Էջ:Axel Bakunts, Collected works, vol. 2 (Ակսել Բակունց, Երկերի ժողովածու, հատոր 2-րդ).djvu/543

Հովհան Ծործորեցուն: Ն. Մառը հավանկան հեղինակ համարում է Մխիթ ար Դոշին: Այն սակավաթիվ առակներից է որ զերծ են մնացել piurnյսփւոսակսւն մեկնությունից: Առակն ունի միայն Սի վարիանտ4 Հա|հս>ն Ծործււրեցուն վերագրած «Քարոզ գրքի» մեջ: 15. «Թագավոր և ,— Հրատարակել Լ Վ. վ. Հովնանյանը, 1890 թ.: Նման սյուժե ունի նաև «Կալիլա և Դիմնան»: Դրանով պիտի ршдшшгЬ|, որ հայերեն տեքստը' «Թագավոր և o և որգի թագավորին» սկսվուԱ է «ասի յաոակաց» թառերով: Թացի Ամստերգամի «Աղվեսագրքի» (1668) վարիանտից, կան և հայերեն այլ վարիանտներ: Մենք հիմք ընդունել ենք Օտեփաննոսի ժողովածուի վարիանտը, որ ավելի կենղւսնի քեզվով է և ընդարձակ: Այղ առակը վերջանում է հետևյալ խրատով. «Հին թշնամին նոր սիրելի շի լինիր, և նար չկա, որ այլ լինի, ով միտս ունի, իմասցի»: 16. «Առյուծ և աղվես և — Առակը հայտնի է չորս վարիանտով: Առակի վերջի գռեհկությունները կրհատել ենք: Նման առակ ունի նաև ևգոպռսը. այս աոթիվ Ն. Մաոը հետևյալ միտքն հայտնեք. «Հայկական տեքստը հաճախ ներկայացնում է հունարենում անհայտ խմբագրություն, և այս դեպքում հայ այլաբանական գրականությունը մեզ համար կարող է պահած լինել Եզոսյոսի առակի կորած վարիանտը» (Ն. Մաո, 478): 1 «Կաթ մեղու պատճառ պատերազմի», — Զեաեղել ենք նաև իբրև սկզբնաղբյուր Հովն. Թումանլանի «Մի կաթիլ մեղրը: Ավեյի սեղմ ունի «Պանչանտրս» սանսկրիտ մատյանը, ոստ որի որսորդն է գտնում մեղրի խորիսխը և ուզում է ծախե, մի կաթիլ կաթում է գեւոնին և աղն: Անհավանական համարեքով սանսկրիտից անմիջապես հայերենի փոխադրելը, Ղ․ վ․ Հուվնանյանը ենթադրում է, որ արաբ թարգմանությունից է մտել Ոսկեփորիկի և Վար ղանի առակների ժողովածուների մեջ: Ըստ Ն. Մաոի' «Աղվեսագրքի» մեջ անցել է «Կալիլա և Դիմնայից»: 18. «Կտակ վասն գանձի«»,— «Ցուզանե աոակս, թե աշխատանքը մեծ բարիք է և շատ օգուտ թե այս և թե այն կյանքումս: Ամենատարածված առակներից մեկն է մեզանում, և