Էջ:Հայ Սփյուռք հանրագիտարան 2003.djvu/60

ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ՄԻԱՑՅԱԼ ՆԱՀԱՆԳՆԵՐ Հայկական ֆիլմարվեստի միություն, հիմնվել է 1991-ին, Լոս Անջելեսում՝ Զ. Արևշատյանի և Ա. Պետրոսյանի նախաձեռնությամբ: Նպատակն է հանրությանը ծանոթացնելհայկական ֆիլմ արվեստին, ապահովել հայկական ֆիլմերի մասնակցությունը միջազգային կինոփառատոներին: Միությունը ստանձնել է Երևանի Հայֆիլմ ընկերության հեղինակային իրավունքների պաշտպանությունը:Հայաստանի համար վերլուծությունների հետազոտման և պլանավորման հիմնարկ -ԱՐՓԱ (Analyses Research and Planning for Armenia-ARPA), հիմնվել է 1992-ին, Լոս Անջելեսում: Նպատակն է կատարած ոաումնասիրությունների հիման վրա Հայաստանի կառավարությանն առաջարկել ծրագրեր և միջոցառումներ՝ հանրապետությունում ժողովրդավարության և ազատ շուկայական տնտեսության զարգացմանը նպաստելու համար: Ոաումնասիրվում են նաև սփյուռքի հնարավորություններն ու կառույցները, սփյոաք-հայրենիք հարաբերությունները: Կալիֆորնիայի հայ ատամնաբուժական միություն, հիմնվել է 1993-ին, Լոս Անջելեսում: Նպատակն է օժանդակել Հայաստանի և սփյուռքի ատամնաբույժներին, ֆինանսական օգնություն ցուցաբերել անապահով ատամնաբույժ ուսանողներին: Համագործակցելով Արևելյան Ամերիկայի և Կանադայի նույնանուն միությունների հետ՝ մշակել է ատամնաբուժական նոր սարքավորումներ Հայաստան առաքելու և Երևանի բժշկական համալսարանում դասաիասություններ կազմակերպելու ծրագրեր Ֆրեզնոյի համագաղութային խորհուրդ, հիմնվել է 1993-ին: Ընտրվում է տարին մեկ անգամ ընդհանուր ժողովում, որին մասնակցում են ստեղծված կառույցի մաս կազմող միությունների, եկեղեցիների, քաղաքական կուսակցությունների, կրթական հաստատությունների ներկայացուցիչները: Նպատակն է ամեն տարի միասնաբար ոգեկոչել Մեծ եղեռնի հիշատակը, կազմակերպել համագաղութային միջոցառումներ, օգնություն ցույց տալ Հայաստանին: «Մենք» հայ երիտասարդական միություն, հիմնվել է 1994-ին, էնսինոյում: Հիմնադիր՝ Վ. Բալուլյան: Նպատակն է համախմբել ամերիկահայ մասնագետներին և ուսանողներին, աջակցել բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում սովորող հայ երիտասարդներին, համագործակցել նմանատիպ ուրիշ միությունների հետ: Հրատարակում է «Մենք» պարբերականը: Հայկական պատմական ընկերակցություն (Armenian Historical Association), հիմնվել է 1997-ին, Փրովիդենսում: Նպատակն է պահպանել հայկական մշակույթը, ժառանգությունն ու պատմությունը: Ընդգրկում է համայնքային բոլոր կառույցների ներկայացուցիչներին (ՀՕՄ, Վարդանանց ասպետներ, Հայ առաքելական և Հայ ավետարանական եկեղեցիներ և այլն): Ընկերակցության նյութական աջակցությամբ Փրովիդենսի Հերիթիջ Արբըր (ժառանգության խարիսխ) թանգարանում հիմնվել է (2003-ի գարնանը) Հայկական ցուցահանդես: Այստեղ ներկայացվելու են հայկական արվեստի նմուշներ, լուսանկարներ, ինչպես նաև հայ ընտանիքների, երևելի անհատների վերաբերյալ տվյալներ, որոնք կվկայեն հայերի շուրջ մեկուկես դարյա ներկայությունը Ռոդ Այլենդի նահանգում: Ցուցահանդեսում գործելու է հայկական ընտանեկան տվյալների բազա ներառող էլեկտրոնային համակարգ, որտեղ այցելուները կարող են ներմուծել իրենց ընտանեկան պատմությունները և փաստացի տվյալները՝ արխիվում պահվելու և ուսումնասիրողներին հասանելի դարձնելու համար: Թեքեյան մշակութային միության (ԹՄՄ) ԱՄՆ-ի մասնաճյուղ, գործում է ՌԱԿ-ի հովանավորությամբ 1947- ին Բեյրութում հիմնված ԹՄՄ-ի կազմում: Իրականացնում է մշակութային և կրթական ծրագրեր, քաջալերում հայ արվեստագետներին, ուսուցիչներին, օժանդակում հայագիտություն ուսումնասիրող ուսանողներին: Ունի Արևմտյան և Արևելյան շրջանային վարչություններ, որոնք գործում են ԹՄՄ-ի Միացյալ Նահանգների և Կանադայի կենտրոնական վարչության հովանու ներքո (կենտրոնը՝ Բոստոն): Նյու Յորքում, Դետրոյտում, Ֆրեզնոյում, Փասադենայում, Գլենդելում, Սան Ֆեռնանդո հովտում գործող մասնաճյուղերը կազմակերպում են մշակութային փառատոներ, դասախոսություններ, ցուցահանդեսներ, հոբելյանական հանդիսություններ, հրատարակում գրական ֊գեղարվեստական և գիտական գործեր: Միության հովանավորությամբ է գործում Լոս Անջելեսի Արշակ Տիգրանյան վարժարանը: Ունի նաև երգչախմբեր, թատերախմբեր, պարախմբեր: Դետրոյտում գործում է ռադիոժամ: Համազգային հայ կրթական և մշակութային միության ԱՄՆ-ի մասնաճյուղ, գործում է ՀՀԴ կուսակցության հովանու ներքո՝ 1928-ին Կահիրեում հիմնված Համազգայինի կազմում: Նպատակը ամերիկահայերի կրթական մակարդակը բարձրացնելն է, հայագիտության զարգացմանը նպաստելը, մշակութային արժեքները պահպանելը և զարգացնելը, օտար հասարակությանը Հայ դատին ծանոթացնելը, սփյուռք - հայրենիք կապերի ամրապնդումը: Գործում են միության թատերախմբերը (Նյու Յորք, Բոստոն, Դետրոյտ, Նյու Ջերսի, Լոս Անջելես, Սան Ֆրանցիսկո), երգչախմբերը (Նյու Յորք, Նյու Ջերսի, Լոս Անջելես, Ֆրեզնո), պարախմբերը (Դետրոյտ, Նյու Ջերսի, Լոս Անջելես, Դլենդել, Փասադենա),