Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 6.djvu/280

նացի Դ. Լեպեն, նավարկելով մայր ցա– մաքի արլ. ավւերով, հետազոտեց հվ. լայ– նության 6–10°-ը: 1501–02-ին բրազ. ափերը (հվ. լայնության 5°-ից մինչև 25°-ը) հետազոտեց պորտուգ. արշավախումբը (որին, հավանաբար, մասնակցում էր Ա. Վեսպուչին) և հայտնագործեց Սան Ֆրանսիսկուի գետաբերանն ու Գուանա– բարա խորշը: 1915–16-ին Խ. Սոլիսը հե– տազոտեց Հ. Ա–ի ափերը (հվ. լայնության 25°-ից • մինչև 35°-ը), հայտնագործեց Լա Պլատայի ծոցը և Ուրուգվայ ու Պարա– նա գետերի ստորին հոսանքները: 1520-ին Ֆ. Մագելանը, Լա Պլատայից անցնելով մինչև հվ. լայնության 52°-ը, հայտնագոր– ծեց Հ. Ա–ի պատագոնյան ափը (բոլոր ծոցերով), Հրո երկիր կղզին և, անցնելով նեղուցով (որը հետագայում կոչվեց նրա անունով), դուրս եկավ Խաղաղ օվկիանոս: Այսպիսով, 1520-ին արդեն հայտնագործ– վել էին Հ. Ա–ի կարիբյան և ատլանտ յան ափերն ու գրեթե բոլոր մեծ գետերի գե– տաբերանները: խաղաղօվկիանոսյան ափերը հայտնագործել են իսպանական ծովային արշավախմբերը, 1522–58-ին: 1522-ին Պ. Անդագոյան հետազոտեց հս–արմ. ավւը մինչև հս. լայնության 4°-ը, 1526–27-ին Ֆ. Պիսառոն՝ մինչև հվ. լայ– նության 8°-ը, հայտնագործելով Գուայա– քիլ ծոցը: 1532-ից սկսվեց Պերուի նվա– ճումը, և Լիմայի հիմնադրումից (1535) հետո իսպանացի ծովագնացները ծանո– թացան մայր ցամաքի ափերին (մինչև հվ. լայնության 12°-ը), իսկ Չիլի թափան– ցելուց հետո Դ. Ալմագրոև (1535–37) և Պ. Վալդիվիան (1540–52) հասան մինչև հվ. լայնության 40°-ը: 1558-ին Խ. Լադրի– լիերոն հվ. լայնության 44–47°-ի միշև հայտնագործեց Չոնոս արշիպելագն ու Տայտաո թերակղզին, իսկ Սարմիենտոն ու Գամբոան (1579–80)՝ հվ. լայնության 47–52°-ի միջև մի շարք կղզիներ: 1616-ին հոլանդացիներ 6ա. Լեմերն ու Վ. Սխաու– տենը հայտնագործեցին և շրջանցեցին Հոոն հրվանդանը (հվ. լայնության 56°): 1592-ին անգլիացի Զ. Դեյվիսը Ատլան– տյան օվկիանոսում, հվ լայնության 52°-ի մոտ հայտնագործեց կղզիների խումբ, որոնք 1690-ին անվանվեցին Ֆոլկլենդյան կղզիներ: «Ոսկե երկիր–էլդորադոն» փնտրող իսպանացիներ Դ. Օրդասը, Հարավային Ամերիկայի կլիմայական հիմնա կա ն ցուցանիշները Դիտման կա– յանը Աշխարհագրական լայնությունը 1 3 * £, 3 .d & q i 3 * - -si c T&՝=r Օդի միջին ջերմաստիճանը, °C ըստ ամիսների Տեղումների տարեկան միշին քա– նակը, t/tl, ըստ ամիսների «9 Xh Տ C ժ & 3 Pi- A B 3 «<! f? A A 3 dig առավելա– գույնը նվազագույնը առավելագույնը նվազագույնը տարե– կանը £ / ■i Տ / 3 1 Տարակուա հս. լայնության 0°04՝ 68°14՝ 105 25,4 (հոկտ.