աւար ու. ց յետոյ արձակու րդ պիտի ստանային եւ. ազատ իրաւունք ունե^ նային Ռուսաց երկրաԱ բնակուելա, ըստ իրենց ցանկութեան % Ռուս Հայագէտ պատժարան Ս. Ն* Գլինկին իր երկՀաաոր « Հայոց Պատմու֊ թեան տեսութիւն » գրքուԱԼ (ապ. Մոսկուա 4833 /՛– ) ասու մ է 9 որ ժա^ մանակն ոչնչացրել է այս կոչական եւ արտօնատուր Հրովարտակ ի իս^ կականը եւ 1/էէացել Է միմիայն Հայերէն թարգմանութ իւնն է
կարամղինի ասեչով՝ « Վլագիմիր Մոնոմախի (1113-1125 թ* էր իշ֊
խում) ժամանակ կիե* ում իրենց Հմտոլթեամբ նշանաւ որ էին Հայ րը֊ Հիչկները » տ *
Միուբիչ տեղ* « Նովղորոքյեան իշխանութեան պետ Ալէքսանղր ԱԼ րակումովիչը (1367 թ* ) կոաորեց բազմաթիւ խաթարներ, Հայեբ • • • »
Ս.Ս. Բօգուշր իր «Տա* րիոյ պատմութեան» մէՀ (ապ. է/• Պեաերբուրգ
1806 թ• Հատոր բ. է 9 176-177 ) մի յիչատակութ իւն է անա մ . ֊Երբ
Թաթարները տիրեցին 1262 թ* Հայասաանին » գադթեցրին բազմաթիւ բնակիչԳւերիՆ Աստրախանի եւ կազանի մի^ե». ընկած երկիրներ • այս^ տեղ ս ր ան ք երկար տանֆո$ ելով սկսեցին ղիմոլէՈփեր անել ՝Բաֆֆայի դաղթ ականներ ին խնղ րելով թ ո յրոուու թ իւն , որ իրենք Է լ նրանց մօա բնակութիւն Հասաաաեն է ՝ք,րանց տեղաւորեցին ՚Լարասու֊Ոաղար եւ Աուդաղի միՀել » աոեէ տրականներն ու արՀեստա• որներն աեղալորուե Խ ցան Հին ՚Լրիմում » ՛՛րը իրանց յեղու ով ՚Լազարաթ անուանեցին • ֆայուՓւ Էք բնակ ութ իլն Հասաս*աեցին եւ այնաեղ իրենց բնակավայր թաղը ամո* ր պարիսպներով սլաս՚եցին » որպէս ղի պաասպարուեն Թ"՛^
թ ա ր ա ց արՀաւսանրներից % Մի ուրիչ աեղէլ ասում է (Բ. Հատ * էֆ 403 )*
- Հայերը Արարաաեան լերան Հոգեւոր Վարչութեան իրաւասութեան
ներքոյ էին • նրանք քրիսաոնե ս$ների մէՀ ամեն $ս բազմա թ իլ տարր էին կազմում եւ ունէին երկու եպիսկոպոս աոաքնորղ , որոնք նչանակւուտք էին կ. Պօլսի Հայոց Պ»՚արիարքի կողմից % ՚հրանցից մէկը կասավարում էր *Բաֆֆայի արեւելեան երկրում է/ինչես Չերքեղի
՚՚յ Կէ^Ի հ՛ագաՔԸ
էղաե Հայեր ի եկեղեցիները » իսկ միւսի թեմը Բախչի-Ս արա յից մինչեէ. Գնեոտր ղեաի վրայ եղած կաւշան » այսինքն Ղրիմի ամրողֆ արեւմըա֊. եան մասը ւ
Մենք իսկապէս աոաՀ բերինք այստեղ այն յիշաաակ ադրոլթիւններֆ որոնք վերաբերլում են այմւՐ Ռոլսաց Հովանալսրոլթեան տակ գանուած երկ իրն երին « (Լ յԱաեղի ց մե նք այն եզրակացութեան ենք գալիս » որ Հայերը վաղուց արղէն յարաբերութիւն են ունեցել Հիւ սիսականների Հետ , որին ապացոյց են նաեւ մեր մատենաղիրն ե րի վկայո» թ իւննե րը « 862 թ* է այն է Թ• գարում արզէ՝հ երեւաց ռուս ազգը եւ ՀեազՀետէ աա^ րահեց իր Հզօր թեւերը ղէպի Հեռաա֊որ Սիրիրը » Կովկասը , Ասիայի խորքերը • • . եւ աւելի ու աւելի հանօթացաւ Հայութեան Հետ » մինչեւ որ 1827–^ ա Հնչեց Ռուսաց զէնքը Արարատի բարճունքների վրայ ել
□ւցւէւշօշւ Եյ
