X
Ոսկանի անհաջողութեան պաճառները. գրավաճառութիւն չը կայ: —Ոսկանի դիմումը լեհահայերին. քահանայ Համազասպեան: —Տպարանը ուրիշ տեղ փոխադրելու անհրաժեշտութիւնը. նը ընտրում է Ֆրանսիան: —Ոսկանը Լիվօրնօ քաղաքում. «Պարտէզ հօգեւոր» եւ «Քրիստոնեական». տատանումներ, ծանր հօգւեր. ընկերակցութիւն Համազասպենաի հետ: —Հռօմի ձեռնարկած միջոցներ Ոսկանի դեմ. հ. Պիդու եւ Մարսէլի արքեպիսկոպոսը. «Գրկուկ կարևոր». «Ժամագրքի» տպագրութիւնը. Համազասպեանի մատնութիւնները: —Ոսկանի մահը. զոհ էր նա՝ հայ տպարանի հաստատութեան համար: —Ոսկանի ժառանգ Սողոմոն Լեւոնեան, նրա հավատարմատար Նասիր Գրիգորեան. Համազասպեան շարունակում է մատնութիւնները: —Յովհաննէս Հոլով հայ-կաթոլիկ քահանան գրաքննիչ: -Մարսելի առաջնորդը եւ Հայրապետեան հայ-կաթոլիկ քահանան. յահսենականներ եւ եզուիտներ: -Նասիրեանի ջանքերը եւ Հյրապետյանի հաւատաքննական ծայրայեղութիւնները: -Մարսելի հրատարակութիւնները մինչեւ 1683 թւականը. «Արհեստ համարողութեան», «Կանոնք զգուշութեամբ պահելոյ զանձն»: -Տպարանը տեղափոխվում է Մարսելից: -Տպագրութիւններ Հռօմում. Թովմա Կեմպացի: -Վենետիկի հրատարակութիւններ. Յովեաննէս Հոլովի աշխատութիւնները. Միքայել Բարբօնիի տպարանը:
Մի խոշոր գործի յարատևութեան համար բավական չէ, որ ձեռնարկող ունենայ երկաթե կամք ու յամառ տոկունութիւն: Հարկաւոր են և նիւթական միջոցներ: Տպարանը բազմատեսակ ծախսեր պահանջող հիմնարկութիւն է. միշտ չեն