– նոյեմբ.) 24,1 (հուլիս) 429 (մայիս) 215 (հոկտ.) 3654 A 3 S3 1 3 Բոգուոա հս. լայնության 4°28՝ 74°06՝ 2556 15,0 (ապրիլ) 13,8 (օգոստ.) 143 (հոկտ.) 45 (հուլիս– օգոստ.) 977 V I Սան Ֆերնանդո դե Ապուրն հս. լայնության 7°54՝ 67°25՝ 74 29,0 (ապրիլ) 25,6 (հուլիս) 288 հուլիս) 0,6 (հունվ.) 1448 Տ I 3 ? Սանաարեն հվ. լայնության 2°25՝ 54°43՝ 72 27,0 (հոկտ.) 25,4 (հունիս– հուլիս) 362 (ապրիլ) 39 (սեպտ.) 2086 Գոյանիա հվ. լայնության 16°38՝ 49°13՝ 747 23,6 (հոկտ.) 18,8 (հուլիս) 271 (դեկտ.) 3 (օգոստ.) 1491 A 3 9 3 ԱՅ ■•Հ A Տ Ռեմանսու Գուայաքիլ հվ. լայնության 9°41՝ հվ. լայնության 2 ° 12r 42°04՝ 79*53՝ 411 6 28.3 (հոկտ.) 26.4 (մարտ) 25,6 (հուլիս) 23,2 (օգոստ.) 109 (մարտ) 248 (մարտ) 0 (օգոստ.) 0,4 (օգոստ.) 496 926 Կուսկո հվ. լայնության 13°33՝ 71°55՝ 3225 13,6 (նոյեմբ.) 10,2 (հուլիս) 160 (հունվ.) 3 (հուլիս) 697 Արևադարձային Սան տուս Ռիվադավիա Օրուրո հվ. լայնության 23°56՝ հվ. լայնության 24°10՝ հվ. լայնության 17°58՝ 46°20՝ 62°54՝ 67°07՝ 2 205 3706 25,3 (Փետր.) 28,8 (հունվ.) 12,7 (հունվ.) 18.5 (հուլիս) 16.6 (հուլիս) 4,1 (հուլիս) 320 (փետր.) 101 (հունվ.) 86 (հունվ.) 91 (հուլիս) 3 (հալիս) 1 (հունիս– հուլիս) 2184 542 295 Ք A ^ Անաոֆագասաա հվ. լայնության 23°42՝ 70p24՝ 94 20,2 (Փետր.) 13,4 (օգոստ.) 3 (հուլիս) 0 (դեկտ.– հունվ.– փետր.) 9 Ց A B & Մոնտեվիդեո հվ. լայնության 34°42՝ 56°12՝ 22 18,7 (հուլիս) 11,3 (դեկտ.) 104 (ապրիլ) 70 (հուլիս) 1019 9 1 A % Սանտյագո հվ. լայնության 33°27՝ 70°42՝ 520 20,0 (հունվ.) 8,0 (հուլիս) 82 (հունիս) 2 (հունվ.– Փետր.) 351 Տ ե k Վալդիվիա հվ. լայնության 39°48՝ 73°14՝ 5 16,5 (հունվ). 7,6 (հուլիս) 430 (հունիս) 68 (Փետր.) 2586 3 & 1 03 1 Սարմիենտո հվ. լայնության 45°35՝ 69°04՝ 268 17,7 (հունվ.) 3,6 (հուլիս) 21 (մայիս) 7 (դեկտ.– հունվ.) 142 ճ. 3 a Պուերտո Այսեն հվ. լայնության 45°24՝ 72°42՝ 10 13,6 (հունվ.) 4,5 (հունիս) 322 (մայիս) 193 (նոյեմբ.) 2944