դութիւնը դէպի Եւրօպա։—Քաղաքական նպատակները:—Բանակցութիւններ Հռօմում։—Միքայէլ կաթողիկոսը կրկընում է նույն փորձը։—Աբգար Թօխաթեցի և նրա պատգամաւորութիւնը։—Հռօմը չէր կարող օգնել։—Կաթօլիկ եկեղեցու դրութիւնը:— Րէֆօրմացիա, խաւար հոսանքներ, հալածանք, ինքուիզիցիա։—Պօղոս IV: Պիոս IV և Տրիենտի ժողովը։—Արգարի ընդունելութիւնը։—Արգարի «Սաղմոսը»։ —Արգելքներ Իտալիայում և տպարանի տեղափոխութիւնը Կ.Պոլիս։—Պիոս V-ի րէժիմը։
Գրիգոր XIII և հայերը։—Բանակցութիւններ Կիլիկիայում և Ազարիա կաթողիկոսը։—«Տօմար Գրիգորեանտ»: —Կիլիկեցիների ակնկալութիւնները. ոչ մէկն էլ չի իրականանում։—Մի գիծ Գրիգոր XIII–ի կեանքից։—Յովհաննէս Տէրզնցի 76—108:
Դրութիւնը հայաստանի արևելեան կողմերում։—Օսմանեան արշաւանքները անապատ են դարձնում երկիրը Գանձակից մինչև Արաքս։—Յովհաննիսիկ վարդապետ և նրա ողբը։—Սովի նկարագրութիւն։—Մեծ աղէտի նախադուռը 109—117։
XVII դար
IԴարի սկիզբը. սով, աւերանք։ — Տնային դժբախտութիւն — երեք կաթողիկոսներ էջմիածնում։—Պարսկաստան փախած հայերը պատրաստել են տալիս Շահ—Աբբասի արշաւանքը։—Շահը Ջուզայում։—Երևանի պաշարումը․ արշաւանքներ դէպի Թիւրքաց Հայաստան:—Սինան փաշա և պարսիկների նահանջումը։—Շահ-Աբասը վճռում է անապատ դարձնել ամբողջ Արարատեան երկիրը և սահմանակից գաւառները։—Պատրաստութիւններ. Գառնի գիւղի դի-
