104. ԴԵՐԵՆԻԿ ՃԻԶՄԵՃՅԱՆԻՆ
(էջ 361)
Առաջին անգամ հրատարակվել է՝ Ճիզմեճյան, Էջ 88—89 (լուսապատճենը՝ էջ 90), երկրորդ անգամ՝ «Նամականի», էջ 128—129։
Տպագրվում է առաջին հրատարակությունից։
1. Նիրվանան ունիս — նիրվանան կենարոնական հասկացություն է հնդկական կրոնում՝ բուդդայականության մեջ։ Ցույց է տալիս մարդու հոգևոր զարգացման բարձրագույն վիճակը, վերջնական նպատակը։
2. Ինչո՞ւ միշտ ձեր մեջ չեմ — ակնարկում է Թուրինի ուսանողական միջավայրը (տե՜ս №№ 92 և 94 նամակները)։
3. Ձեռք մը սիրտս ամբողջ պատառ-պատառ ըրավ և հեռացավ—տե՛ս № 90 նամակի № 8 ծանոթագրությունը։
4. Ստոյիկը — տե՜ս № 90 նամակի № 11 ծանոթագրությունը։
5. Նամակեդ գոհ մնացի — Դ. Ճիզմեճյանի այդ նամակը չի հասել մեզ։
6. «Արմենուհին» անունով վիպերգ մը գրեցի — տե՜ս № 101 Նամակի № 1 ծանոթագրությունը։
7. «Տոնելեն» — խոսքը Վարուժանի «Եիկիտ Տոնել» դյուցազնավեպի մասին է։
8. Ձեր տղոց դեմ գրողը — «Ռազմիկ» Լրագիրը 1907-ին «Հայունի» բաժնում հրատարակել էր թղթակցություններ (տե՜ս թիվ 12, 18) Թուրինում Մուրատ—Ռափայելյան կտակով սովորող հայ ուսանողների դեմ։
105. ԱՐՇԱԿ ՉՈՊԱՆՅԱՆԻՆ
(էջ 362)
Ինքնագիրը՝ ԳԱԹ, ԱՉՖ, I բաժին, № 8877։
Առաջին անգամ հրատարակվել է՝ «Նամականի», Էջ 129։
Տպագրվում Է ինքնագրից։
1. Կը լսեմ, որ «Ջարդը» մոտ օրեն լույս կը տեսնե — 1908-ի հունվարի 15-ի նամակով Ա. Չոպանյանը հայտնել էր, որ առանձին գրքույկով մի քանի օրից տպագրվելու է «Ջարդը» և հարցում էր արել, «Ձեր անունով Չպուգքյա՞ր դնելու Է թե Վարուժան» («Նամականի», էջ 280)։ Տե՜ս նաև №№ 86 և 84 նամակները և համապատասխան ծանոթագրությանները։
2. Հայտարարության մեջ — «Ջարդի» լույս ընծայման ազգը տե՜ս «Անահիտ», 1907, թիվ 10—12, Էջ 208։
3. Ձեր մատնանշած թերությունները — 1908-ի հունվարի 15-ի նամակում Ա. Չոպանյանը «Արմենուհու» մասին գրել էր․ «ամբողջությանը շատ գեղեցիկ է... բայց կան դեռ թերություններ»՝ խոստանալով ազատ ժամանակ ունենալու դեպքում մանրամասն մատնանշել դրանք («նամականի», էջ 261)։
