Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/20

Այս էջը սրբագրված չէ

ժել է Մարտակերտ։ Դրությունը ծայրաստիճան լարվել է նաև Մարտակերտի մյուս ճակատներում. թշնամին զավթել է Մաղավուզ գյուղը և հրի մատնել այն։

Պատկերն այլ էր Ասկերանի շրջանում։ Գըլխավոր խնդիրն այստեղ Ասկերան-Ստեփանակերտ ռազմավարական գծի պաշտպանությունն ու հետագա ամոսոլնդումն էր։ Այդ նպատակով հուլիսի 5-ին Ասկերանի ԻՊՈՒ ստորաբաժանումները հաջող մարտական գործոդություններ են ծավալել Նախիջևանիկ, Փւջամալ, Արանզամին ու Աառնադբյուր գյոպերի ուղղությամբ և ժամանակավորապես վերահսկողություն սահմանել այդ գյոպերի վրա։ Առանց դրա անհամեմատ դժվար կլիներ Ասկերանի պաշտպանության իրականացումը։

Հարվածի գլխավոր ուղղություններում ուժերը վերախմբավորելով և միջոցների գերակշռություն ստեղծելով՝ ԼՂՀ ԻՊՈՒ ստորաբաժանումները Մարտակերտի շրջանում անցել են հակահարձակման։ Հուլիսի 11-ին, կեսօրից հետո, նրանք շարժվել են Ջանյաթաղ, Գյողաթաղ և Մանիքլու գյոպերի ուղղությամբ։ Հուլիսի 12-ին արդեն Ջանյաթաղ, Գյողաթաղ, Մեհմանա և Կուսապատ գյոպերն անցել են հայ ազատամարտիկների վերահսկողության տակ։ Դրանից հետո նրանք դիլքեր են գրավել ԿուսապատԴրմբոն գոտում, որի ազատագրման ժամանակ տիրել են հակառակորդի 6 միավոր զրահատեխնիկայի և 1 «Գոսդ» կայանքի, սպանվել են ադրբեջանական մի քանի տասնյակ զինվորներ։

ԻՊՈՒ ստորաբաժանումները հուլիսի 14-ի երեկոյան անցել են Թաւթսաի ձախարինյակը, դժվարին մարտերով ազատագրել Ջափար գյոպն ու ռազմավարական կարեու նշանակություն ունեցող Գետավանի կամոոջը, միաժամանակ հաջողվել է մոտենալ Արասանգի ջրամբարին։

Հուլիսի 14-ին հակառակորդը հարձակվել է Կուսապատի բարձունքում տեղաբաշխված ԻՊՈՒ պահակակետի վրա։ Հայկական ջոկատը արժանի հակահարվածով հետ է մղել հակառակորդի գահը և հուփսի 15-ի գիշերը վերագոսվել է Արասանգի հիդրոհանգույցի ամբարտակը։ Նույն օրն ադրբեջանցիները հարկադրված թողել են նաև Գետավան գյուղը՝ կրելով կենդանի ուժի և տեխնիկայի նու կորուստներ։

Հուլիսի 16-ի առավոտյան ԼՂՀ ԻՊՈՒ ստոոսբաժանումները լայնածավալ հարձակում են ձեռնարկել Ներքին Հոռաթաղ. Մեծշեն և Մոխոսթաղ գյուղերի ուղղությամբ։ Կատաղի մարտեւից հետո հայ մարտիկներն ազատագրել են ռազմավարական կարեու նշանակության մի քանի բարձունքներ։

Հուլիսի 20-ի երեկոյան հայ մարտիկներն ազատագրել են նաև Մարտակերտի շրջանի Մաղավուզ և Զագփկ գյուղերը՝ վերահսկողության տակ պահելով Արասանգի ջրամբարի ողջ ավազանը։

Այսպիսով, ԼՂՀ ԻՊՈՒ ստորաբաժանումնեւի հուփսյան հակահարձակման արզյունքում Մարտակերտի շրջանի մեծ մասն ազատագրվել է։

Օգոստոսի 12-ին հակառակորդի Թարթառի և Քելբաջարի բւիգադները միաժամանակյա հարձակման են անցել Մարտակերտի ռազմաճակատի ողջ երկայնքով։

Այդ փուլում կարեու նշանակություն է ունեցել Վ. ՍսՄգսյաԱի նախաձեռնությամբ կազմավորված «ածիվ-մահապաոԶեք» կամավորական գումարտակի մասնակցությունը ռազմական գործողություններին։

ԻՊՈՒ-ի ամառային պատերազմաշրջանի գործողությունների վեղուծության արդյունքում առաջացել է զինված ուժերի կենտրոնացված կառավարման միասնական համակարգի ստեղծման, խնդիրների լուծմանը նպատակասլացություն հաղորդելու, ԻՊՈՒ-ն Պաշտպանական շրջանների, գումարտակների (դիվիգիաներ), վաշտերի (մարտկոցներ) կազմակերպական-հաստիքային կառուցվածքի փոխադրելու