ԳԼՈԻԽ Դ.
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ՀԱՄԱԳՈԻՄԱՐԸ
ԵԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
1905 Հոկտ. 17ին, թագաւորին Հրովարտակով Ռուսաստանին շնորհուեցաւ Սահմանադրութիւն: Ծնունդ առին ազատ հիմնարկութիւններ, որոնք ժողովուրդի կամքը պիտի արտայայտէին: Նախքան Պըտական Դումայի սայսինքն՝ ռուսական պարլամենտի հրաւիրումը, կազմուեցաւ Բուլիգինի յայտնի յանձնախումբը, որ պաշտօն ստանձնեց ծանօթանալ ժողովուրդի ցանկութիւններու հետ։
Բուլիգինը ներքին գորհոց նախարար էր։ Հայերն ալ պէտք է իրենց ցանկութիւնները յայտնէին։ 1906 թուին որոշուեցաւ հրաւիրել առաջին ընդհանուր ռուսահայկական համագումարը, որ կովկասահայ կեանքի մէջ նշանակալից երեւոյթ մըն էր:
Ամբողջ Ռուսաստանի, Կովկասի, Մոսկուայի, Փեթերպուրգի մէջ ապրող Հայերը հրաւիրուած էին իրենց պատգամաւորներով մասնակցիլ այդ համագումարին: Հոն պէտք է ձեւակերպէին հայ ժողովուրդի քաղաքական պահանջները: Կազմւեցաւ նախաձեռնող մարմին մը, որուն կանդամակցէի որպէս քաղաքագլուխ:
Կոմիտէի հենց առաջին նիստի մէջ երեւան եկան շարք մը լուրջ դժուարութիւններ։ Ի՞նչ հիմ–