բանը ոչխարի հետ է լինում` անձրևի, կարկուտի տակ թրջվում, այրվում և դրա փոխարեն տարվա վերջում ստանում մի երկու ոչխար:
***
Վրաններն ենք վերադառնում։ Իրար ձեն են տալիս, թե քաղաքից մարդ է եկել։ Ու գալիս են սարի գագաթից, ձորերից լանջերից, մոթալ փափախներով, թխադեմ, բարձրախոս և խանչալից անբաժան սարալուեցիք։
Մեկը հողի պակասությունից է գանգատվում, մյուսը թե՝ ոչխարը սատկոտում է, երրորդը տուրքերի մասին է հարցնում։
Վեճեր միշտ էլ լինում են. երբեմն բանը հասնում է դագանակի կամ խանչալի։ Եվ ախսախկալն է, որ դատ է անում, մի կողմին համոզում, երկրորդ կողմին հանդիմանում, մի կերպ հաշտեցնում։
Չեն ուզում, որ բանը հասնի դատարանին։ Այդ նախ՝ ծախսի հետ է կապված, հետո՝ հնամյա ադաթը ոտնակոխ անել է նշանակում։
— Ջանըմ, հիմա լավ է, ամեն բան հեշտացել է,— ասում է հինայած մորուքով մի ծերունի, որի հանդեպ մյուսները մի խորին պատկառանք են տածում։
Ու սկսվում է «շուրա հուքումաթի» գովասանքը։ Իհարկե, այժմ լավ է, բայց հնից մնացած շողոքորթ ձևերը ոսկրացել են։ Բեկն ու պրիստավը նրանց սովորեցրել են մանվածապատ դարձվածքներ, երկմիտ խոսքեր, ակնարկներ, զգույշ և առատ գովասանք, շարբաթած անուշ խոսքերով։
Եվ այդ ալևորը պատմում է հին մի դեպք, թե ինչպես հարևանը կացնով տալիս է ու նրա գոմեշի պոչը կտրում։
Երկու տարի գործը դատարանում քաշքշում են, գնում է գալիս, մի գոմշի գին էլ կաշաոք տալիս։
Վերջը դատ են անում։
— է, «փադիշահի» օրենք, դատավորը ռուս, ես էլ մի անլեզու հայվան։ Մի Ալիշ թեյ կար, մեր Սարալուի բեկերից։ Էն էլ դիլբանջ էր (թարգման)։ Դատավորը խոսեց, ասեց, Ալիշ բեյի վրա «չորտ-չորտ» արեց ու վեր կացավ գնաց։
Հիմա Ալիշ բեյը ոնց է կարմրել։
Հարցնում եմ նրան, թե բանն ինչումն է։ Ալիշ բեյը թէ՝
