ԱՄՆ-ում, կազմակերպում հայագիտական դասախոսություններ, խրախուսում ամերիկյան և եվրոպական գիտնականների հայագիտական ուսումնասիրությունների հրատարակումը, օգնում հայկական գաղթավայրերում հոգևոր արժեքների ստեղծմանը: Ընկերակցության դրամահավաքների շնորհիվ հայկական ոաումնասիրությունների ամբիոններ են բացվել Հարվարդի համալսարանում (1959), Լոս Անջելեսի Կալիֆոռնիայի (1965), Բոստոնի և Ամհերսթի Մասսաչուսեթսի, Վեյնի և Թաֆթսի, Ֆրեզնոյի Կալիֆոռնիայի, Քոնեքթիքութի և Ռութգերսի համալսարաններում և Բենթլի քոլեջում: Հիմնել է «Հայկական ժառանգության հրատարակություն» (“Armenian Heritage Press”) տպարանը: Հրատարակում է «Հայկական ոաումնասիրությունների հանդես» (“Journal of Armenian Studies”) հայագիտական հանդեսը (1975-ից) և “NAASR Newsletter” քառամսյան:
Հարվարդի համալսարանի հայագիտական ծրագրեր, հիմնվել է 1960-ին՝ Հարվարդի համալսարանի (Քեմբրիջ) արևելյան լեզուների բաժնում: Ծրագիրն ընդգրկում է հայոց լեզվի, գրականության և պատմության դասընթացներ: Ծրագրի ղեկավարն է հայագետ Ջեյմս Ռասելը:
Կոլումբիայի համալսարանի հայագիտության ամբիոն, հիմնվել է 1965-ին, Նյու Յորքի Կոլումրիայի համալսարանում: Ամբիոնի վարիչի ժամանակավոր պաշտոնակատարն է գրականագետ Մարկ Նշանյանը: Դա¬ սավանդվում են հայոց լեզու, գրակա¬ նության պատմություն, հայ ժողովըր- դի պատմություն, արվեստի պատմու¬ թյուն: Ամբիոնը հրատարակում է հա- յտգիտական ուսումնասիրություն ներ, կատարում թարգմանություններ: Լոս Անջելեսի Կալիֆոռնիայի համալսարանի [University of Califor¬ nia, Los Angeles (UCLA)] Նարեկա¬ ցու անվան հայագիտության ամ¬ րիոն, հիմնվել է 1969-ին, համալսա¬ րանի Մերձավոր Արևելքի լեզուների և մշակույթների ֆակուլտետում՝ Ա- վետիս Սանճյանի ղեկավարու¬ թյամբ: Դասավանդվում են գրաբար, հայ գրականություն (դասական, մի¬ ջին, արդի), լեզվի և մշակույթի պատմություն, պատմագրություն: UCLA-ի հայագիտական ամբիոնը հո¬ վանավորում է մասնագետներին և ուսանողներին՝ մասնակցելու մի¬ ջազգային գիտաժողովների, կազ¬ մակերպում դասաիասություններ, հազվագյուտ հայկական ձեռագրերի և հատուկ թեմաներով պատրաստ¬ ված նյութերի ցուցադրություններ: Ունի գրադարան (գեղարվեստական գրականություն, պարբերական մա¬ մուլ, գրականագիտական ու պատ¬ մական նյութեր պարունակող հայե¬ րեն, անգլերեն և այլ լեզուներով գրքեր, հազվագյուտ ձեռագրեր, փաստաթղթեր և արխիվային նյու¬ թեր): Ոաանողներին պատրաստում է մագիստրոսի և դոկտորի գիտական աստիճանների համար: Ամբիոնի վարիչն է Փիթեր Քաուին: Հայկական ուսումնասիրություն¬ ների ընկերակցություն (Society for Armenian Studies, SAS), հիմնվել է 1974-ին՝ Կալիֆոռնիայի, Կոլումբիա- յի, Հարվարդի համալսարանների մի խումբ գիտնականների կողմից՝ պրոֆ. Ռ. Հովհաննիսյանի նախա¬ ձեռնությամբ: Ներկայումս Դիրբոռ- նի Միչիգանի համալսարանից տե¬ ղափոխվել է Ֆրեզնոյի Կւպիֆոռ- նիայի համալսարան: Նախագահ՝ դոկտ. Բ. Տեր-Մկրտչյան: Ընկերակ¬ ցությանն անդամակցում են 221 գիտ¬ նականներ և ուսանողներ: Նպա¬ տակն է խթանելհայոց պատմության, մշակույթի, գրականության, ընկերա¬ յին, քաղաքական հարցերի տարած¬ մանը: Հովանավորում է հայկական ուսումնասիրությունների վերաբեր¬ յալ սիմպոզիումներ, գիտաժողովներ: Հրատարակում է “SAS Newslet¬ ter” (տարին 2 անգամ՝ ընկերակցու¬ թյան գործունեության մասին), “An¬ nual Bibliography of Articles in Ar¬ menian Studies” (1979-ից, տպագրել է տարբեր լեզուներով նյութեր), “Oc¬ casional Paբers” (1981-ից, տպա¬ գրում է հոդվածներ, դասախոսու- թյուններ), “Journal of the Society for Armenian Studies” (1984-ից, տպա¬ գրում է գիտական հալվածներ, գրա¬ խոսականներ), “Reprint Series” (1986-ից, վերատպում է գիտական կարևոր հալվածներ, փաստաթղթեր), “Roster of Membership” (տպագրում է տեղեկություններ իր անդամների գիտական կենսագրություններից): Էնն Արբորի Միչիգանի համալ¬ սարանի հայագիտական ծրագրեր, հիմնվել է 1976-ին, Միչիգանի հա¬ մալսարանի սլավոնական լեզուների և գրականության ֆակուլտետում՝ արեմտահայերենի և հայոց պատմու¬ թյան կուրսերով: Հայագիտական ծրագրերը հա¬ մակարգում են 1981-ից պատմու¬ թյան ֆակուլտետում գործող Ալեք Մանուկյանի անվան հայ ժողովրդի արդի շրջանի պատմության և 1987- ից՝ սլավոնական լեզուների և գրա¬ կանության ֆակուլտետում՝ Մարի Մանուկյանի անվան հայոց լեզվի և գրականության (1981-ից՝ մերձավոր- արեելյան ոաումնասիրությունների ֆակուլտետում) ամբիոնների աշխա¬ տանքները (գիտաժողովներ, դասա- խոսություններ են): Դասավանդվում են հայոց լեզու (գրաբար, արեմտահայերեն, արևելա¬ հայերեն), գրականություն (պրոֆ. Գևորգ Բարդակչյան) և պատմություն (պրոֆ. Ստեֆանի Պլաթս), ինչպես նաև հայկական մշակույթ և ճարտա¬ րապետություն, հայ մտքի պատմու¬ թյուն, ամերիկահայ գրականություն: Ամեն տարի Երեանում Հայոց լեզվի ամառային ինստիտուտն իրա¬ կանացնում է հայոց լեզվի արագաց¬ ված ուսուցման ծրագիր: Հրատարակում է տեղեկատու պարբերաթերթ:
