Բնիկներից բացի, հողաբաժանության ընթացքում գյուղերում տեղավորվել և տեղացիների հետ հավասար հող են ստացել 65000 գաղթականներ, որոնց հոծ բազմությունը գյուղից գյուղ էր թափառում և, ընչազուրկ լինելով, ապրում էր վարձու աշխատանքով։ Ներքին հողաբաժանության ընթացքում տեղավորված գաղթականների այդ թվի մեծ տոկոսն ընկնում է Սուրմալուի գավառի և ապա՝ Տաճկաստանի զանազան շրջանների վրա։ Այսպիսով, այդպիսի մի կոնտինգենտ հողի հետ կապելով՝ հանրապետությունը ոչ միայն ազատվեց հողազուրկ գաղթականությունից, այլև ձեռք բերեց շատ հմուտ բամբակագործների, ծխախոտագործների և այգեգործների։
Սակայն գավառների հողային հարմարությունները բավարար չեղան բոլոր հողազուրկներին տեղավորելու։ Եթե դրա վրա ավելացնենք և այն, որ շատ գյուղեր ստացել են չնչին հողաբաժին, որպիսին գյուղատնտեսության այսօրվա հետամնաց տեխնիկայով չի կարող բավարար եկամուտ հայթայթել հող ստացող ծխի համար, ապա պարզ կլինի, որ հողազուրկների կողքին մենք ունենք և հողապակաս գյուղացիների պատկառելի մի բազմություն, որ տեղափոխության և հողառատ շրջաններում տեղավորելու կարգով միայն կարողանալու են բարձրացնել իրենց տնտեսությունը և բարեկեցիկ վիճակ ստեղծել։ Հողվարչության թվերով՝ Հայաստանում դեռ մնում են 50 ООО-ի չափ հողազուրկ յուղացիներ, որոնց ճնշող մասը տեղացիներ չեն, և 40 ООО-ի չափ հողապակաս գյուղացիներ։ Հողի կարիք ունեցող 40 000 շունչն ըստ գավառների դասավորված են հետևյալ կերպ.
| Գավառները | Հողազուրկ
գաղթ․ |
Հողապակաս
գյուղաց․ |
Ընդամենը |
|---|---|---|---|
Ծխերով | |||
| Երևան
Էջմիածին Լենինական Փամբակ-Լոռի Դիլիջան Զանգեզուր և Մեղրի Դարալագյազ Նոր Բայազետ |
3200
3100 2200 800 400 — — — |
1500
2500 500 500 1000 1000 600 400 |
4700
5600 2700 1300 1400 1000 600 400 |
| Ընդամենը | 9700 | 8000 | 17700 |
