Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 8.djvu/559

Արդյունաբերական արտադրանքի կ ա ր և ո ր ա գ ու յ ն տ ե– ս ա կ ն և ր ի արտադրութ յ ու ն ը 1950 1960 1980 էլեկտրաէներգիա, մլրդ կվա․ժ, 18,2 34,7 93,0 այդ թվում ^ԷԿ–երից 17,3 31,1 57,9 հրկտթի հանքանյութ, մլն ա 13,6 21,8 27,0 Չուգուն, մլն ա 0,8 1,5 1 2,43 Պողպատ, մլն տ 1․4 3,2 4,23 Սև մետաղների գլոցվածք, մլն ա 0,9 ՝2,2 3,11 Պղինձ, ռաֆինացված, հզ․ ա 26 ] 38 66 Կապար, ււաֆինացված, հզ․ ա 24 45 57 Ալյումին, սկզբնային, հզ․ m 5 16 81 Սղոցանյութեր, ասեղնատերև ծառերի, մլն մ3 5,2 6,6 10,5 Թաղանթանյութ և Փայտանյութ, մլն ա 3,2 5,0 8,68 Թուղթ և ստվարաթուղթ, մլն w 1,2 2,0 6,2 Ցեմենտ, մլն ա 1,9 2,9 2,8 Արհեստական խեժնր և պլաստմասսա, հզ․ ա 12 85 515 Նավթամթերքներ, մլն տ 1,0 2,5 16,0 Ավտոմեքենաներ, հզ․ հատ 17 129 212 Առևտրական նավեր, հզ․ բրուտտո ռեգ․ ա 340 711 345 4/5-ից ավելին արտահանվում է։ Գունա– վոր մետաղներից արդյունահանում են պղինձ, կապար U ցինկ։ Կոմպլեքսային խոշոր հանքաշրջան է Բուլիդեն Քրիստի– նեբերգը։ Մեքենաշինությունը տալիս է խոշոր տոննաժի նավեր, ավտոմոբիլներ, ինքնաթիռներ, հաշվիչ և հաշվողական տեխնիկա։ Թղթի արտադրանքով Շ․ գրա– ՝Հրուշակեղենի գործարանում վում է 4-րդ տեղը (ԱՄՆ–ից, Կանադայից և ճապոնիայից հետո), արտահանությամբ՝ 2–րդ տեղը (Կանադայից հետո)։ Թաղան– թանյութի–թղթի արտադրության կենտ– րոններն են Սունդսվալ, Կրամֆորս, էռն– շյոլդսվիկ և Ումեո քաղաքները։ Քիմ․ արդյունաբերությունը սպասարկում է գըլ– խավորապես թաղանթանյութի թղթի ար– դյունաբերությանը։ Թեթև արդյունաբե– րության ճյուղերը հիմնականում բավա– Երիքսֆալտսգաաանի էլեկտրակայանը բարում են ներքին շուկայի պահան– ջարկը։ Գյուղատնտեսությունն աչքի է ընկնում բարձր մթերատվությամբ և ապրանքայնությամբ, ապահովում է Շ–ի մթերքների պահանջի ավելի քան 4/5-ը, այդ թվում լրիվ՝ կաթի, մսի, սննդամթեր– Գյուղատնտ․ հիմնական կուլ– տուբաները և համախառն բ և ր– ք ը (միջին տարեկան տվյալ– ներ) Կուլտուրաները բերքը, հզ․ w 1951- 55 1961- 65 1980 Ցորեն 797 897 1231 Տարեկան 245 147 227 Գարի 363 1185 2486՝ Վարսակ 809 1277 1685 ^Հատիկային խառնուրդ 656 469 175 Կարտոֆիլ 1607 1559 1169 Շաքարի ճակնդեղ 1767 1615 2227 Ցուղատուներ 181 173 359 քի, հացահատիկային կերի, 9/10-ով՝ շա– քարի, բուսական ճարպերի պահանջները։ Գյուղատնտեսության մեջ տիրապետող են կապիտալիստական խոշոր ֆերմանե– րը, որոնց հետագա խոշորացմանը կառա– վարությունը նպաստում է երկարատև վարկեր հատկացնելու միջոցով։ Բարձր մեքենայացման շնորհիվ գյուղատնտ․ ճյուղերի մեջ գերիշխում է մսակաթնա– տու անասնաբուծությունը։ 1981-ին կար 1,9 մլն խոշոր եղջերավոր անասուն, այդ թվում՝ 728 հզ․ կով, 2,6 մլն խոզ, 393 հզ․ ոչխար, 8,6 մլն թռչուն։ Կերային կուլտու– րաները զբաղեցնում են մշակվող հողե– րի շուրջ 3/4–ը։ Տրանսպորտը։ Երկաթուղիների երկա– րությունը 12,4 հզ․ կմ է (այդ թվում 7,5 հզ․ կմ" էլեկտրիֆիկացված)։ Ծովային առևտրական նավատորմի ընդհանուր տա– րողությունը 3979 հզ․ բրուտտո ռեգիս– տրային ա է (1980)։ Խոշոր նավահանգիստ– ներն են Գյոթեբորգը, Լուլեոն, Ստոկ– հոլմը, Տելսինգբորգը։ Միջազգային գըլ– խավոր օդանավակայանը Առլանդան է4 Ստոկհոլմի մոտ։ Արտաքին տնտեսական կապերը։ Ար– տահանում է մեքենաշինության և մետա– ղամշակության, Փայտանյութի մշակման և թաղանթանյութի–թղթի արդյունաբերու– թյան արտադրանք։ Ներմուծում է մեքե– նաներ և սարքավորումներ, վառելիք, քիմ․ մթերքներ, մետաղներ։ ՄՍՀՄ–ից Շ․ գնում է գլխավորապես հեղուկ և պինդ վառելիք, մետաղներ, քիմ․ նյութեր, հաս– տոցներ, վաճառում՝ մեքենաներ և սար– քավորումներ։ Դրամական միավորը կրոնն է․ 100 կրոնը = 12,22 ռ․ (1982, հունիս)։ VIII․ Զինված ուժերը Շ–ի զինված ուժերը կազմված են ցամա– քային, ռազմաօդային և ռազմածովային զորքերից։ Ընդհանուր թիվը՝ մոտ 70 հզ․ մարդ (1979)։ Գերագույն հրամանատարն է թագավորը։ Ընդհանուր ղեկավարությու– նը իրականացնում է կառավարությունը, անմիջականը՛ զինված ուժերի գլխ․ հրա– մանատարը։ Բանակը համալրվում է համ– ընդհանուր զինծառայության օրենքի հի– ման վրա։ Ծառայությունը ցամաքային և ռազմածովային ուժերում՝ 7,5–15, ռազ– մաօդային ուժերում 8–12 ամիս է։ Ցա– մաքային զորքերը (մոտ 46 հզ․ մարդ) կազմված են 47 հետևակային, հրետանա– փն, զրահատանկային վարժական զըն– գերից և այլ զորամասերից։ Ռազմաօդա– յին ուժերում (10․900 մարդ) հաշվվում է 500 մարտական ինքնաթիռ։ Ռազմաօդա– յին բազաներն են՝ Ուփսալան, Կալին– գեն, Կալմարը, Կարլսբորգը, Լուլեոն ևն։ Ռազմածովային ուժերը (11․800 մարդ) կազմված են 17 սուզանավից, 2 ականա– կրից, տարբեր տեսակի ավելի քան 100 կատերից, 12 ականադիր և մոտ 30 ակա– նազերծիչ նավերից։ Ռազմածովային բա– զաներն են՝ Գյոթեբորգը, Կարլսկրու– նան, ^որսֆիորդը ևն։ IX․ Բժշկաաշխարհագրական բնութա– գիրը 1976-ին ծնունդը կազմել է 1000 բնակչին 11,9, մահացությունը՝ 11,0, մանկական մահացությունը 1000 ողջ ծնվածին՝ 8,7։ Մահացության հիմնական պատճառները սիրտ–անոթային համակարգի, թոքերի հիվանդություններն են և չարորակ նորա– գոյացությունները։ Տարածված են գրի– պը, մանկական վարակիչ հիվանդություն– ները, վարակիչ դեղնախտը և վեներական հիվանդությունները։ Առողջապահության ծառայությունը գտնվում է Սոցիալական գործերի մինիստրության և Առողջապա– հության ու սոցիալական ապահովագրու– թյան ազգային խորհրդի ենթակայության ներքո։ 1972-ին կար 721 հիվանդանոցա– յին հիմնարկ՝ 123,1 հզ․ մահճակալով (1000 բնակչին՝ 15 մահճակալ)։ Արտա– հիվանդանոցային օգնություն էին կազմա– կերպում հիվանդանոցների պոլիկլինիկա– կան 200 բաժանմունք, 11 պոլիկլինիկա և 848 առողջապահական կետ։ 1972-ին աշ– խատում էին 11,9 հզ․ բժիշկ (680 բնակչին՝ 1 Բժիշկ)» "I հզ․ ատամնաբույժ, 3,4 հզ․ դեղագործ և ավելի քան 100 հզ․ այլ բուժ– աշխատող։ Բժիշկներ են պատրաստում բժշկ․ 6 ֆակուլտետ, միջին բուժանձնա– կազմ՝ 34 դպրոց։ Առողջապահության ծախ–