աւելի մերձաւոր աստիճաններում[1]:
Զարմանալի է,որ այդքան ջերմ աւանդապահութեան առարկայ դարձնելով միայն կրօնը, լեհահայերը կատարեալ արհամարհանքի էին տուել ազգային ամենամեծ ստացուածքը—լեզուն։ Հայրենիքից տարած ժողովրդական հասկանալի լեզուն դարերի ընթացքում անխնամ ու անուշադիր է թողնվում, զրկվում է իր հիւթերից, որովհետև այնքան հեռացել է հայրենի հողից, չունի թարմացնող աղբիւրներ և մի և նոյն ժամանակ սաստիկ ենթարկված է լեհերէնի ազդեցութեան։ Նա հետզհետէ մեռնում է, դուրս գալով գործածութիւնից։ Լեզուային տկարութիւնը այն աստիճանին է հասնում, որ ․Ղրիմից եկած թաթարախօս հայերը մի կատարեալ յեղափոխութիւն են առաջացնում կարճ միջոցում․ նրանք լեհերի մէջ ապրող հայերին տալիս են թաթարական լեզուն, որ և դառնում է ժողովրդական։ Հասկանալի է, թէ ինչու աւելի մշակված ու հարուստ լեհերէնի տեղ հայ ընտանիքների մէջ մտնողը կոպիտ թաթարերէնն է․ սրան բերողները հայեր են, որոնք ազդեցութիւն ունեն տեղացիների վրա, աւելի ուժեղ են, թարմ քան բուն լեհահայերը։ Այս հանգամանքը ցոյց է տալիս թէ հայերէն լեզուն էլ կարող էր ժողովրդի վրա տիրել, եթէ այնքան արհամարհված ու անգործածական չը լինէր, եթէ նրանով զբաղվողներ լինէին։ Ինչ և իցէ: Փաստը այն է, որ մնում են միայն հայերէն տառերը, իսկ ամեն ինչ-դատաստանական արձանագրութիւններ
- }
- ↑ Հ. Ալիշան - <<Կամենից>>, 1896, եր. 230․
