Էջ:Arakel of Tabriz, History.djvu/284

չարախոսներից մեկը՝ Ագուլիսի մահմեդական բնակիչ, որի մասին կանխավ հիշատակեցինք, Շահռուզ բեկ անունով շահի առջև ասաց, թե՝ «Տեր Անդրեասը, որ մանուկների կուլակները ածիլել էր, ոչ թե իր խելքով էր արել, այլ իր վերադասի խորհրդով, քանզի իրեն խրատիչ ուներ: Անմիջապես հարցում արին խրատողի մասին, թե ով է: Մարդկանց ու անասանների համեմատության մեջ մահմեդականները համեմատվում են օձի հետ նախանձի ու նենգության պատճառով, որ ի բնե ունեն քրիստոնյա ազգերի ու հավատի հանդեպ։ Դրանցից մեկը այս Շահռուզ բեկն էր նույն ախտով հիվանդացած. սա Մովսես վարդապետին մատնեց շահի ձեռքը՝ ասելով.«Կա մի մարդ, որի անունն է Մովսես, որ քրիստոնեական կրոնի վարդապետ է. սրա բնակության վայրը Տաթև վանքն է, իսկ ինքը Սյունյաց երկրից է։ Նա է տեր Անդրեասի օրենքուսույցն ու դաստիարակը։ Սրա համար թագավորից հրաման եղավ զորականներ ուղարկել, Մովսեսին բռնել և կապանքներով բերել թագավորի մոտ: Զորականները գնացին Մովսես վարդապետին բռնեցին, սրա հետ նաև Պողոս վարդապետին։ Զուգափայտից օղակ սարքեցին, դրին նրանց պարանոցները, և երկաթե ոտնակապեր՝ ոտքերը, ձյուն-ձմեռվա ցուրտ օրերին երկու վարդապետներին բերին շահի բանակը և հայտնեցին նրան: Իրենց խորհրդակցության սենյակում քննել էր շահը և ասել. «Եթե երկու մարդ սպանեմ, քրիստոնյաներին քիչ վնաս կլինի, մեզ էլ քիչ օգուտ, բայց նրանցից կառնեմ դրամի խոշոր տուգանք, որով մեզ ավելի օգուտ կլինի, իսկ նրանց վնաս»։ Եվ այսպես ագահության և դրամամոլության հետևանքով տուգանք դրեց վարդապետների վրա. ասելով՝ «Եթե հինգ հարյուր թուման տան, ապա ազատ կգնան»։ Իսկ քրիստոնյաները աղերսագիր ներկայացրին թագավորի նախարարներին, որպեսզի նրանք արքային խնդրեն տուգանքը թեթևացնել։ Նախարարների միջնորդության հետևանքով տուգանքը իջավ երեք հարյուր թումանի, և այնտեղ վճռեց, թե անպատճառ պետք է տան։ Նրանց վրա զորականներ նշանակեց, որ առնեն։ Իսկ վարդապետները, որովհետև միջոց չունեին, որ տուգանքը տային, ուստի ելան շրջագայության ողորմություն խնդրելու հայոց ողջ ազգից։