Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/473

Այս էջը սրբագրված չէ

«ՄԱՐՏԻԿ», շաբաթաթերթ, ՊԲ պաշտոնաթերթ։ Հիմնադրվել է 1993-ի մարտի 16-ին։ Խմբագիրներ՝ Վ. Աթաջանյան (1993-94). Վ. Աթանեսյան (1995-96), Հ. Ալեքսանյան (1996-98), Մ. Պետրոսյան (1998-2004), Ս. Սարամյան (2004-ից)։

Լուսաբանում է բանակային կյանքը, Դյառսբաղյան պատերազմի դասերը. ժամանակագրությունը, տոյագարմ զոհված ազատամարտիկների և պատերազմի մյուս մասնակիցների սխրագործությունները ներկայացնող նյութել։ Հիմնական խորագրերն են՝ «Պաշտոնական», «Բանակային առօրյա», «Ռազմական լարտու». «Մեկնաբանի սյունակ», «Իրավաբանի անկյուն», «Մեզ գրում են». «Հիշողության դաշտ», «Լուսամատյան», «ԱյՄ քաջազուն». «Նամականի», «Մարզական», «Աշխարհաքաղաքականություն», «Միջազգային», «Հետաքլքիր է իմանալ», «ժամանցի սրահ» են։

Ս. ՄսՄգաղան

ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ Գյուլաբ Արամի քծ. 28.12. 1925. Ձարդախլու (ԱՀ Շամխուի շրջան վ, քաղաքագետ, հրապարակախոս։ Փիլիսովրայական գիտությունների թեկնածու (1953), պրոֆեսու (1992), Մոսկվայի ժողովուրդների հոգեու միասնության միջազգային ակադեմիայի անդամ (1998)։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից (1941-44)։ Ավարտել է Երևանի Խ. Աբոկըսնի անվան հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտը (1949) և Մոսկվայի պետական մանկավարժական ինստիտուտի ասոլիրանտուրան (1953)։ 1953-65-ին աշխատել է Ռյազանի (ՌԴ) մանկավարժական, 1965-90ին՝ բժշկական ինստիտուտներում. 1991-ից՝ ռադիոտեխնիկական ակադեմիայում։ «Լեգենդար Ձարդախլուի, Լեռնային Ղարաբադի, Գետաշենի ողբերգությունների մասին իմ հեռագրերը» (ռուսերեն. Ռյազան, 1994), «Գորբաչովը և Լեռնային Ղարաբաղի ողբերգությունը» (ռուսերեն. Ռյազան, 2000) գրքերում փաստացի նյութերով բացահայտել է Մ. Գորբաչովի դերակատարությունը և հանցավորությունը Խորհրդային Միությունում ազգամիջյան հարաբերությունների ճգնաժամի առաջացման խնդրում ու Լեռնային Դյարաբաղում, Հյուսիսային Արցախում, Ադրբեջանի հայաշատ բնակավայրերում տեղի ունեցած ողբերգություններում։ Հիմնավորել է Ղարաբաղյան ազատագրական շարժման րադարացիությունը. դատաոյաշտել Սամտսյիթի ցեղասպանությունը, Բաքվի ջապեղր, քննադատել խորհրդային վարչահրամայական վերնախավի կայսերապաշտական-շովինիստական քաղաքականությունը։

Եպ. յ1աոտբէրռղսօո.€Ն\սՅ\ւ ս ցտբօտօհա «օշաոօաքյրեօեա աօտսոսՅՅԼ Տ., 1986 Ոօց ոստօս ցտբօտ«օոօ ոօշտյոօտտՅրեոօրօ աօտսռսՅՅա, Շռւտաաօէրտբա, 1988 Ի1օս տ6ճ6դ>շաա,ւ ՐօբՏօսօտ օ տբա-քցսս ,ւ6Ր6«ցլյքաօրօ շտա ՝4ռբցՀար\, էՅօրօբոօա թօբռօօճռ, ԲոՅԶՈհ, 1994 Ւկցբօշաե, օոօբօ ս Իրօցտցօ էրօատս ՀՀԱՅԻրս, ԲոՅօա,, 1998 ձբՅսաշաս Օշրտօոհօո տ ԲոՅէտտ (1916—1918 77.), ԲոՅ<աե, 2002 Օրիսզտբեր Բտշոգօաա .4ց.՝ւտ յ<օաբաաբՑ բօբօցօ ԲոՅօար (1921—1925 ո\), ԲոՅօռե, 2002 V սսՀթօՓօոռ յ ռբՅստոՀՕՐՕ բռցսօ (տբս ասա, 1993, 1995, 2002), ԲոՅահ, 2002. ՄԱՐՏԻՐԱՍՅԱՆ Գրիգոր Հրաչի, «Բժիշկ» (ծ. 20.3.1953, Երևան), հրետանավոր։ ՀՀ բանակի մայոր (1999)։ 1971-73-ին ծառայել է ԽԱՀՄ ԶՕՐ-ում։ Ավարտել է Կալինինգրադի (ՌԴ) ճշգրիտ-չափիչ սարքավորումների և ավտոմատիկայի դասընթացները (1978)։ 1992-93-ին՝ ԼՂ ՀՕՊ-ի շտաբի պետի, 1993-2000-ին՝ 14° դիվիզիոնի հրամանատարի տեղակալ, ապա՝ 14° զորամասի հրամանատար։ 1990-94-ին «Արեան» փրկարարական կամավորական ջոկատի (հրամանատար) և ՀՕՊ-ի հաշվարկի կազմերում մասնակցել է ՀՀ Արարատի (Երասխ), Վայքի (Բարձրունի).Նոյեմբերյանի (Ասկեպար), Մեղրիի (Նյուվադի), ԼՂՀ Հադրութի (Տող), Մարտակերտի, Ասկերանի. Մարտունիի. Քելբաջարի, Ֆիզուլիի (Հորադիզ) և այլ շրջանների ինէնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։

1988- ի ապրիլի 14-ին Մ. (իր հաշվարկով) ոչնչացրել է հակառակորդի «ՍՌՒ-25» մարտական ինքնաթիռ։

Պարգևատրվել է ՀՀ «Արիություն» և ՊՆ «Դրաստամատ Կանայան» մեդալներով։ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ Էդորարդ Ռազմիկի ք25.9. 1972. Երևան - 22.11.1992. գ. Գյուլեբիրդ (Լաչինի շրջան)), ազատամարտիկ, մահապարտ։ ԵԿՄ անդամ (1992)։ 1990-9Լին ծառայել է Գերմանիայում տեղակայված ԽՄՀՄ զորախմբում։ 1990-92-ին սովորել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում։ 1992-ի օգոստոսին «Աբծիվ-մահապսՄտճեփ» կազմում մասնակցել է Մարտակերտի (Կիչան. Դրմբոն, Վանք, Վաղահաս. Հարությունագոմեր). Լաչինի («Մարդասիրական միջանցք», Գյալիբերդ) շրջանների ազատագրական մարտերին։