Արդյունաբերական հիմնական արտադրատեսակների թողարկ ու մը 1949 1960 1970 էլեկտրաէներգիա, մլրդ կվա .ժ 5,9 9,1 16,5 Ածուխ (քարածուխ և գորշածուխ) մլն tn 4,0 10,6 27,5 Չուգուն, մլն ա 0,2 0,9 2,4 Պողպատ, մլն ա 0,1 0,6 2,2 Մետաղահատ հաստոցներ, հզ. հատ 2,9 6,4 Տրակտորներ, հզ. հատ – 3,0 10,0 Ավտոմոբիլներ, հզ. հատ – 3,1 6,4 Հանքային պարարտանյութեր, մլն in 0,4 0,6 1,5 Ցեմենտ, մլն m 0,5 2,3 4,0 Թուղթ, հզ. m 17 47 128* Գործվածքեղեն, մլն Վ 12,8 189,7 400
- 1969
մեքենաշինությունն է (հաստոցաշինու– թյուն, սարքաշինություն, ավտոմոբիլաշի– նություն, տրակտորաշինություն, նավաշի– նություն, լեռնահանքային, մետալուրգիա– կան, քիմ. և գյուղատնտ. մեքենաշինու– թյուն, գործիքների արտադրություն, էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերու– թյուն): Արդ. հիմնական հանգույցներն են Տեդոնգանի, Հյուսիս–Արեմտյան, Հյու– սիսային և Արեելյան շրջանները: Զարգա– ցած է քիմ. արդյունաբերությունը: Հիմ– նական կենտրոնը Ւփննամն է: Կան եր– կաթբետոնե կոնստրուկցիաների, ճենա– պակե–հախճապակե իրերի, աղյուսի, թա– ղանթանյութի–թղթի արտադրության և փայտամշակման, տեքստիլ, կոշկեղենի, սննդի ձեռնարկություններ: Զարգացած է ձկնեղենի և ծովային մթերքների վերա– մշակման ու պահածոների արդյունաբերու– թյունը: Գյուղատնտեսությունը: 1949– 1970-ին գյուղատնտ. արտադրանքի ծավալը աճել է 2,5 անգամ: Գյուղատնտ. համախառն արտադրանքի 70% –ը տալիս է երկրագոր– ծությունը, 30% –ը՝ անասնապահությունը: 1960-ին գյուղատնտ. ամբողջ արտադրան– քը տվել է սոցիափստական սեկտորը: Մշակովի հողերը գրավում են տերիտո– րիայի 16% –ը, որի 1/3-ը (700 հզ. հա) ոռո– գելի է: Ցանքատարածությունների 2/3-ը զբաղեցնում են հացահատիկային (բրինձ, եգիպտացորեն, կորեկազգիներ), 1/5-ը՝ տեխ. (ներառյալ սոյան) կուլտուրաները, մնացած մասը՝ բանջարեղենը, կարտո– ֆիլն ու կերային կուլտուրաները: ԿԺԴՀ սոյա արտադրող երկրներից է: Աճեցնում են բամբակ, ւ]ուշ, ծխախոտ, շաքարի ճակնդեղ: Ամենուրեք տարածված է բան– ջարաբուծությունը, Կեսոնի շրջանում՝ մարդարմատի (ժենշենի) մշակությունը; Զարգացած է այգեգործությունն ու պտղա– բուծությունը (130 հզ. հա): Հատուկ ուշա– դրություն է դարձվում անասնապահու– թյան, թռչնաբուծության և շերամապահու– թյան զարգացմանը: Բնակչությունը սննդամթերքով ապահո– վելու գործում կարևոր դեր ունեն ծովա– մթերքների արդյունահանումն ու վերա– մշակումը: Զարգացած է անտառատնտե– սությունը (անտառածածկ է 9 մլն հա): Տրանսպորտը: Երկաթուղիների երկա– րությունը ավելի քան 6 հզ. կմ է (որից 4 հզ. կմճ էլեկտրիֆիկացւլած), ավտոճանա– պարհներինը՝ 21 հզ. կմ–ւց ավելի: Նավար– կելի են խոշոր գետերի ստորին հոսանք– ները: Ծովային գլխավոր նավահանգիստ– ներն են Չհոնջինը, Իփննամը, Վոնսանը, Նամփհոն: Զարգանում է ավիահաղոր– դակցությունը: Արտաքին տնտեսական կապերը: 1979-ին ԿԺԴՀ առևտրական կապերի մեջ է եղել ավելի քան 100 երկրի հետ: Գլխավոր գործընկերներն են սոցիալիստական երկրները, հատկապես ԱԱՀՄ–ը: 1949-ի մարսփ 17-ի համաձայնագրով ԱԱՀՄ–ը ետպատերազմյան առաջին տասնամյակի ընթացքում ԿԺԴՀ–ի տնտեսության վերա– կանգնման և նոր շինարարության հա– մար անհատույց տրամադրել է 300 մլն ռ.: ԱՍՀՄ–ի օգնությամբ վերականգնվել և կա– ռուցվել են արդ. կոմբինատներ, գործա– րաններ, էլեկտրակայաններ և այլ ձեռ– նարկություններ: Դրամական միավորը վոնան է: Բժշկա–աշխարհագրական բնութագի– րը: Ծննդի և մահացության վերաբերյալ ճշգրիտ տվյալներ չկան: Ներկայումս վե– րացվել են հատուկ վտանգավոր հիվան– դությունները: 1950–53-ի պատերազմի Գյուղատնտ. հիմնական կուլտուրաների բերքը հզ. ա 1946-49* 1953-56* 1957-60 1976 Բրինձ 1165 1222 1476 3500 Եգիպտացորեն 264 413 1045 3800 Սոյա 179 190 225 – Բանջարեղեն 610 826 1630 – Կարտոֆիլ
