գացացումը։ Պատերազմը պատկեաղ նկարների գուներանգը հիմնականում առնչվում է ստեղծագուծության ընդհանրա գաղափրաին, բովանդակությանը և ժամանակաշրջանի ոգուն։
Քանդակագործության բնագավառում ստեղծագործական ինքնատիպությամբ և հայւենասիրական պաթոսի դաևումամբ առանձնանում են 5ու. Մինասյանի (զոհված ազատամարտիկներ Ն. և Հ. Հարությունյանների, Ա. Հովհաննիսյանի, Պ. Աբաջյանի հուշարձանները), ե. Թոքմաջյանի և Հ. Թոքմաջյանի («Մոնթե Մելքոնյան», «Վազգեն Սապսյան», «Քփստափու Իվանյան», «Կաատ Մկրտչյան» հուշարձանները են), Տ. Հակոբյանի («ԹաթուլԿոդեյան» հուշահամալիրը են), Գ. Գեոպյանի («Ադավնիները իրաչեր են կրում» հուշահամալիրը են), Հ. Ստեփանյանի և Վ. Համբարձումյանի (Մարտակերտի շրջանի Կարմիրավանի մատույցներում զոհված 14 ագրստամարտիկներին նվիրված խաչքար-աղբյուրը, «Մոնթե Մելքոնյան» խաչքար-հուշակոթողը են), Ա. Փանրայանի (Արգելի զոհված ազատամարտիկներին նվիրված հուշրսհամալիրը) և ուրիշների գործերը։ Հուշարձանների, հուշակոթողների և համալիրների մեծ մասն աչքի են ընկնում կառուցվածքի ու դեկորատիվհարդարանքի պապությամբ և քանդակագործության ազգային ավանդույթների պահպանությամբ։ ճաշակի նւբությամբ և ինքնատիպությամբ առանձնանում է նաև զոհված ազատամարտիկների՝ Եոաբլուրում, Երևանի, Ստեփանակերտի,ՀՀ ու ԼՂՀ տարբեր բնակավայրերի պանթեոններում և գերեզմանոցներում տեղադրված հուշարձանները, հուշահամալիրները և տապանաքարերը։
Լուսանկարչության բնագավառում փաստատեղեկատվական նյութելով առանձնանում են լուսանկարիչներ Մ. Շահբագյանի, Հ. Արմենակյանի, Ռ. Սապսյանի, Ա. Երամիշյանի, Ռ. Մանգասարյանի և ուրիշների գործերը։ Նրանց լուսանկարների զգալի մասը հրատարակվել են ՀՀ, ՌԴ և այլ երկրների թերթերում ու ամսագրերում։
Ղարաբարլյան պատերազմի տարիներին զոհվել են նկարիչներ և քանդակագործներ Մ. Ալեքսանյանը (1975-94), Ե. Աղաջանյանը (1973-94), Հ. Ապրեսյանը (1969-92), Գ. Ապփկյանը (1961-92), Վ. Առաքելյանը (1960-94), 0-. Ավայյանը (1970-93), Մ. Գալստյանը (1959-92), Ա. Գեուզյանը (1976-94). Վ. Գյուլազյանը (1957-94), Ա. Թարվերդյանը (1955-92), Ա. Լևոնյանը (1975-94), Ս. Խաչատրյանը (1958-94), Վ. Կարապետյանը (1955-92), Ա. Հակոբյանը (1975-94), Գ. Համբարձումյանը (1958-94), Մ. Ղափբյանը (1968-92), Ա. Մարգարյանը (1955-92), Ա. Պետրոսյանը (1970-94), Կ. Ջանյանը (1968-94), Ա. Սապսյանը (1968-93), Կ. Սափբեկյանը (1972-92), Լ. Ստեփանյանը (1960-90), Ա. ՏերՍտեփանյանը (1966-92), Հ. Փափազյանը (1953-92)։ Հետմահու ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 1-ին աստիճանի և ՀՀ 2-րդ աստիճանի շքանշաններով, «Շուշիի ազատագրման համար» մեդալով պարգևատրվել է Ա. Ղափբյանը, ՀՀ և ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանով՝ Գ. Համբարձումյանը, ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանով՝ Վ. Գյուլազյանը, ՀՀ 1-ին աստիճանի «Մարտական խաչով»՝ Կ. Սափբեկյանը, ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանով՝ Հ. Փափագյանը, ՀՀ 2-րդ աստիճանի «Մարտական խաչով»՝ Ա. Տեր-Ստեփանյանը,ՀՀ «Արիություն» մեդալով՝ 28 արվեստագետ-ազատամարտիկ։
1998- ին և 2000-ին Երևանում «Զենք և վրձին» խորագիրը կրողցուցահանդեսներում ներկայացվել են զոհված ազատամարտիկների գեղանկարչական ստեղծագործությունները և քանդակները։ Երևանի Արաբկիր համայնքում 2000-ին բացվել է Ա. Ղափբյանի թանգարան-ցուցասրահը։
ԱԱթայան. «Արցախյան պատերազմի ազատամարտիկ» ԱԹԱՅԱՆ Ալեքսանդր Քփստափուի (ծ. 103.
(Ֆ. Ավազյանի դիմանկարը) 1953, Ստեփանակերտ), գեղանկարիչ։ Ավարտել է
Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտը։ ԼՂՀ նկարիչների միության անդամ (1987)։ 1991-ից՝ Արցախի համալսարանի կերպարվեստի բաժնի դասախոս։ Արցախի ազգային-ազատագրական պայքարի թեման արտացոլված է Ա-ի «Արցախյան պատերազմի ազատամարտիկ» (Ֆ. Ավազյանի դիմանկարը, կտավ, յոպաներկ), «Արցախը արթնանում է» (կտավ, յոպաներկ, Հայաստանի ազգային պատկերասրահում), «Բողոք» (յոպաներկ) և այլ գործերում։ ԼՂՀ Եղիշեի անվան մրցանակ։
