քաղաքականությունն առաջ է գնում ամբողջ ուժով»,-601 թունոտ ձևով զրպարտությունը ավարտում է Նարիմանովը։
Ադրբեջանի ղեկավարության նման դիրքորոշման դեմ բազմաթիվ բողոքներ են ուղարկվում Թիֆլիս, Մոսկվա և Երևան։ Անդրերկրկոմը կրկին ու կրկին անդրադառնում է Լեռնային Ղարաբաղի հարցին։ Անդրերկրկոմի Կենտկոմի 1923թ. հունիսի 27-ին տեղի ունեցած պլենումը, լսելով Ղարաբաղի ժամանակավոր կոմիտեի գործունեության մասին Շաղունցի և Կարակոզովի զեկուցումները, պահանջում է «մեկ ամսվա ժամկետում Լեռնային Ղարաբաղն անջատել՝ իբրև ինքնավար մարզ»602։
1923թ. հուլիսի 1-ին Ադրկոմկուսի Կենտկոմի նախագահությունը, այլ ելք չունենալով, Կենտգործկոմին հանձնարարում է. «Հռչակել Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ Խանբենդի կենտրոնով և գործադիր կոմիտեով»։ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի հեղկոմի նախագահ է նշանակվում Արմենակ Կարակոզովը, իսկ կուսմարզկոմի նախագահ՝ Սերո Մանուցյանը603։
Արցախյան հիմնահարցը երկար չարչրկելուց հետո 1923թ. հուլիսի 7-ին Ադրբեջանի Կենտգործկոմը ընդունեց հռչակագիր «Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի» կազմավորման մասին։ Սակայն այս որոշումն էլ կիսատ պռատ էր։ Մարզից անջատեցին նրա հարթավայրային շրջանը և Աղդամ ավանը։ Այն դարձրին Ադրբեջանական շրջկենտրոն։ Ղարաբաղի լեռնային շրջանի արևմտյան մասը Արաքսի ափից մինչև փոքր Կովկասյան լեռնաշղթայի հյուսիսային փեշերը կտրեցին և ստեղծեցին «Քուրդիստանի գավառ», դրանով իսկ Արցախը անջատեցին մայր Հայաստանից։ Ադրբեջանի ղեկավարությունը դրանով Մոսկվայի վերադաս մարմիններին փորձում էր ցույց տալ հանրապետությունում ազգային փոքրամասնության նկատմամբ ունեցած իր «հոգատարությունը»։ Իր դիվային ծրագրերը իրականացնելուց հետո Ադրբեջանը շուտով վերացրեց Քուրդիստանի գավառը և ստեղծեց Քելբաջարի, Լաչինի, Կուբաթլիի և Զանգելանի շրջանները։ Դեռ ավելին, կարճ ժամանակահատվածում թրքացվեց վերոհիշյալ շրջանների գրեթե ողջ քուրդ ազգաբնակչությունը։
Մարզից անջատեցին ամբողջ հյուսիսային Արցախը՝ Թալիշի
