Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/353

Այս էջը սրբագրված չէ

մադասխական միջանցքի բացումը, լռեցրել Ջանհասանի, Քյոսալարի և Ստեփանակերտը շրջապատող այլ հենակետեր։ Վերաբացվել է ՀՀ-ի հետ ցամաքային կարդը։

1988- ի հունիսից հակառակորդն սկսել է լայնածավալ հսսձակում. ընկել է Շահումյանը, ջոկատները ստիպված նահանջել են Մարտակերտի շրջանի զգալի մասից՝ իրենց հետ տանելով խաղաղ բնակչությանը։ ժամանակավոր անհաջողությունից հետո հայրենասիրական ուժերը կասեցրել են հակառակորդի առաջխաղացումը։ Այդ ժամանակ ՊՆ գլխավորել է Վ. Մանուկյանը. նրան հաջողվել է որոշակիորեն մեղմել վիճակը, ընդունել որոշումներ, բարելավել բանակի նյութական ապահովումը, բեկում մտցնել պատերազմի այս փուլում։ 1993-ի ապրիլին իարկանացվել է Քելբաջարի ռազմական գործողու- թյունը, ազատագրվել են Մարտակերտը (հիմնականում), Աղդամը, Ֆիզուլին, Ջաբրայիլը, Կուբաթլուն և Զանգելանը։ 1993-ի դեկտեմբերին հակառակորդը սկսել է լայնածավալ հարձակում ճակատի ամբողջ երկարությամբ՝ Արաքսից մինչև Օմարի լեռնանցք։ Հինգ ամիս տևած ռազմական գործողությունները ավարտվել են հայկական ուժերի լիակատար հաղթանակով։ 1994-ի մայիսի 16-ին Մոսկվայում ստորագրվել է զինադադարի մասին համաձայնազիր (տես նաև Բիշքեկյան ադանագարթյուն)։ Զինաղադարի հաստատումից հետո ստեղծվել են Ռազմաավիացիոն թռիչքատեխնիկական (այժմ՝ Ռազմավիացիոն) ինստիտուտը, ՊՆ բարձրագույն Ռազմական բազմաբնույթ հրամանատարական ոաումնարանը (այժմ՝ Վ. Մարզսյանի անվան ռազմական ինստիտուտ), Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ռազմաբժշկական ֆակուլտետը, Մպաների որակավորման բարձրացման կենտրոնը։

ՀՀ ԶՌՒ դաշնակցային և գործընկերային հարաբերություններ է հաստատել բարեկամ երկրների ԶՌՒ-ի հետ։ ՌԴ-ի հետ ռազմական համագործակցության շրջանակներում գործում են ստորագրված 40 պայմանագրեր և համաձայնագրեր, արձանազրություններ և այլ փաստաթդթեր, իրագործվում են ռազմական համագործակցության ամենամյա համակողմանի ծրագրեր։ Ռազմական համագործակցության է հաստատվել նաև Հունաստանի և Չինաստանի հետ։

Հայաստանի և Հունաստանի միջե ստորագրվել է ռազմական սպառազինության և պաշտպանական տեխնոլոզիաների բնագավառում համագործակցության (միջկառավարական) համաձայնագրեր։ ՀՀ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի անդամ Է։ Պայմանագիրը նախատեսում է միջազգային իրավունքում հայտնի ռազմական համագործակցության ամենաբարձւ մակարդակը՝ հարձակումը ընդդեմ անդամ պետություններից որևէ մեԿամավոր ազատամարկի հավասարազու է հարձակման բոլու անդամ տիկները մարտից առաջ պետությունների վրա։ ՀՀ միացել է ՆԱՏՕ-ի «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրին (1994) և Եվրատլանտյան գործընկերության խորհրդին (1995)։

Գ. Մագսյա Ս., Հայկական բանակ, Ե., 2002։

«ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՆԱԿ», ՀՀ ՊՆ ռազմագիտական եռամսյա հանդես։ Լույս է տեսնում Երևանում 1995-ից։ Գլխավոր խմբագխներ՝ Հ.

Քոթանջյան, Ա. Արագսյան (1998-ից)։ Առաջին երեք համարներում միևնույն հոդվածները հրապարակվել են հայերեն և ռուսերեն, այնուհետև՝ միայն հայերեն՝ ռուսերեն և անզլերեն ամփոփումներով։ Հանդեսը հասցեագրված է Հայկական բանակի բարձրազայն հրամանատարությանը, հետամուտ է ռազմագիտական մտքի զարգացմանը, Հայաստանի անկախության, ԶՌՒ կառուցման պայմաններում փուձում է նպաստել սպայակազմի ռազմական գիտելիքների հարստացմանը, հայկական և արտասահմանյան ԶՌՒ առաջավոր փուձի ուսումնասիրմանն ու տարածմանը, հայերեն ռազմագիտական տերմինաբանության մշակմանը։ Առանձին շարքով ներկայացնում է նաև հայ ռազմական գործիչ-