- Մհ9հն տաոենանո
509 529 760 ընթացքում Կ. կորցրեց բուժկանխարգե– լիչ հիմնարկների 95,6%-ը: 1964-ին կար 5,3 հզ. հիվանդանոց և պոլիկլինիկա (51,1 հզ. հիվանդանոցային մահճակալով): Հիվանդանոցային ցանցի վերակառուց– մանը մեծ օգնություն են ցույց տվել սո– ցիալիստական երկրները. ՍՍՀՄ–ը կա– ռուցել է հոսպիտալ (600 մահճակալով) և 23 պոլիկլինիկային կաբինետ: 1967-ի վերջում Կ–ում աշխատել են 22,1 հզ. բժիշկ և բուժակ (չհաշված զինվորականը), 380 բնակչին՝ 1 բժիշկ: Գործում են 3 (1964) բժշկ. ինստ., ռազմաբժշկական ակա– դեմիա և բժշկական գիտությունների ակա– դեմիա: Միջին բուժաշխատողներ են պատրաս– տում 7 տեխնիկումներ, մանկաբարձա– կան 12 և բուժքույրական 58 դպրոց: ժողովրդական կրթությունը: ճապո– նական օկուպացիայի տարիներին վար– վել է կրթության և կորեական կուլտու– րայի սահմանափակման քաղաքականու– թյուն: Ազատագրվելուց (1945) հետո ԿԺԴՀ–ում ստեղծվել են 4-ամյա դպրոց– ներ, ուսուցումը տարվել է մայրենի լեզ– վով: 1948-ին ԿԺԴՀ–ի կառավարությու– նը որոշում է ընդունել 1950-ից համ– ընդհանուր պարտադիր տարրական 4-ամյա կրթության մասին: 1958-ից բոլոր տիպի ուս. հաստատություններում ուսու– ցումը դարձել է ձրի: 1958/59 ուս. տարում ԿԺԴՀ–ում առաջին անգամ մտցվել է 7-ամյա պարտադիր կրթություն: 1959-ին օրենք է ընդունվել տարրական (4 տարի), ոչ ւրիվ միջնակարգ (3 տարի), տեխնիկա– կան (2 տարի) և բարձրագույն տեխնիկա– կան (2 տարի) դպրոցների մասին: 1967/68 ուս. տարում մտցվել է համընդ– հանուր պարտադիր 9-ամյա ուսուցում: 1967-ին ԿԺԴՀ ուներ բոլոր տեսակի 9165 դպրոց, այդ թվում՝ 4064 ժողովրդական, 3335 միջնակարգ, 467 բարձրագույն տեխ– նիկական: 1973-ին օրենք է ընդունվել համ– ընդհանուր 10-ամյա պարտադիր կրթու– թյան և միամյա նախադպրոցական դաս– տիարակության մասին: Խոշոր բուհերն են. Կիմ Իր Սենի անվ. պետ., Կիմ Զխեկայի անվ. պոլիտեխնիկական (Փխենյանում), Ւփննամի պոլիտեխնիկական, Վոնսանի գյուղատնտ. ինստ–ները: Փխենյանում են գտնվում պետ. կենար, (հիմն. 1945, 1,5 մլն կտոր գիրք), ԿԺԴՀ ԳԱ (1952, մոտ 2 մլն կտոր գիրք) գրադարանները, պատմության կենտրոնական (1928), Կո– րեական հեղաՓոխության (1948), ազա– տ ագրական պայքարի կենտրոնական (1953), ազգագրության (1956), նրբագեղ արվեստների կենտրոնական (1954) թան– գարանները: Գիտական հիմնարկները: ԿԺԴՀ–ում ստեղծվել են (1948-ից հետո) քիմիական կենտրոնական, լեռնային արդյունաբե– րության կենտրոնական, անասնաբու– ժական պետ. գիտահետազոտական ինստ–ները: 1952-ին հիմնվել է ԿԺԴՀ ԳԱ, 1963-ին՝ գյուղատնտ. գիտությունների, 1963-ին՝ բժշկ. գիտությունների, 1964-ին՝ հասարակական գիտությունների ակա– դեմիաները: Ստեղծվել են ռադիոէլեկտրո– նիկայի, ավտոմատիկայի, միջուկային տեխնիկայի գիտական ինստ–ներ և լա– բորատորիաներ: Գիտական հրատարա– կություններից են «Չայոն կվահակ», «Կվահակ սեգե», «Տեդժուն կվահակ» պարբերականները: Տնտեսագիտությունը: ԿԺԴՀ–ում տըն– տեսագիտական միտքը զարգացել է մի քանի ուղղությամբ, համակողմանիորեն ուսումնասիրվել է դասական ժառանգու–
