էլքեջ, Մանաշիդ, Վերինշեն), Մարտունիի (Վարանդա), Ասկերանի (Մսդիբեկլու, Խոջալու), Մարտակերտի (Կարմիրավան, Մարաղա, Մարտակերտ, Հոռաթաղ), Լաչինի («Մարդասիրական միջանցք»), Կուբաթլուի, Աղդամի (Փափոսվենդ, Շահբուլաղ) շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Հրամանատար՝ Ա. Ղփգորյան, շտաբի պետ՝ Հ. Ավագյան, հետախուզության պետ՝ Վ. Գ-ասպարյան։ Ջոկատից զոհվել է 3 ազատամարտիկ։
Հ. Վարդանյան
«ԶՈՐԱՎԱՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿ», կամավորական ջոկատ։ Կագմավորվել է 1991-ին՝ Մարմարաշենի շտաբի նախաձեռնությամբ՝ 1989-ին ստեղծված Մասիսի շրջանի Մարմարաշեն, Այնթապ, Դարակերտ, նոր Խարբերդ, Ջրահովիտ, Արևաբույր և այլ գյուղերի կամավորական ջոկատների միավորամբ։ Ունեցել է շտաբ։ 1993-ին Մասիսի կամավորական ջոկատների հիմքի վրա կագմավորվել է մոտոհրաձզային գումարտակ (հրամանատար՝ Դ. Մանուկյան, շտաբի պետ՝ Հ. Թադևոսյան)։ 1989-94-ին մասնակցել է ՀՀ Արարատի (Երասխ), Տավուշի (ՄոսեսգեղԼՆոյեմբերյանի (Ոսկեպար), Մեղրիի և ԼՂՀ Հադրութի (Խծաբերդ, Պետրոսաշեն, Սպիտակաշեն, Արփազյադուկ), Շահումյանի (Բուզլուխ, էրքեջ, Մանաշիդ), Ասկերանի (Խոջալու), Մարտունիի (ճարտար), Մարտակերտի (Վանք, Վաղահաս, Մաղաղիս, Թալիշ), Լաչինի («Մարդասիրական միջանցք»), Կուբաթլուի, Ֆիզուլիի (Հորադիզ) շրջանների և Շուշիի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Ջոկատի 82 ազատամարտիկներից կազմված մի խումբ (հրամանատար՝ Ա. Բարության) «Ալքփ(մահապարտներ» գումարտակի կազմում մրա-1 նակցել է Մարտակերտի շրջանի բնակավա.դշր ազատագրմանը։ Ջոկատն ունեցել է նաև զիճտ-1 գործների և ականանետային դասակ (հրաօ» նատար՝ Բ. Բաբախանյան), արտադրել է ակտղ նանետներ, ականներ, նռնակներ և այլն։ Մալայական տարբեր գործողությունների ժամանակ հրամանատարներ են եղել Գ. Մանուկյտ% (ընդհանուր հրամանատար), Հ. ՀայրապետյանղՀ. Բաղդասարյանը, Հ. Թադևոսյանը, Ա. Բա»րությանը, Ռ. Մուսայելյանը, Մ. Մահակյրա&,. Հ. Մովսիսյանը, Ա. Փիլոյանը, Ս. Հայրապեյանը, շտաբի պետեր՝ Շ. Նազարյանը. Հ Թադևոսյանը, Հ. Հայոսպետյանը։ «Զ.Ա»-ի Ո սպա ծառայությունը շարունակում է ՀՀ ԶՈՒում։ Ջոկատից ՀՀ 2-րդ աստիճանի «Մարտակաէ խաչ» շքանշանով պարգևատրվել է 7, ԼԴՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանով՝ 3 ազ-տամարտիկ։ Զոհված ազատամարտիկների հիշտտակը հավերժացնելու համար Մասիս քաղարի հրապարակամ կառուցվել է հուշակոթող, Մարմարաշենում՝ հուշահամափր, մատուռ, Ջոտհովիտում՝ հուշարձան, նոր Խարբերդում՝ Անմահության հուշահամափր, Արևաբույր, Մարմրարաշեն, Ջրահովիտ, Սայաթ-Նովա, Հովտաշսճ Դաշտավան, Նորամարգ, Այնթապ գյուղեաՂ տեղադրվել են խաչքարեր։ Ջոկատից զոհվել է 8 ազատամարտիկ։
Ս. Հայոսպետյան, Մ. Արոյան
ԶՐԱՀԱՏԵհրՆԻԿԱՅԻ ՆՈՐՈԳՄԱՆ ԳՈՒՄԱՐՏԱԿ, ԼՂՀ ԻՊՈՒ ստորաբաժանում։ Տետ Նո րոգման-վերակա նգնողա կ ա ն հենակետ:
