Ողիղ կառքի առջև։ Ձիերը խրտնեցին, աջակողմինը փոքր էր մնում, որ ոտը դնի գետնի վրա տարածվածի կրծքին։
Ամենքը շփոթված նայեցին դեպի այն կողմ։ Կառավարը ամուր սեղմած ուներ յուր ձեռքերում ձիերի սանձը։ Սմբատը վախեցած նայեց դեպի ցած․․․ և բանը պարզվեց նրա համար։ Այնտեղ, գետնի վրա, յուր ոտների տակ, փոշիի մեջ տարածված էր յուր մոր անշունչ մարմինը, մի կտոր սև լաթի պես։ Նա վայր ցատկեց կառքից, մոտեցավ և գունաթափ, դողդողալով, թեքվեց մոր վրա։ Նա բռնեց նրա թևից, գոռալով․
— Մայրի՛կ, մայրի՛կ։
Մայրիկն անշարժ էր, կենդանության և ոչ մի նշույլ չէր արտահայտում նրա նիհար, պարզ-մոխրագույն դեմքը։ Ազգականներն օգնեցին որդուն՝ բարձրացնել մոր անշնչացած մարմինն ու դնել պատշգամբի վրա, ուր հավաքված էր ճամբորդներ ուղեկցողների մի մեծ խումբ։ Մեկը մի շիշ ջուր բերեց և սկսեց սրսկել Հռիփսիմեի երեսին։ Տեղի ունեցավ խիստ իրարանցում, ազգական կանայք բարձրացրին անասելի աղմուկ։ Հռիփսիմեի քույրը բարձր ձայնով լալիս էր, նա կարծում էր, որ հարվածը մահացու է։ Սակայն սառի ջրի ազդեցությունից դանդաղորեն ետ շարժվեցին ուշաթափվածի կոպերը։ Նա աչքերը բաց արեց և, մի անգամ արտասանելով որդու անունը, կրկին թուլացավ և ընկավ Սմբատի գիրկը։
— Պարոն, ներեցեք, մենք սպասել չենք կարող,— լսեց Սմբատը յուր հետևից կոնդուկտորի անվրդով ձայնը։
Արդարև, կառքը սպասել չէր կարող, ճանապարհորդները արդեն տրտնջում էին։ Իսկ այստեղ տակավին գրեթե անշունչ ընկած էր նրա մայրը։ Նա դարձավ կոնդուկտորին։
— Թողեք իրեղեններս ցած բերեն։
Նույն վարկյանին Հռիփսիմեն բոլորովին սթափվեց։ Նրան կառք դրեցին՝ տուն տանելու։ Նա կրկնում էր․
— Մի՜ գնար, մի՜ գնար։
Եվ Սմբատը պատասխանեց․
- Ո՜ւր կարող եմ գնալ․․․
Հետո, երեսը մի կողմ դարձնելով, որ աչքերի արտասուքը թաքցնի, ցածր ձայնով, այնպես որ միայն ինքը կարող էր լսել, արտասանեց․
— Այս թանկագին շղթան անկարելի է փշրել․․․
