել է անգլերենի ուժեղ ազդեցու– թյունը:

ԻՌԼԱՆԴԻԱ (Ireland), կղզի Բրիտանական կղզիներ արշիպելագում; Տարածությունը 84 հզ. կմ2 է: Ափերը կտրտված են խոր ծո– ցերով և ուղեկցվում են ժայռոտ կղզինե– րով: Ներքին շրջանները զբաղեցված են Կենտրոնական դաշտավայրերով, ծայրա– մասային շրջանները՝ առավելապես ցածր և միջին բարձրության լեռներով ու սա– րավանդներով (Կառանտուիլ լեռ, 1041 il): Կլիման բարեխառն է, օվկիանոսային: Խոշոր գետը Շանոն է: Շատ են լճերն ու ճահիճները: Գերակշռում են մացառուտ– ներն ու մարգագետինները: Ի–ում են Իռ– լանդական Հանրապետությունը և Հյու– սիււային Իռլանդիան:

ԻՌԼԱՆԴԻԱ (Ireland), Իռլանդական Հանրապետություն (իռլանդե– րեն՝ Eire, Poblacht nah-Eireann, անգլ. ilrsh Republic) Բովանդակ ու թյ ու ն I. Ընդհանուր տեղեկություններ .. 385 II. Պետական կարգը 386 III. Բնությունը 386 IV. Բնակչությունը 386 v. Պատմական ակնարկ 386 VI. Քաղաքական կուսակցություննե– րը, արհմիությունները և հա– սարակական կազմակերպու– թյունները 387 VII. Տնւոեսա–աշխարհագրական ակ– նարկ ՝. . . . 387 VIII. Բժշկա–սանիտարական վիճակը և առողջապահությունը 387 25, <ՍՀ IV հատոր IX. Լուսավորությունը X. Գիտական հիմնարկները XI. Մամուլը, ռադիոն, հեռուստատե– սությունը XII. Գրականությունը XIII. ճարտարապետությունը և կերպ– արվեստը XIV. Երաժշտությունը XV. Թատրոնը I. Ընդհանուր տեղեկություններ 387 Ի. պետություն է Արևմտյան Եվրոպա– 387 յում, զբաղեցնում է Իռլանդիա կղզու 5/6-ը: Սահմանակից է Հյուսիսային Իռլանդիա– յին: Տարածությունը 70,3 հզ. կմ2 է, բնակչությունը՝ 3,1 մլն (1975): Մայրա– 388 քաղաքը՝ Դուբլին: Կազմված է պատմա– 388 Կան չորս նահանգներից, վարչականորեն 388 բաժանվում է 26 կոմսությունների, ինք– նուրույն միավորներ են համարվում Գուբ–