իրողություններ, երբեմն էլ չի ցանկանում անպարկեշտ արտահայտություններ ասել։
Ամեն մի նախադասության մեջ առկա է նախադասության արտատահայտված մտքի և իրականության հարաբերությունը, այսինքն նախադասություններում խոսողն արտահայտում է իր վերաբերմունքը, նպատակը, մի դեպքում խոսողը կարող է պատմել, հաղորդել որևէ իրողություն, մի այլ դեպքում նա կարող է հարցնել որևէ բանի մասին, երրորդ դեպքում՝ իր կամքը թելադրել դիմացինին, չորրորդ դեպքում՝ արտահայտել իր հոգեկան ապրումներն այս կամ այն իրողության հանդեպ։ Ըստ այսմ էլ նախադասություններն ունենում են զանազան հնչերանգներ։ Նախադասություններն ըստ հնչերանգի լինում են պատմողական, հարցական, հրամայական և բացականչական:
Այս երանգները, ճիշտ է, ունեն իրենց որոշակի հատկանիշները, սակայն դրանք միմյանցից խիստ անջատված չեն։ Եվ դա բնական է, քանի որ մարդկային խոսքը միատարր չէ, այլ հարուստ է զանազան երանգներով, ապրումներով, նպատակներով, արտահայտչական զանազան նրբերանգներով, որոնք զուգակցվում են արտահայտվող մտքին։ Այդ երանգների ակնառու դրսևորմանը հաճախ օժանդակում են եղանակավորող բառերը, կոչականները և այլ բառեր։
Պատմողական նախադասություններով խոսողը պատմում, հաղորդում է իր իմացածը, հաստատում կամ ժխտում որևէ իրողություն: Ի տարբերություն այլ հնչերանգներ ունեցող նախադասությունների, պատմողական նախադասությունների արտահայտած միտքն ունի առարկայական (օբյեկտիվ) բովանդակություն։ Այդ պատճառով էլ նրանցում ավելի շատ գործածվում են սահմանական եղանակի, ինչպես նաև պայմանական, ենթադրական, հարկադրական ու ըղձական եղանակների բայեր։ Այլ կերպ ասած՝ պատմողական նախադասություններում չկա խոսողի (պատմողի) ենթակայական (սուբյեկտիվ) ընդգծված հնչերանգը։ Այստեղ նախադասության հնչերանգը, տեմպը, ռիթմը շատ «խաղաղ» են, ընդ որում, ձայնն աստիճանաբար դանդաղ բարձրանում է ու նույն «խաղաղությամբ» կամաց իջնում մինչև հնչերանգի ավարտը։ Պատմողական նախադասություններում տրամաբանական շեշտը գերազանցապես ընկնում է ստորոգյալի վրա։ Այսպիսի նախադասությունները լայն գործածություն ունեն, որովհետև մարդն ավելի շատ ասում, պատմում, հաղորդում, նկարագրում է երևույթներն ու իրողությունները, քան հարցնում, հրամայում կամ արտահայտում իր վերաբերմունքը։
