— Սիրո՞ւմ ես քո հայրենիքը։
— Այո՛, իհարկե:
— Իսկ մո՞րդ։
— Անշուշտ:
— Արմենը հիվանդացել է։
— Վա՜յ, ափսո՜ս...
— Սամվե՛լ:
— Ի՞նչ է, դավաճան» (Րաֆֆի)։
— «Ավա՜գ, Ավա՜գ, հե՜յ, Ավա՜գ»:
— Հե՜յ»: (Հ. Թումանյան)
Պարզ ընդարձակ կոչվում է այն նախադասությունը, որտեղ գլխավոր անդամների հետ առկա է առնվազն մեկ երկրորդական անդամ։ Օրինակներ՝ Սուրենը պարտաճանաչ աշակերտ է: Անծայրածիր տիեզերքում հրթիռն անհայտացավ: Երկաթը տաք-տաք կծեծեն: Այսօրվա գործը երբեք վաղվան մի՛ թողնիր: Ամենուրեք հետևողականորեն պաշտպանել խաղաղությունն ամբողջ աշխարհում: Հազար ինը հարյուր քառասունմեկ թվականի հունիսի քսաներկուսը...
Նախադասություններն ըստ իրենց գլխավոր և երկրորդական անդամների առկայության և զեղչման լինում են լրիվ և թերի: Այն նախադասությունը, որի գլխավոր ու երկրորդական անդամները քերականորեն առկա են, կոչվում է լրիվ: Իսկ այն նախադասությունը, որի որևէ անդամը զեղչված է, բայց մտքով վերականգնվում է, կոչվում է թերի[1]: Ոճական առումով կարող են զեղչվել ենթական, ստորոգյալը, երկրորդական անդամները, ըստ այսմ էլ նախադասությունը լինում է զեղչված ենթակայով, զեղչված ստորոգյալով և այլն։
Թերի նախադասությունները լինում են անկախ և կախյալ: Անկախ են կոչվում այն թերի նախադասությունները, որոնք ունեն ինքնուրույն գործածություն և կառուցվածքով էլ պարզ են։ Օրինակներ՝ Նստեցինք: Ապա կարդա: Չխոսե՛ս: Ա. Կարպովը՝ չեմպիոն: Սրանք գործածական են հատկապես բանավոր խոսքում։ Բերված նախադասությունները, հասկանալի է, պարզ համառոտ են։ Սրանց առնվազն մեկ երկրորդական անդամ ավելացնելու դեպքում կունենանք պարզ ընդարձակ
- ↑ Տե՛ս նաև Վ. Առաքելյան, Հայերենի շարահյուսություն, հ. 2, Երևան, 1964։ Ս. Աբրահամյան, Ժամանակակից հայերենի քերականություն, Երևան, 1969 (1977)։
